іне́рцыя, ‑і, ж.

1. Уласцівасць цел захоўваць стан спакою або руху, пакуль якая‑н. знешняя сіла не прымусіць іх змяніць гэты стан. Набраўшы разгон, ракета ляцела па інерцыі, як камета або звычайны астэроід. Гамолка. Кола разгайдалася, яно ўжо само далучыла сілу інерцыі да сілы мускулаў рук і круцілася лёгка. Колас.

2. перан. Бяздзейнасць, пасіўнасць, коснасць. Інерцыя мыслення. Інерцыя ўстарэлых звычак.

•••

Па інерцыі — па прывычцы, бессвядома, машынальна. — Прывык ты з часоў партызаншчыны думаць і вырашаць за ўсіх падначаленых, робіш так па інерцыі і дагэтуль. Хадкевіч.

[Ад лац. inertia — бяздзейнасць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вяршы́ць ’складваць, канчаць стог, сцірту’ (Выг., КТС), (перан.) ’вырашыць чый-небудзь лёс’ (БРС), укр. вершити ’вяршыць’; ’насыпаць звыш краёў’, рус. вершить ’канчаць складваць стог, снапы (на возе), верх страхі’; ’вырашаць лёс’, польск. wierszyć ’укладваць спадзісты верх, страху’; ’мець першаснасць перад кім-небудзь’, чэш. vršiti ’складваць у вышыню, збіраць у кучу’, славац. vŕšiť ’кідаць, укладваць у кучу’; ’узвышацца’; ’заканчваць’, славен. vršíti ’тс’, серб.-харв. вр́шити ’выконваць, рабіць, вяршыць’, макед. врши ’выконваць, рабіць’; ’малаціць’; ’дамаўляцца на заручынах’, балг. върша ’выконваць, рабіць, прызначаць’, върше́я ’малаціць’. Прасл. vьršiti ’канчаць, завяршаць, рабіць што-небудзь, рабіць верх’, якое мела ў прасл. мове яшчэ значэнне ’малаціць з дапамогай скаціны’ (Выгонная, Лекс. Палесся, 83–87; Скок, 3, 624; БЕР, 1, 214; Шанскі, 1, В, 71; Булахоўскі, Труды ИРЯ, 1, 1949, 183).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

«ГА́ЙДЭНС»

(англ. guidance ад guide весці, кіраваць, накіроўваць),

псіхолага-педагагічная кансультатыўная служба ў сістэме адукацыі ЗША. У шырокім сэнсе «Гайдэнс» — дапамога ў любой складанай сітуацыі, калі асоба стаіць перад неабходнасцю выбару, прыняцця рашэння або адаптацыі да новых умоў. У вузкім сэнсе — дапамога асобе ў самапазнанні, пазнанні навакольнага асяроддзя з мэтай выкарыстання ведаў для паспяховай вучобы, выбару прафесіі і развіцця сваіх здольнасцей. Узнікла ў канцы 19 ст. Пашырылася ў канцы 1910-х г. На працягу дзейнасці канцэпцыі «Гайдэнса» мяняліся. Сучасныя канцэпцыі накіраваны на выхаванне асобы, здольнай паспяхова выконваць сац. ролі работніка, грамадзяніна, сем’яніна, спажыўца, на фарміраванне ўмення вырашаць праблемы, кіраваць групай і творча падыходзіць да любой дзейнасці.

т. 4, с. 439

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

beschlíeβen

* vt

1) выраша́ць; пастанаўля́ць; прыма́ць (рэзалюцыю, закон)

2) раша́цца

3) сканча́ць (пра справу)

den Empfáng beschlóss ein Konzért — пасля́ прыёму адбыўся канцэ́рт

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

по́ходя нареч., разг.

1. (на ходу, торопливо) на хаду́;

заку́сывать по́ходя заку́сваць на хаду́;

2. (попутно) заадно́, за адны́м захо́дам; (мимоходом) мімахо́дам, мімахо́дзь, між і́ншым;

нельзя́ реша́ть вопро́сы по́ходя не́льга выраша́ць пыта́нні мімахо́дам (мімахо́дзь).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кондачо́к / с кондачка́ разг. з наскоку; (не обдумывая) не паду́маўшы; (легкомысленно) легкаду́мна; (кое-как) абы-я́к; (неожиданно, без причины) ні з таго́ ні з сяго́;

реша́ть дело́ с кондачка́ выраша́ць спра́ву з наско́ку (не паду́маўшы).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

resolve​2 [rɪˈzɒlv] v. fml

1. (on/upon) раша́ць, прыма́ць рашэ́нне, раша́цца зрабі́ць (што-н.);

They resolved on making one more attempt. Яны вырашылі зрабіць яшчэ адну спробу.

2. выраша́ць (канфлікт, праблему і да т.п.);

The problem has not yet been resolved. Праблема яшчэ не вырашана.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

klären

1.

vt

1) высвятля́ць, выраша́ць

2) тэх. ачышча́ць, адсто́йваць (вадкасць)

3) расчышча́ць (лес)

2.

(sich)

1) праясня́цца (пра надвор’е)

2) высвятля́цца

3) ачышча́цца, адсто́йвацца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

fix​2 [fɪks] v.

1. замацо́ўваць; устана́ўліваць, устанаўля́ць

2. выраша́ць, вызнача́ць;

They fixed the rent at £100 a month. Яны вызначылі рэнту ў 100 фунтаў (стэрлінгаў) за месяц;

How are you fixed for Sunday? Якія твае планы на нядзелю?

3. папраўля́ць, рамантава́ць, нала́джваць

4. гатава́ць (ежу)

5. infml фальсіфікава́ць (вынікі выбараў, спаборніцтва)

6. infml кара́ць

7. AmE, infml кастры́раваць, лягча́ць, паклада́ць (жывёлу)

fix on [ˌfɪksˈɒn] phr. v.

1. выраша́ць, дамаўля́цца;

Let’s fix on a date. Давайце дамовімся пра дату.

2. затры́мліваць (думкі, увагу); спыня́ць (позірк);

She fixed her eyes on the clock. Яна спыніла свой позірк на гадзінніку.

fi x up [ˌfɪksˈʌp] phr. v. адрамантава́ць, прыстасава́ць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

féstsetzen

аддз.

1.

vt устана́ўліваць, вызнача́ць, выраша́ць

2.

(sich)

разм. ата́барыцца, пасялі́цца, уладкава́цца

in den Róhren hat sich viel Schlamm féstgesetzt — у тру́бах сабра́лася шмат і́лу

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)