Купі́ць ’набыць за грошы’ (ТСБМ, Бяльк., ТС, Сл. паўн.-зах.). Укр.купити, рус.купить, ст.-слав.коупити, балг.купя, серб.-харв.ку́пити, славен.kúpiti, польск.kupić, чэш.koupiti, славац.kúpiť, в.-луж.kupić, н.-луж.kupiś ’тс’. Прасл.kupiti лічыцца запазычаннем з гоц.kaupon ’таргаваць, гандляваць’, а германскія словы — з лац.caupo ’крамар’ (Бернекер, 647; Траўтман, 123; Кіпарскі, 204). Аднак існуе іншая магчымасць вытлумачыць паходжанне славянскіх лексем. Лац.caupo ў сваю чаргу разглядаецца як запазычанне з невядомай мовы. Яго можна звязаць са ст.-грэч.κάπηλος ’крамар’, калі прыняць для апошняга κάπηλος (< *κϜαπηλος): caupo‑ *ku̯op‑: *kou̯p‑. Сюды ж можна аднесці і тах.kappi ’серабро’ (< *kou̯p‑): ст.-грэч.καπηλεία ’гандаль’ ∼ тах.kappi ’серабро’. І.‑е. ku̯op тады разглядаецца як назва адзінкі натуральнага абмену. Параўн. прасл.kopa (гл. капа) (ст.-польск. і ст.-чэш.kopa ’грашовая адзінка’). Калі гэта так, мы можам рэканструяваць *ku̯op‑/*kou̯p‑ і аднесці сюды прасл.kupiti. Германскія словы можна разглядаць як славянізмы (далейшую аргументацыю гл. у Мартынава, Лекс. взаим., 161–166).
Ку́піць ’гарэць без полымя, дымець’ (Мартынаў, Зб. Крапіве, 210), якое суадносіцца з ко́паць (< *ku̯op‑) як аблаўтны варыянт *koup‑. Гл. купець і капцець.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Markt
m -(e)s, Märkte ры́нак, база́р, кірма́ш; эк. ры́нак, збыт
den ~ ábhalten* — гандлява́ць на ры́нку (у які-н. пэўны дзень)
den ~ drücken — ака́зваць уці́ск на ры́нак
◊ séine Haut zu ~e trágen* — рызыкава́ць жыццём, падвярга́ць сябе́ небяспе́цы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
carry2[ˈkæri]v.
1. насі́ць, не́сці (на сабе, з сабой)
2. вазі́ць, ве́зці
3. перано́сіць
4. прыно́сіць
5. змяшча́ць (у сабе)
6. право́дзіць, прыма́ць (закон, рэзалюцыю)
7.AmEгандлява́ць (чым-н.)
♦
carry weight мець аўтарытэ́т, уплы́ў;
carry the day атры́мліваць/заваёўваць перамо́гу; дабіва́цца перамо́гі
carry away[ˌkæriəˈweɪ]phr. v. ахо́пліваць, апано́ўваць (пра пачуцці); захапля́ць, зачаро́ўваць
carry off[ˌkæriˈɒf]phr. v.
1. выйграва́ць
2. вытры́мліваць
carry on[ˌkæriˈɒn]phr. v. праця́гваць
carry out[ˌkæriˈaʊt]phr. v. выко́нваць, здзяйсня́ць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
deal2[di:l]v.(dealt)
1. (with) мець спра́ву (з кім-н./чым-н.);
This chapter deals with the prob lems of… У гэтым раздзеле разглядаюцца праблемы…
2. (with) ста́віцца (да каго-н.); абыхо́дзіцца (з кім-н.);
What is the best way of dealing with young criminals? Як лепей за ўсё абыходзіцца з малалетнімі злачынцамі?
3. здава́ць (пра карты)
deal in[ˌdi:lˈɪn]phr. v.гандлява́ць, спецыялізава́цца на про́дажы яко́га-н. тава́ру; займа́цца (чым-н.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
die ~ ist áusgegangen — тава́р распрада́ны [распрада́дзены; разм. ко́нчыўся]
◊ wie die ~, so das Geld — па цане́ тава́р, які́ тава́р – такі́я гро́шы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
hawk
I[hɔk]1.
n.
1) я́страб -а m., ко́ршак -а, карша́к -а́m.
2) і́ншыя драпе́жныя пту́шкі (напр. со́кал)
3) драпе́жнік -а m. (пра чалаве́ка)
2.
v.t.
