Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
разбушава́цца, ‑шуюся, ‑шуешся, ‑шуецца; зак.
1. Пачаць моцна бушаваць; стаць бурным (пра стыхійныя з’явы). Пажар разбушаваўся. □ Уначы навальніца разбушавалася зноў.Карпаў.[Акіян] на другі дзень нашага плавання разбушаваўся і злосна са стогнам кідаў на цеплаход свае магутныя хвалі.Філімонаў.
2.перан.Разм. Пачаць буяніць, раз’ятрыцца. [Комлік] чакаў, што Кашын разбушуецца, учыніць скандал, але той толькі спахмурнеў на міг і падаўся ў кухню рыхтаваць закуску.Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пыш ’прысак’: колькі пышу! (слонім., Нар. лекс.), рус.пыш ’тс’, сюды, відаць, і пыш, пышь ’мякіна ад грэчкі, канапель’; параўн. таксама славен.piš ’бура, навальніца, дождж з ветрам’. Прасл.*pyšъ утворана ад *pychati ’дуць, узлятаць ад подыху’, што пацвярджае і славен.piš ’подых, дыханне’, а таксама рус.пышать ’дыхаць, рабіць уздыхі і выдыхі’, гл. Фурлан–Вязла». З, 43; Фасмер, 3, 422; іншыя фанетычныя варыянты ў рус.арл.пыс ’прысак, попел’, ярасл.пыск ’лёгкі налёт на вуглях’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
overtake
[,oʊvərˈteɪk]
v., -took, -taken, taking
1) даганя́ць і пераганя́ць
2) захапля́ць зьняна́цку або́ зьнячэ́ўку
A storm overtook the children — Дзяце́й зьнячэ́ўку захапі́ла навальні́ца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
бурало́м, ‑у, м.
1. Лес, дрэвы, паломаныя бурай. [Віця:] — Учора ведаеш якая навальніца шуганула. Франтальная. За Студзёнкай на тры кіламетры лес палажыла. Максім Рыгоравіч кажа — тысячы дзве кубаметраў буралому.Шамякін.
2. Вялікай сілы вецер; бура, якая ідзе па лесе і ломіць дрэвы. У лесе далёка-далёка шуміць нешта — ідзе буралом.Каваль.Дрэвы вывернуты з карэннем або перабітыя напалам, як быццам тут прайшоў страшэнны буралом.Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
subside
[səbˈsаɪd]
v.i.
1) спада́ць
flood waters subsided — паво́дка спа́ла
The fever subsided — Гара́чка спа́ла
2) зьмянша́цца, суціша́цца, суніма́цца
The storm finally subsided — Навальні́ца нарэ́шце суняла́ся
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
АСТО́РЫНА Аляксандра Паўлаўна
(28.11.1900, г. Чэлябінск — 15.7.1982),
бел. актрыса. Засл.арт. Беларусі (1957). Скончыла муз. вучылішча Рус.муз.Т-ва (1917). Працавала ў т-рах Расіі. У 1949—73 у Брэсцкім абл.драм. т-ры імя ЛКСМБ. Характарная актрыса, майстар пераўвасаблення, сцэн. дэталі, эпізоду. Сярод роляў: Альжбета («Папараць-кветка» І.Козела), Маці («Брэсцкая крэпасць» К.Губарэвіча), Гурмыжская, Кабаніха («Лес», «Навальніца» А.Астроўскага). Рэжысёр спектакляў «Тры жарты». А.Чэхава (1956) і «Позняе каханне» Астроўскага (1963). Адна з арганізатараў Брэсцкага абл. т-ра лялек.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ДАВУ́ДАВА Марзія Юсуф кызы
(8.12.1901, г. Астрахань, Расія — 6.1.1962),
азербайджанская актрыса. Нар.арт.СССР (1949). Сцэн. дзейнасць пачала ў 1917. З 1920 у азерб. т-ры ў Баку (цяпер Азерб.драм. т-р імя М.Азізбекава). Яе мастацтва вызначалася эмацыянальнай сілай і псіхал. глыбінёй. Выконвала драм. і трагедыйныя ролі: Севіль («Севіль» Дж.Джабарлы), Гызьетэр («Ханлар» С.Вургуна), Гюльзар («Раніца Усходу» Э.Мамедханлы; Дзярж. прэмія СССР 1948), Кручыніна, Кабаніха («Без віны вінаватыя», «Навальніца» А.Астроўскага), Дэздэмона, Гертруда, лэдзі Макбет («Атэла», «Гамлет», «Макбет» У.Шэкспіра).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Гразі́ць ’гразіць’. Прасл.*groziti ’гразіць і г. д.’ (агляд гл. у Трубачова, Эт. сл., 7, 143): рус.грози́ть, укр.грози́ти, балг.грозя́, серб.-харв.гро̀зити. Дзеяслоў утвораны ад прасл.*groza ’страх; жах; штосьці страшнае; пагроза’; параўн. бел.граза́ ’граза; навальніца’, укр.гроза́, рус.гроза́, чэш.hrůza ’страх, жах’, польск.groza ’небяспека’, балг.гроза́ ’штосьці страшнае’, ст.-слав.гроза ’жах’. Магчыма, гукапераймальнага паходжання (*g‑r‑g̑‑: параўн. грэч.γοργός ’страшны’). Трубачоў, там жа, 141–142 (з аглядам літ-ры). Сюды ж адносіцца і бел. прыметнік гро́зны (прасл.*grozьnъ, гл. Трубачоў, там жа, 144).