АДА́Д, Аду,
у шумера-акадскай міфалогіі бог грому, навальніцы, ветру. Увасабляе і згубныя і пладаносныя сілы прыроды. Маляваўся з молатам у адной руцэ і пуком маланак у другой. Эмблемай Адада звычайна быў двухзубец ці трызубец маланкі. У іканаграфіі з вобразам Адада звязваецца бык як сімвал урадлівасці і неўтаймоўнасці.
т. 1, с. 90
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
filar, ~u
м.
1. калона; слуп;
filar mostowy — маставы бык;
2. перан. апора
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
бычо́к
I -чка́ (молодой бык) бычо́к;
◊ ка́зка пра бе́лага бычка́ — ска́зка про бе́лого бычка́
II (рыба) бычо́к
III прост. оку́рок
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бульдо́г
(англ. bulldog, ад bull = бык + dog = сабака)
парода сабак з тоўстай тупой мордай, шырокімі грудзямі і кароткімі лапамі (напр. англійскі б.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
падсві́нак, ‑нка і (радзей) падсвіна́к, ‑а, м.
Парася ва ўзросце ад 4 да 10 месяцаў. Жанчына несла зелле свінні і падсвінку, якія рохкалі і вішчалі. Мележ. У Вінцука была немалая гаспадарка: дзве каровы, бык і цялушка, цэлая чарада свіней, падсвінкаў і авечак. Якімовіч. Два падсвінакі .. хваталі з карыта цеста. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кабу́лка ’пятля ў ніце’ (Нар. сл.). Да кабылка 5 (гл.), фанетыка (у на месцы ы) тыповая для гэтай часткі Палесся, параўн. сумежнае тураў. копуто ’капыт’, бук ’бык, бугай’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тро́льскі ‘пародзісты’ (Мат. Гом.): трольскі буга́й ‘вялікі племянны бык немясцовай пароды’, ‘здаровы мужчына, які пазбягае фізічнай працы’ (лельч., Жыв. сл.). З ⁺тырольскі ‘ціролькі, з Ціроля’ < польск. tyrolski ‘тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вадзяны́ вол ’птушка бугай, Ardea stellaris’ (Янк. Мат., Лыс.). Польск. wodny wół ’тс’. Да вол, паколькі крык гэтай птушкі нагадвае мычанне быка або вала. Параўн. іншыя назвы: бык, бугай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Pauper mutatur, si dives efficiatur
Бедны змяняецца, калі робіцца багатым.
Бедный изменяется, если становится богатым.
бел. Тады дурны гардзее, як забагацее. Як пабагацелі, то й папыхацелі. Як забагацеў, дык і завяліся мухі ў носе.
рус. Мужик богатый ‒ что бык рогатый. Посади деревенскую овцу в почёт ‒ будет не хуже городской козы. Не дай Бог свинье роги, а мужику панство. Мужик богатый ‒ что бык рогатый: в тесные ворота и не влезет. Кто в чин вошёл ли сой, тот в чине будет волком.
фр. Il n’est orgueil que du pauvre enrichi (Никто так не чванится, как разбогатевший бедный).
англ. Money is a good servant but a bad master (Деньги ‒ хороший слуга, но плохой господин).
нем. Ein reicher Bauer ‒ ein gehörnter Ochse (Богатый крестьянин ‒ бык с рогами).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
ба́нтэнг бантэ́нг
(англ. banteng, ад малайск. banteng)
парнакапытная жывёла сям. пустарогіх, якая водзіцца ў лясах паўвострава Індакітай і на астравах Малайскага архіпелага; дзікі бык.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)