stołowy

stołow|y

сталовы;

zastawa ~a — сталовы сервіз;

łyżka ~a — сталовая лыжка

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

kopiasty

kopiast|y

з верхам;

~a łyżka mąki — лыжка мукі з верхам

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

апало́нік ​1, ‑а, м.

Хвастатая лічынка жабы. У школе мы будзем пазіраць, як з гэтага жабурыння вырастуць жывыя апалонікі. Якімовіч.

апало́нік ​2, ‑а, м.

Вялікая лыжка, якой разліваюць страву. Восілена прысела каля Каспара і драўляным апалонікам наліла ўсім стравы. Броўка. Там, над ахутанымі парай катламі, з павісшым у паветры на паўдарозе апалонікам стаяла Ліда. Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Палонік 1 ’апалонік (разлівальная лыжка)’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Др.-Падб., Шпіл., Касп., Бяльк., Мядзв., Раманаў, 8; Нік. Очерки), поло́нік (ТС), поло́днік, пало́нік, пало́йнік, пало́ўнік (Сл. ПЗБ), поло́нік, поло́нык (Сл. Брэс.), поло́ньнік (Бяльк., Янк.). З апалонік 2 (гл.) з адпадзеннем пратэтычнага а.

Палонік 2 ’малёк жабы’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Яруш., Касп.), поло́нік (ТС). З апалонік 1 (гл.) у выніку адпадзення пратэтычнага а.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гразь, ‑і, ж.

1. Вязкая, размяклая ад вады глеба. Непралазная гразь. □ Кажуць: вясной бочка вады — лыжка гразі, а ўвосень лыжка вады — бочка гразі. З нар. Брычка ехала па гразі, калёсы плюхаліся ў глыбокія калдобіны, конь ішоў размашыстай хадой, і пырскі з-пад яго ног ляцелі ва ўсе бакі. Чарнышэвіч.

2. толькі мн. (гра́зі, ‑яў). Марскі або азёрны іл, які мае лекавыя ўласцівасці. Лячыцца гразямі.

3. Разм. Бруд, нечыстоты. Лазняў болей — больш здароўя, Гразь жа нам нясе хваробу. Крапіва. У хату.. [Якіма] хоць і носа не паказвай — бруд, гразь, чарната, але знадворку хата мае зусім шляхецкі выгляд. Колас.

4. перан. Разм. Пра што‑н. ганебнае, подлае, нізкае. Ганна сэрцам тут пачула Гразь душы яго і бруд. Колас. З усходу вецер-буралом Змятае гразь на сваім шляху. Купала.

•••

Абліць граззю гл. абліць.

Выцягнуць з гразі гл. выцягнуць.

Зарасці граззю гл. зарасці.

Затаптаць у гразь гл. затаптаць.

Змяшаць з граззю гл. змяшаць.

Не ўдарыць (не упасці, не пляснуцца) тварам у гразь гл. ударыць.

Як гразі чаго — вельмі многа.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэсе́ртны Dessert- [-´sɛ:r і -´sɛ:rt];

дэсе́ртны відэ́лец Dessértgabel f -, -n;

дэсе́ртная лы́жка Dessértlöffel m -s, -;

дэсе́ртны нож Dessértmesser n -s, -;

дэсе́ртная тале́рка Dessértteller m -s, -;

дэсе́ртнае віно́ Dessértwein m -s, -e

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

сярэ́браны в разн. знач. сере́бряный;

~ная руда́ — сере́бряная руда́;

~ная лы́жка — сере́бряная ло́жка;

с. звон — сере́бряный звон;

с. блішча́к — мин. сере́бряный блеск;

○ ~нае вясе́лле — сере́бряная сва́дьба

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

server

[ˈsɜ:rvər]

n.

1) той, хто абслуго́ўвае

2) міністра́нт -а m. (у касьце́ле)

3)

а) падно́с -а m.

б) лы́жка, відэ́лец для сэрвава́ньня

a cake server — лапа́тка для то́рта

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

абе́д, -ду м. обе́д;

запрасі́ць на а. — пригласи́ть к обе́ду;

вегетарыя́нскі а. — вегетариа́нский обе́д;

○ зва́ны а. — зва́ный обе́д;

◊ дарага́я лы́жка к ~ду — посл. дорога́ ло́жка к обе́ду

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Лапы́р ’драўляная міска, кубак’ (томск. — перасяленцы з Дрысенскага пав. — Ахоліна, Вопр. рус. яз. и его гов., 4), лапарка ’лыжка’ (Касп.), смал. лапырь ’вялікая луста хлеба’, варон. ’драўляны сасуд з ручкай для збожжа’, пск. ла‑ пьірочка ’кубачак, місачка’, докш. лапырка ў выразе: «…шапка- лапырка, пасярод дзірка…» (КЭС). Відавочна, балтызм, роднасны з літ. läpas ’ліст’ — пазней семантычны перанос на прадметы круглай формы. Магчыма, у гэтай назве крыецца старажытная форма прымітыўнага карца, які рабілі з бяросты ці з вялікага ліста расліны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)