пасі́ў, ‑сіву, м.

1. Менш ініцыятыўная, менш дзённая частка калектыву. І пра гэта сельсавет Выкладзе ўсе даныя: Што ж, Антон Бялевіч быў, — Дакумент не выліняў — Не насіў, а наш актыў, Нашу вёў ён лінію. Бялевіч.

2. Спец. Сукупнасць даўгоў і абавязацельстваў прадпрыемства; проціл. актыў. // перан. Адмоўныя бакі, недахопы каго‑, чаго‑н. Вось так і сталася. З актыўнага, прыкладнага — у насіў. Шынклер.

3. Спец. Залежны стан дзеяслова.

[Ад лац. passivus — нядзейны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падняво́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Залежны, падначалены; прыгнечаны. [Маці] вяла.. [Яна] за руку ў царкву і там вучыла кланяцца багам, вучыла быць паднявольным. Пестрак. Там продкі паднявольнай талакой На берагах адбудавалі горад. Хведаровіч.

2. Які адбываецца не па сваёй волі, прымусовы. Дакастрычніцкая творчасць Янкі Купалы — гэта бадай поўны звод паэтычных звестак аб паднявольным жыцці беларускага селяніна. Лужанін. Бярэзінская водная сістэма была створана паднявольнай працай беларускіх прыгонных сялян у 1798–1805 гадах. В. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

zależny

od kogo/czego залежны ад каго/чаго; абумоўлены чым; падпарадкаваны; падуладны;

przypadek zależny грам. ускосны склон

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

станV м грам Gnus n -, Gnera;

незале́жны стан ktiv n -s, Aktvum [-vʊm] n -s, [-vɑ]; Ttform f -, -en;

зале́жны стан Pssiv [-si:f] n -s; Passvum [-vʊm] n -s, [-vɑ], Lideform f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

hooked [hʊkt] adj.

1. кручкава́ты, крывы́;

a hooked beak кручкава́тая дзю́ба

2. (on) infml зале́жны (ад чаго-н.);

He is hooked on morphine. Ён марфініст.

3. infml які́ вельмі лю́біць рабі́ць (што-н.); заўзя́ты;

He is hooked on TV. Яго не адарвеш ад тэлевізара.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

hanger-on

[,hæŋərˈɑ:n]

n., pl. hangers-on

1) пасьлядо́ўнік -а m., прыхі́льнік -а m.; зале́жны ад каго́сь утрыма́нец -ца m.

2) непажада́ны “хвост” (які́ высо́чвае каго́-н.)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

precarious

[prɪˈkeriəs]

adj.

1) няпэ́ўны, хі́сткі; незабясьпе́чаны, небясьпе́чны, рызыко́ўны (і пра жыцьцё)

2) неабгрунтава́ны, сумне́ўны (пра высно́ву)

3) ненадзе́йны, зале́жны ад чужо́е во́лі

precarious situation — няпэ́ўнае стано́вішча

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Незале́жнасць ’самастойнасць, аўтаномнасць’ (Яруш., Некр. і Байк., БРС, ТСБМ), укр. незалежність ’самастойнасць, непадпарадкаванасць’. Запазычана з польск. niezależność ’тс’ або ўтворана на мясцовай глебе ад зале́жны, зале́жнасць ’несамастойнасць’, якое ў сваю чаргу, відаць, запазычана з польск. zależny, zależność ’тс’, ад zależeć ’быць залежным, несамастойным’ (< za‑leżeć, гл. ляжа́ць). На базе гэтай жа мадэлі прыназоўнік *za + дзеяслоў стану (спакою), аднак з іншым лексічным напаўненнем, утвораны рус. незави́симость (ад за‑висеть ’залежаць’), чэш. nezávislost, славен. nezavisnost, серб.-харв. неза́висност, балг. незави́симост, макед. независност і г. д.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

adjective

[ˈædʒɪktɪv]

1.

n. Gram.

прыме́тнік -а m.

2.

adj.

1) прыме́тнікавы, ужы́ты як прыме́тнік

2) зале́жны, несамасто́йны

3) Law працэду́рны, дапамо́жны

4) нетрыва́лы, без замацава́льніка (пра фа́рбу)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Камо́рнік, кымо́рнік ’спецыяліст па межаванню зямельных надзелаў, землямер’ (ТСБМ, Нас., Яруш., Мядзв., Гарэц., Др.-Падб., Бяльк.; Сл. паўн.-зах.), каморніцтва ’землямерная справа’ (Гарэц., ТСБМ). Ст.-бел. коморникъ ’загадчык каморы, памочнік, падкаморы’, ’феадальна залежны селянін у Вялікім княстве Літоўскім (XVII–XIX стст.), які не меў зямлі і ўласнага дома, бабыль’. Значэнне ’землямер’ уласнабеларускае. Узнікла яшчэ ў часы Вялікага княства Літоўскага (Падкаморы ў судова-арбітражным органе XVI–XIX стст. аглядаў спрэчныя землі, заслухоўваў сведчанні суседзяў, выносіў рашэнне і вызначаў межы; яму памагалі каморнік ’памочнік падкаморыя’ і пісар (БелСЭ, 8, 7), да камора (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)