напо́ўніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак.
1. што кім-чым. Зрабіць поўным, занятым; насыціць, запоўніць чым-н.
Н. мяшок мукой.
Птушыныя галасы напоўнілі лес.
Водар кветак напоўніў пакой.
2. каго-што. перан. Запоўніць, заняць цалкам (пра думкі, пачуцці і пад.).
Н. сэрца жалем.
|| незак. напаўня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. напаўне́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
usadowić się
зак.
1. усесціся;
2. перан. усесціся (заняць пэўную пасаду)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пазайма́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Запоўніць сабою, заняць усё, многае. Усе двары пазаймалі прыезджыя людзі. Колас. // Узяць у сваё карыстанне, скарыстаць для сваіх мэт усё, многае.
2. Захапіць нейкую колькасць чаго‑н., нейкую прастору. Бацька праз людзей даведаўся, што ехаць нам цяпер можна толькі на станцыю Парафіянава, бо папярэднія нашы станцыі пазаймалі немцы. Дубоўка.
3. Ахапіўшы, пагнаць куды‑н. усіх, многіх. Пазаймаць кароў у статак.
4. Заняць каго‑н. чым‑н. некаторы час. Пазаймаць гасцей паўгадзінкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
überrénnen
* vt
1) збіць з ног
2) змяць, зні́шчыць (войскі)
3) заня́ць, захапі́ць (горад, пазіцыю)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
resume1 [rɪˈzu:m, rɪˈzju:m] v. fml
1. аднаўля́ць; праця́гваць;
The House of Commons resumed yesterday. Учора палата абшчын аднавіла сваю работу.
2. : resume one’s place/seat/posi tion заня́ць ране́йшае ме́сца
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ По́садзь ’від падаткаў у ВКЛ з 1484 г.’, ст.-бел. поседь, посѣдь, укр. посідь, польск. posadź (з 1632 г.) ’тс’. Няма падставы меркаваць, што слова прыйшло з літ. posėdis ’тс’ (так Яблонскіс, гл. Непакупны, Мовознавство, 1970, 6, 30; Лаўчутэ, Балтизмы, 94), хутчэй, наадварот: утварэнне пры дапамозе прыстаўкі *po‑ (гл. по-) ад кораня *sěsti < *sědti з семантыкай ’уласнасць, маёмасць, набытак’, параўн. посе́сці ’сесці, заняць месца; атрымаць’ (ТС). Паводле ЕСУМ (4, 535), укр. по́сід ’уласнасць, валоданне’ — калька з польск. posiadać ’мець, валодаць’, што ўзнікла на базе лац. possideo ’валодаю, маю’, роднаснага posiadać ’сесці, заняць месца’, што, паводле Банькоўскага (2, 711), калькуе ням. bezitzen; фанетыка пад уплывам пасадзіць/posadzić, параўн. таксама славац. posadnúť ’ахапіць, завалодаць’. Прыстаўка па‑ (по- po-) часта ўжываецца для ўтварэння назваў аплаты — бел. паземшчына, рус. подать, польск. pogłówne, славац. poplatok ’абавязковая плата’. Параўн. пасаг, посах 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
заня́ты
1. прич., в разн. знач. за́нятый; см. заня́ць 1;
2. за́нятый (чем), см. заня́цца I 1;
3. прил. (не имеющий свободного времени) занято́й
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ула́дзіцца, -джуся, -дзішся, -дзіцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Станоўча вырашыцца, ажыццявіцца.
Справа ўладзілася.
2. Уладкавацца, асталявацца, стварыць неабходныя ўмовы для існавання; размясціцца, прыстроіцца.
У. на кватэры.
У. з харчаваннем.
3. Паступіць на работу, вучобу, службу і пад., заняць якое-н. месца, становішча (разм.).
У. на працу.
|| незак. ула́джвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. ула́джванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
недагрузі́ць, ‑гружу, ‑грузіш, ‑грузіць; зак.
1. што і чаго. Пагрузіць менш, чым належыць, патрэбна. Недагрузіць тону вугалю.
2. перан.; каго-што. Разм. Заняць працай не поўнасцю, даць працу не ў аб’ёме поўнай нормы. Недагрузіць цэх.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
насялі́ць, ‑сялю, ‑селіш, ‑селіць; што і кім-чым.
Засяліць людзьмі якую‑н. мясцовасць, памяшканне і пад. Пасекі ажывіліся... Зусім новыя людзі насялілі іх. Чарот. // перан. Заняць, засяліць якую‑н. мясцовасць (пра жывёл). Насялілі зубры Белавежскую пушчу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)