до́мысел, ‑слу, м.

Здагадка, заснаваная на меркаваннях, дапушчэннях. Часткова па памяці, часткова па расказах, а можа і домыслах людзей у .. [Валінай] свядомасці назаўсёды склаўся гэты незвычайны малюнак. Няхай. // Мастацкі вымысел, выдумка. Побач з мастацкімі домысламі ў гэтай драме шырока выкарыстоўваюцца і дакументальныя матэрыялы. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ву́тка ж. разм. (выдумка) (Zitungs)nte f;

пусці́ць газе́тную ву́тку ine nte in die Welt stzen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

artifice

[ˈɑ:rtɪfɪs]

n.

1) спры́тная вы́думка, хі́трыкі pl.

2) ашука́нства n., падма́н -у m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

made-up [ˈmeɪdʌp] adj.

1. прыду́маны; які́ не існу́е рэа́льна;

a made-up story вы́думка, прыду́мка

2. загрымірава́ны; з макія́жам (на твары)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

інве́нцыя

(лац. inventio = выдумка)

кароткая музычная п’еса поліфанічнага характару, напісаная ў свабоднай імітацыйнай (гл. імітацыя 3) форме.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

вы́мысел м. Erfndung f -, -en (выдумка); Dchtung f -, -en (паэт.); Lügengeschichte f -, -n, Lüge f -, -n (хлусня)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Прычуджа́цца ’здавацца, паказвацца’ (ТС). Рус. паўн. причудиться ’з’явіцца, здацца, паказацца’, причу́дие ’прывід’, укр. причуда ’вобраз у чалавечым уяўленні; прывід’. Да чуд, чуды, чудэсіць (гл.). Рускія словы, паводле Фасмера (4, 369), не звязаны з причудавыдумка, капрыз’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Martte

f -, -n вы́думка, дзіва́цтва, капры́з

j-m ~n ustreiben* — адвучы́ць каго́-н. ад капры́заў

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

до́мысел м.

1. (здагадка) Vermtung f -, -en; Mtmaßung f -, -en; nnahme f -, -n;

2. (выдумка) Erfndung f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Ба́йка1 ’казка, басня, небыль’ (Нас., Шат., Касп., Бяльк.), ’гаворка, мова’ (Хрэст. дыял., 333). Рус. ба́йка, укр. ба́йка і г. д. (гл. Шанскі, 1, Б, 12–13). Слав. bajьka, вытворнае з суфіксам ‑ьka ад *bajati ’гаварыць; вядзьмарыць’. Махэк₁, 22; Слаўскі, 1, 25. Ужо ў ст.-бел. мове: ’казка, басня, выдумка’ (Нас. гіст.), ’выдумка’ (Бярында, 5).

Ба́йка2 ’саматканая спадніца’ (Бяльк.), спадніца, сатканая з ільну і сукна’ (ДАБМ, 934), ба́йка ’від тканіны’, рус., укр. ба́йка. Запазычанне з польск. baja, bajka ’тс’ (< гал., ням. baai, Boi < лац. badius светла-карычневы’). Гл. Фасмер, 1, 107; Шанскі, 1, Б, 12. Параўн. баёвік (баечка, баю́ўка).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)