вугле... (а таксама вугля...).

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «вугаль», напрыклад: вуглездабыча, вуглеабпальванне, вуглякоп.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

extract​2 [ɪkˈstrækt] v. (from) выця́гваць; здабыва́ць;

extract a tooth med. вырыва́ць зуб;

extract coal здабыва́ць ву́галь

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

каксава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; незак., што.

Ператвараць каменны вугаль, торф і інш. віды паліва ў кокс, награваючы да высокай тэмпературы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

coal-black

[ˈkoʊlblæk]

adj.

чо́рны як ву́галь, ве́льмі чо́рны

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

śląski

сілезкі;

węgiel śląski — сілезкі вугаль

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

węgiel

węg|iel

м. вугаль;

~iel kamienny — каменны вугаль;

~iel koksujący — вугаль, які каксуецца;

dwutlenek ~la — вуглекіслы газ;

spalić się na ~iel — згарэць дашчэнту

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

бу́рый бу́ры;

бу́рый у́голь бу́ры ву́галь;

бу́рый железня́к бу́ры жалязня́к;

бу́рый медве́дь бу́ры мядзве́дзь.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́рубіць, -блю, -біш, -біць; -блены; зак., што.

1. Зрубіць, пабудаваць што-н.

Чаго і з сцяны не вырубіш? (загадка).

2. Здабыць руду, вугаль.

Вырубіў 102 тоны вугалю.

|| незак. выруба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. вы́рубка, -і, ДМ -бцы, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Kóhle

f -, -n ву́галь

~ ábbauen [fördern] — здабыва́ць ву́галь

~n fássen — запасці́ся ву́галем

wie auf (glühenden) ~n sítzen* — ≅ сядзе́ць як на іго́лках

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Карбу́нкул ’гнойнае запаленне глыбокіх слаёў скуры’ (ТСБМ), непасрэдна з лац. Carbunculus. Nomen deminutivum ад carbō carbonis ’вугаль’ (carbunculus ’рубін’) або праз польск. пасрэдніцтва (Слаўскі, 2, 70–71).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)