Вага́ры́ць ’уцякаць’ (жаргон.) (Сцяшк. МГ). Утворана на беларускай глебе ад польск. wagary ’прагул’; параўн. польск. chodzić na wagary, wagarować ’прагульваць’ < лац. vagari ’валачыцца’ (Брукнер, 599).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вакаваць ’быць вольным, незанятым’ (Нас.). Укр. вакувати ’тс’. З польск. wakować ’тс’ < лац. vacare (Булыка, Запазыч., 55; Кюнэ, Poln., 112; Брукнер, 599; Рудніцкі, 1, 296).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Вароваць, варовать ’абумоўліваць’ (Гарб.). Ст.-бел. варовати (Булыка, Запазыч.). З польск. warować (Булыка, там жа), а гэта з ням. währen (гл. Брукнер, 601). Гл. вараваць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Варшта́т ’варштат; ткацкі станок’ (БРС, Гарэц., Інстр. II, Влад., 199). Запазычанне з польск. warsztat (а гэта з ням. Werkstatt; гл. Брукнер, 603). Параўн. варста́т, варста́к.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ву́чань (БРС, Гарэц., Нас., Шат., Байк. і Некр.), укр. учень, польск. uczeń, чэш. učeň. Ад *učьnjь па тыпу вя́зень (Махэк₂, 666; Брукнер, 593). Гл. вучыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́странчыць ’вельмі дагадзіць ва ўсім’ (Янк. Мат., Выг. дыс.), вы́странчыўшы дзеепрысл. ’зрабіўшы ўсё належнае’ (Сцяшк.). Ад польск. stręczyć ’раіць, рэкамендаваць’. Аб апошнім гл. Брукнер, 518.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дыхто́ўны ’моцны (пра матэрыял)’ (Нас.), дыхтоўны (БРС). Паводле Кюнэ (Poln., 52), запазычанне з польск. dychtowy ’тс’ (< ням. dicht). Параўн. Брукнер, 106. Гл. яшчэ ды́хта, ды́кта.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мінніца ’манетны двор’ (Гарб.). З польск. minnica, mennica ’тс’ і ’грош’, якое са ст.-в.-ням. muniza (> ням. Münze) < лац. monēta (Брукнер, 328). Гл. мане́та.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыхі́б ’бяда’ (іўеў., Сл. ПЗБ). Гл. хіба. Адносна значэння параўн. ст.-польск. (да XVI ст.) chyba ’недахоп; памылка’ (Брукнер, 188), а таксама чэш. chyba ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́крут ’салдат-навабранец’ (ТСБМ), рэ́крут, не́крут (Др.-Падб.). З польск. rekrut ’навабранец’ < ням. Rekrut ’тс’ < rekrutieren ’набіраць, вербаваць’ < фр. recruter ’тс’ (Брукнер, 457; Махэк₂, 512).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)