Здагадка, заснаваная на меркаваннях, дапушчэннях. Часткова па памяці, часткова па расказах, а можа і домыслах людзей у .. [Валінай] свядомасці назаўсёды склаўся гэты незвычайны малюнак.Няхай.// Мастацкі вымысел, выдумка. Побач з мастацкімі домысламі ў гэтай драме шырока выкарыстоўваюцца і дакументальныя матэрыялы.«Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ву́ткаж.разм. (выдумка) (Zéitungs)énte f;
пусці́ць газе́тную ву́ткуéine Énte in die Welt sétzen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
artifice
[ˈɑ:rtɪfɪs]
n.
1) спры́тная вы́думка, хі́трыкі pl.
2) ашука́нства n., падма́н -у m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
made-up[ˈmeɪdʌp]adj.
1. прыду́маны; які́ не існу́е рэа́льна;
a made-up storyвы́думка, прыду́мка
2. загрымірава́ны; з макія́жам (на твары)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
інве́нцыя
(лац. inventio = выдумка)
кароткая музычная п’еса поліфанічнага характару, напісаная ў свабоднай імітацыйнай (гл.імітацыя 3) форме.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
вы́мыселм. Erfíndung f -, -en (выдумка); Díchtung f -, -en (паэт.); Lügengeschichte f -, -n, Lüge f -, -n (хлусня)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
◎ Прычуджа́цца ’здавацца, паказвацца’ (ТС). Рус.паўн.причудиться ’з’явіцца, здацца, паказацца’, причу́дие ’прывід’, укр.причуда ’вобраз у чалавечым уяўленні; прывід’. Да чуд, чуды, чудэсіць (гл.). Рускія словы, паводле Фасмера (4, 369), не звязаны з причуда ’выдумка, капрыз’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Marótte
f -, -n вы́думка, дзіва́цтва, капры́з
j-m ~n áustreiben* — адвучы́ць каго́-н. ад капры́заў
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
до́мыселм.
1. (здагадка) Vermútung f -, -en; Mútmaßung f -, -en; Ánnahme f -, -n;
2. (выдумка) Erfíndung f -, -en
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Ба́йка1 ’казка, басня, небыль’ (Нас., Шат., Касп., Бяльк.), ’гаворка, мова’ (Хрэст. дыял., 333). Рус.ба́йка, укр.ба́йка і г. д. (гл. Шанскі, 1, Б, 12–13). Слав.bajьka, вытворнае з суфіксам ‑ьka ад *bajati ’гаварыць; вядзьмарыць’. Махэк₁, 22; Слаўскі, 1, 25. Ужо ў ст.-бел. мове: ’казка, басня, выдумка’ (Нас. гіст.), ’выдумка’ (Бярында, 5).