пачапля́цца, ‑яецца; ‑яемся, ‑яецеся, ‑яюцца; зак.

Учапіцца, зачапіцца — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае. Пятрок і Грышка кінуліся з плачам да маткі і таксама пачапляліся ручкамі за яе адзежу. Колас. Шматкі .. [паперы] пачапляліся за вядро і папрыліпалі. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шы́йка ж., в разн. знач. ше́йка;

дзіця́чая ш. — де́тская ше́йка;

ш. ва́ла — ше́йка ва́ла;

ш. ма́ткі — анат. ше́йка ма́тки;

ра́кавыя ~кі — (сорт конфет) ра́ковые ше́йки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ше́йка в разн. знач. шы́йка, -кі ж.;

ше́йка ва́ла шы́йка ва́ла;

ше́йка ре́льса шы́йка рэ́йкі;

ше́йка ма́тки анат. шы́йка ма́ткі;

ра́ковые ше́йки ра́кавыя шы́йкі;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

аксітацы́н

(ад аксі- + гр. tokos = нараджэнне)

гармон задняй часткі гіпофіза, які выклікае скарачэнне гладкай мускулатуры ўнутраных органаў (пераважна маткі).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

эмбрыятамі́я

(ад эмбрыён + -тамія)

акушэрская аперацыя, якая заключаецца ў рассячэнні плода ў поласці маткі і выдаленні яго па частках.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Ма́цене, ма́цяне ’сын ці дачка з фізічнымі рысамі або з рысамі характару маткі’ (калінк., Мат. Гом.; Янк. 1). Да ма́ці (гл.). Утворана пры дапамозе суфікса ‑ěn‑ (параўн. літ. ‑én‑as, лат. ‑ę̄ns: brolë́nas, brãlę̄ns ’сын брата’) і ‑е для ўтварэння назваў маладых істот. Гл. таксама Сцяцко, Афікс. наз., 152.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ізаверы́н

(ад іза- + лац. verus = дзейсны)

лекавы прэпарат, які выкарыстоўваецца для паскарэння родаў і скарачэння мускулатуры маткі ў пасляродавы перыяд.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сальпінгаафары́т

(ад гр. salpinks, -ngos = труба + аафарыт)

запаленне прыдаткаў маткі (матачных, або фалопіевых, труб і яечнікаў); гл. таксама аафарыт, сальпінгіт.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

паўцяка́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.

Уцячы — пра ўсіх, многіх. [Дзедавы] ўнукі, як толькі бацьку павезлі ў бальніцу, паўцякалі да маткі. Колас. У той дзень, калі ўступілі немцы, у бальніцы заставаўся ён, Сцяпан Андрэевіч, ды я. Усе разбегліся. Нават хворыя паўцякалі, хто мог хадзіць. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

*Казе́чыцца, козе́чыцца ’іграць (аб пчолах)’ (Грыг.). Магчыма, да каза 1; у такім выпадку словаўтваральны праз ступень казека (гл.) ’казляня’; матывацыя зразумелая, параўн. рус. дыял. козлиться ’дурэць, гуляць, скакаць’, такім чынам характарызуюцца паводзіны пчол. Недастатковая інфармацыя крыніцы, на жаль, не дазваляе меркаваць, што канкрэтна мелася на ўвазе: танец пчол, шлюбны палёт маткі ці іншае.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)