1) палява́ць зь я́страбам або́ со́калам
2) налята́ць, як я́страб
II[hɔk]
v.t.
1) гандлява́ць у разно́с (разно́сячы тава́ры па ха́тах, ву́ліцах)
2) распаўсю́джваць, разно́сіць ве́сткі
III[hɔk]1.
v.i.
1) адка́шлівацца
2) адха́рквацца
2.
n.
адка́шліваньне, адха́ркваньне n.
IV[hɔk]
n.
ке́льня f. (муляра́)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
carry
I[ˈkæri]1.
v.t. -ried, -rying
1) насі́ць; не́сьці
He is carrying two books — Ён нясе́ дзьве кні́жкі
2) вазі́ць; ве́зьці
A ship carries cargo — Вадапла́ў вязе́ груз
3)
а) захапля́ць
to carry the enemy’s position — захапі́ць варо́жую пазы́цыю
б) праве́сьці (пастано́ву)
в) падпіра́ць, трыма́ць на сабе́ цяжа́р
г) мець зна́чаньне, уплы́ў
His judgment carries great weight — Яго́ная ду́мка ма́е вялі́кую вагу́
4) трыма́цца
to carry oneself with dignity — трыма́цца з го́днасьцю
5) зьмяшча́ць
to carry a review — зьмясьці́ць агля́д
6) гандлява́ць, прадава́ць, трыма́ць
to carry clothing for men — гандлява́ць мужчы́нскай во́праткай
2.
v.i.
1) разыхо́дзіцца (пра гук), разно́сіцца, сяга́ць
2) трыма́цца
This horse carries high — Гэ́ты конь высо́ка трыма́е галаву́
•
- carry away
- carry into
- carry forward
- carry off
- carry on
- carry out
- carry over
- carry through
II[ˈkæri]
n., pl. -ries
1) дальнабо́йнасьць f. (збро́і)
2) во́лак -у m. (чаўна́)
3) далёкасьць палёту (снара́да, мяча́ ў го́льфе)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
handle
[ˈhændəl]1.
n.
1) ру́чка f. (у дзьвяра́х) кля́мка f., дзяржа́ньне n. (нажа́, відэ́льца); тро́нкі pl. only (до́лата); кало́дка, кало́дачка f.; ву́ха, ву́шка n. (збанка́, гаршка́)
2) падста́ва, прычы́на, зачэ́пка f.
handle for gossip — падста́ва для плётак
2.
v.t.
1) браць у ру́кі, трыма́ць, дакрана́цца рука́мі
2) карыста́цца
to handle tools with ease and skill — карыста́цца прыла́дамі зь лёгкасьцю й уме́льствам
3) (oneself) трыма́ць (сябе́), паво́дзіцца
4) дагляда́ць (жывёлу, машы́ну)
5) абыхо́дзіцца з кім-чым
6) гандлява́цьчым
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
trade
[treɪd]1.
n.
1) га́ндаль -лю m.; гандлёвыя апэра́цыі, камэ́рцыя f.
wholesale trade — гурто́вы га́ндаль
retail trade — ро́зьнічны га́ндаль
foreign trade — заме́жны або́ зьне́шні га́ндаль
domestic trade — нутраны́ га́ндаль
2) абме́н -у m.
in trade for — у абме́н за што
3) рамяство́n., прафэ́сія f., заня́так -ку m.
the carpenter’s trade — сталя́рства, цясьля́рства n.
the building trade — будаўні́цтва n.
2.
v.i.
1) гандлява́ць
2) выме́ньваць, абме́ньваць
3) таргава́цца
3.
v.t.
замяня́ць, абме́ньваць
•
- the trades
- trade off
- trade on
- trade in
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Hándel
I
m -s
1) га́ндаль
~ tréiben* — ве́сці га́ндаль, гандлява́ць
réger ~ — бо́йкі га́ндаль
◊ ~ und Wándel — жыццё-быццё
2) (гандлёвая) здзе́лка, апера́цыя
éinen ~ máchen — зрабі́ць здзе́лку
3) кра́ма, невялі́кі магазі́н
II
m -s, Händel
1) сва́ркі, разла́д
~ stíften — распачына́ць сва́рку
~ súchen — прыдзіра́цца, чапля́цца; ле́зці ў бо́йку
2) (непрые́мная) спра́ва
sich in éinen ~ éinlassen* — ублы́тацца ў непрыемную спра́ву
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)