◎ Нэ́маць ’красці, паціху браць’, намнуць ’украсці, паціху ўзяць’ (Нас.). Паводле Насовіча, запазычана з ням.nehmen ’браць’, згодна з пазнейшым удакладненнем Карскага, праз яўр. (ідыш). Відаць, сюды ж гродз.Умнуць ’прапасці’ (Сцяшк. Сл.), праз стадыю намнуты (намнутый) ’украдзены’ (Нас.), г. зн. ’прапаўшы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Qui semel furatur, semper fur habetur
Хто хоць раз украў, назаўсёды злодзеем застанецца.
Кто хоть раз украл, навсегда вором останется.
бел. Хто раз украў, а навек славу замараў. Калі хочаш прапасці, то пачні красці. Хто раз украў, таго і цягне. Хто змоладу ўзвычаіўся красці, той і пад старасць не мусіць перастаць.
рус. Раз украл, а навек вором стал. Не украл, так взял, а вором стал. Воровство да разум: на час ума не стало ‒ до веку дураком прослыл; раз украл ‒ по век вором ославился.
фр. On ne croit pas un menteur, même quand il dit la vérité (He верят лгуну, даже когда он говорит правду).
англ. Once a thief, always a thief (Укравший раз ‒ навсегда вор).
нем. Wer einmal stiehlt, bleibt immer ein Dieb (Кто украл однажды, остаётся навсегда вором).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
éinsacken
1.
vt
1) кла́сці ў мяшо́к
2) разм. прысво́йваць, кра́сці
2.
vi(s) асяда́ць; абва́львацца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
klémmen
1.
vi прышчамі́ць; заці́снуць, сці́снуць; прышчапі́ць разм.кра́сці
2.
(sich) зашчамля́цца; сціска́цца
Klémmer 393 klópfen
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
смарка́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Такі, у якога цякуць з носа смаркачы. Малыя, галапузыя, брудныя, смаркатыя дзеці наперабой крычалі есці.Арабей.// Запэцканы смаркачамі. Малыя з чырвонымі смаркатымі насамі ляпілі бабу.Сачанка.
2.перан.Зневаж. Малы, малады; нязначны, няўмелы. [Тарас Тарасавіч:] — Разганю я вашу к[а]мпанію, жаніхі смаркатыя.Асіпенка.— Ах ты, выпаўзень смаркаты, — як бы і не злосна загаварыў Асцюк, — красці вучышся?Марціновіч./узнач.наз.смарка́ты, ‑ага, м.— Ідзі, ідзі, смаркаты! — махнула вёдрамі Касмініха.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сля́сіць экспр. ‘украсці’ (Сцяшк.). Рус.дыял.сля́сить ‘тс’, сля́мзить ‘тс’, сля́бзить, сля́пзить ‘тс’ і інш. Фасмер (3, 681) параўноўвае з рус.дыял.ля́мза ‘злодзей, зладзюжка’, ля́мзить ‘красці’. Апошняе не мае пэўнай этымалогіі (Фасмер, 2, 551). Сувязь з польск.łamzak ‘махляр’, чаш. lamzak ‘тс’ з ням.LappsackФасмер (там жа, са спасылкай на Карловіча) лічыць сумніўнай.