Élle

f -, -n

1) лакцява́я косць

2) ло́каць (мера даўжыні)

◊ mit [nach] der ~ méssen* — ме́раць адны́м аршы́нам

mit der negatíven ~ méssen — варо́жа ста́віцца, падвярга́ць сумне́нню

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

erméssen

* vt

1) ме́раць, вымяра́ць

2) абду́мваць, узва́жваць

daráus ist leicht zu ~… — з гэ́тага мо́жна (лёгка) заключы́ць…

sowéit ich ~ kann — нако́лькі я магу́ меркава́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

капы́л, -ла́ м.

1. сапож. коло́дка ж.;

2. (в санях) копы́л;

◊ на адзі́н к. — на оди́н покро́й;

перарабі́ць на свой к. — переде́лать на свой мане́р (лад);

ме́раць на адзі́н (на свой) капы́л — ме́рить на оди́н (свой) арши́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

паме́раць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; заг. памерай; зак.

1. каго-што. Вызначыць пры дапамозе якой‑н. меры велічыню, колькасць чаго‑н. Буткевіч агледзеў памяшканне, памераў яго крокамі ўдоўж і ўшыркі. Чарнышэвіч. Вера прынесла халат, памерала ў салдата тэмпературу. Алешка. [Рыгор:] — Зямлю трэба памераць.. У спісах толькі дваццаць пяць дзесяцін стаіць, а тут яе шмат больш. Крапіва.

2. што. Надзець што‑н. з мэтай прымеркі. [Гаспадыня:] — Памерайце яшчэ вось гэтае паліто... Яна выцягнула з шафы новае, прыгожа зробленае цёплае паліто мужа. Новікаў. Галя хуценька зняла з вешалкі сукенку і памерала на сябе. Сабаленка.

3. што. Вымераць усё, многае.

4. і без дап. Мераць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

span​2 [spæn] v.

1. перакрыва́ць (пра арку), наво́дзіць мост, перапра́ву; злуча́ць берагі́ (пра мост); запаўня́ць (прамежак);

The Thames is spanned by many bridges. Праз Тэмзу перакінута шмат мастоў.

2. уключа́ць, ахо́пліваць;

Ніs knowledge spans many different areas. Ён мае шматбаковыя веды.

3. ме́раць, вымяра́ць пя́дзяю;

Can you span an octave on the piano, please. Вазьмі, калі ласка, актаву (адной рукою).

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

verpássen

vt

1) упуска́ць, прапуска́ць, спазня́цца

den Zug ~ — спазні́цца на цягні́к [по́езд]

2) ме́раць, падганя́ць па ме́рцы (абмундзіраванне)

j-m éine Óhrfeige ~ — даць каму́-н. апляву́ху

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

са́жань, -жня м., в разн. знач. са́же́нь ж.;

прайсці́ сто ~жняў — пройти́ сто саже́не́й (са́жен);

ме́раць са́жнем — ме́рить са́же́нью;

с. дроў — са́же́нь дров;

◊ ро́стам ко́сы с. — ро́стом в косу́ю са́же́нь;

ко́сы с. у пляча́х — коса́я са́же́нь в плеча́х

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

miarka

miark|a

ж. мерка;

mierzyć innych swoją ~ą — мераць іншых на свой аршын; меркаваць (думаць) пра іншых па сабе;

przebrała się ~a — перабралася мерка

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

тэмперату́ра ж Temperatúr f -, -en;

тэмперату́ра кіпе́ння фіз Síedepunkt m -(e)s, -e;

тэмперату́ра замярза́ння фіз Gefríerpunkt m;

сярэднегадава́я тэмперату́ра геагр, метэар Jáhresmittel der Temperatúr;

ме́раць тэмперату́ру die Temperatúr méssen*;

2. мед Fíeber n -s;

павышэ́нне тэмперату́ры Temperatúranstieg m -(e)s, Temperatúrerhöhung f -;

пані́жаная тэмперату́ра Úntertemperatur f -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Ме́та 1, ме́тка, ме́ціна ’штучны або радзімы знак, які адрознівае прадметы або істоты ад іншых падобных прадметаў, істот’ (ТСБМ, Нас., Бяльк.), ’прыкмета, знак’, ’пляма на целе, покрыва жывых істот’ (кругл., Бел. хрэст. дыял.; ТСБМ), ’мяжа, след, лінія, вышка, маяк, межавая насечка на дрэве’ (Сл. ПЗБ; слаўг., Яшк.), ме́тны ’прыкметны, вядомы, памятны’, ’зграбны, спрытны, лоўкі’ (Нас.; КЭС, лаг.; сувалк., КЭС; гарад., Нар. лекс.; даўг., Сл. ПЗБ), ме́ціць ’ставіць адметны знак, метку’ (ТСБМ, ТС). Укр. кіеўск. мєта ’драўляная бразготка на шыі ў скаціны’, мі́тити, рус. ме́тить, мета, ст.-рус. мѣта ’знак’; серб.-харв. за‑мијѐтити ’прыкмеціць’, балг. сметам ’лічу’, ’мяркую’, сметка ’рахунак’. Прасл. měta. І.‑е. адпаведнікі (балт. адсутнічаюць): ст.-інд. mātiš ’мера’, māti ’мерае’, авест. māta‑ ’памераны’, ’утвораны’, ст.-грэч. μῆτις ’рада’, ’задума’, ’кемлівасць’, μέτρν ’метр’, лац. mētior, ‑īrī ’мераць’, якія ўзыходзяць да і.-е. асновы *mē‑ ’мераць’, параўн. ме́ра (гл.) (Бернекер, 2, 54; Траўтман, 179; Фасмер, 2, 610; Скок, 2, 423). Менш верагодным з’яўляецца супастаўленне з гоц. maitan ’сячы, высякаць’ (Міклашыч, 196; Младэнаў, 596; Аткупшчыкоў, Из истории, 201).

Ме́та 2, мі́та ’доўгі, мелкі капец бульбы’ (петрык., Нар. сл.). Праз польск. пасрэдніцтва (параўн. кацеўск. mėt ’тс’) або непасрэдна з н.-ням. miete ці с.-гал. mite ’стог, сцірта’, ’капец (для караняплодаў)’, якія, аднак, з лац. mēta (foeni) ’сцірта, стог сена’, ’хлеў для сена’ (Васэрцыер, 152).

Ме́та 3, ме́цішча ’лінія ў дзіцячай гульні’ (рэч., слаўг., чав., чэр., краснап., Яшк.), які і ме́та ’адлегласць’ (ТС), звязаны генетычна з ме́та 1 (гл.), аднак у семантыцы можна бачыць агульнае з семантыкай мэта (гл.). Сюды ж меціць ’цэліць’, ’намервацца ажыццявіць якое-небудзь дзеянне’, ’імкнуцца заняць больш высокае становішча’ (ТСБМ, Яруш.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)