эксплазі́я

(фр. explosion = выбух, ад лац. explodere = выганяць з шумам)

1) выкід вулканічнага матэрыялу на паверхню Зямлі, які суправаджаецца выбухам, выдзяленнем газаў і інш.;

2) лінгв. фаза артыкуляцыі выбухнога зычнага.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Знудзі́ць ’зрабіцца блага, вырваць’. Рус. дыял. знуди́ть смал. ’давесці да благога стану’, цвяр., пск. ’балець, ламаць’, укр. знуди́ти ’надакучыць’, ’апрыкраць’, польск. znudzić ’надакучыць’, чэш. znuditi, славац. znudiť ’тс’, серб.-харв. сну̏ждити се ’надакучыць, выклікаць кепскі настрой’, макед. снужди се ’надакучыць’. Ц.-слав. изнѫдитивыганяць, вырываць’. Прасл. jьz‑nud‑i‑ti — прэфіксальны дзеяслоў; гл. нудзіць ’адчуваць млосны стан’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дрэнь, ‑і, ж.

Разм.

1. зб. Што‑н. бескарыснае, непрыгоднае. [Гамрэкелі:] — Што ў цябе за мода падбіраць на вуліцы ўсякую дрэнь?! Самуйлёнак. // перан. Лухта, бязглуздзіца, глупства. А раз нічога не робіш, то розная дрэнь у галаву і лезе. Скрыпка.

2. у знач. вык. Пра каго‑, што‑н. нядобрае, кепскае. Справа дрэнь. □ І хоць быў токар з яго дрэнь, Ён неяк умудрыўся Дзве нормы выганяць за дзень. Валасевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вытравля́тьI несов.

1. (изводить отравой) вытру́чваць;

2. техн. вытраўля́ць; (пятна) выво́дзіць, вытраўля́ць;

3. (производить потраву) траві́ць, вытраўля́ць, выпа́сваць;

4. охот. выганя́ць цкава́ннем.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

bnnen

vt

1) закліна́ць

2) зачаро́ўваць; выганя́ць; аб’яўля́ць па-за зако́нам

3) ліквідо́ўваць

ine Gefhr ~ — устарані́ць небяспе́ку

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

дрэ́нна,

1. Прысл. да дрэнны.

2. безас. у знач. вык. Пра неспрыяльныя абставіны, цяжкае становішча. Адно было дрэнна: ноч была цёмная. Чарнышэвіч. — Вось выганяць са школы, дык будзе зусім дрэнна. Лынькоў.

3. безас. у знач. вык., каму. Пра цяжкі фізічны або душэўны стан. Хвораму зрабілася дрэнна.

4. у знач. наз. дрэ́нна, нескл., н. Адзнака, якой ацэньваюць нізкі, нездавальняючы ўзровень ведаў. Атрымаць дрэнна па матэматыцы.

•••

Дрэнна кончыць гл. кончыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Банды́т. Рус. банди́т, укр. банди́т. Паводле Фасмера, 1, 120, запазычанне з ням. Bandit або прама з італ. bandito ’бандыт’ (спачатку ’выгнаны’ ад дзеяслова bandire выганяць’). Шанскі (1, Б, 32) лічыць’ што запазычанне адбылося праз польск. мову. Гл. яшчэ MESz, 1, 237–238. Рудніцкі (71) і БЕР (1, 31) памылкова лічаць банди́т вытворным ад ба́нда. Форма бандзіт ’тс’ (Бяльк., Шат., Касп.), мабыць, адлюстроўвае рус. уплыў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ра́нкі, ‑аў; адз. няма.

Абл. Ранішняя пасьба жывёлы летам у гарачую пару. Маці толькі і клопату з.. [каровай], што выгнаць на ранкі. Б. Стральцоў. Пасвіў .. [дзядзька Алесь] толькі на ранках, бо ўдзень яго ўжо не пускала кузня. Кулакоўскі. // Знаходжанне жывёлы ў хляве ў паўдзённы час пасля ранішняй пасьбы. Тым часам пара і выганяць каровы з ранкаў, і Паўліха ідзе рыхтаваць Чэсіку торбу. Васілевіч. Сёння ўжо каровы прыгналі на ранкі, а Віктара ўсё яшчэ няма. Палтаран.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ustreiben

* vt

1) выганя́ць

2) (j-m) адву́чваць (каго-н.)

j-m die Grllen ~ — адвучы́ць каго́-н. ад капры́заў

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

выку́ривать несов.

1. (табак, папиросы и т. п.) ску́рваць; (трубку) выку́рваць;

2. прям., перен. (выгонять откуда-л.) выку́рваць;

3. (спирт и т. п.) спец. выганя́ць, гнаць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)