право́браз, ‑а, м.

1. Тое, што служыць узорам для будучага.

2. Асоба, якая паслужыла аўтару ўзорам для стварэння літаратурнага персанажа; прататып. Пры гэтым важна адзначыць, што правобразамі большасці герояў Дубоўкі з’яўляюцца рэальныя асобы, з якімі паэт сустракаўся на суровай Поўначы. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Крапі́нец ’крапінец звычайны, Polygala vulgaris’ (Кіс.). Цікава адзначыць для крапінца іншых відаў вызначэнне ’горкі, Polygala amarella’ і сінонім малыя козлікі Polygala comosa. Параўн. адпаведнае тлумачэнне назвы крапівы (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Жа́гліўка ’пякучая крапіва’ (гарадоц., Нар. лекс., 34). Як і жа́гляўка (гл.), утворана ад незафіксаванага прыметніка (*жаглівы ’куслівы’). Параўн. жыгучка ’крапіва’ (гл). Цікава адзначыць славац. žihľava ’крапіва’ з блізкай суфіксацыяй.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

змачы́ць, змачу, змочыш, змочыць; зак., каго-што.

1. Зрабіць мокрым, вільготным; намачыць. Дождж змачыў сена. □ Валасы .. [Валодзя] добра змачыў і зачасаў угору. Ермаловіч.

2. перан. Разм. Адзначыць што‑н. выпіўкай; замачыць. Прывіталі суседзі. Стол абрусам пакрылі Ды сяброўскую радасць Чаркай добрай змачылі. Броўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адзнача́ць несов.

1. отмеча́ть;

2. обознача́ть;

3. отмеча́ть;

4. отмеча́ть; регистри́ровать;

5. отмеча́ть, ука́зывать (на что);

6. отмеча́ть; пра́здновать;

7. ознамено́вывать;

1-7 см. адзна́чыць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адзначэ́нне ср.

1. отме́тка ж.;

2. обозначе́ние;

3. отме́тка ж.;

4. регистра́ция ж.;

5. указа́ние (на что);

6. пра́зднование;

7. ознаменова́ние;

1-7 см. адзна́чыць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адзвані́ць, ‑званю, ‑звоніш, ‑звоніць; зак.

1. што. Адзначыць што‑н. звонам; празваніць. На сцяне гадзіннік адзваніў дванаццаць. Галавач.

2. без дап. Кончыць званіць. Даўно адзванілі ў царкве — адпраўлялася праваслаўная імша. Чорны.

•••

Вушы адзваніць — надакучыць просьбай, гутаркай каму‑н., доўга і настойліва прасіць каго‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адзна́чаны

1. отме́ченный;

2. обозна́ченный;

3. отме́ченный;

4. отме́ченный; зарегистри́рованный;

5. отме́ченный, ука́занный;

6. отме́ченный; отпра́зднованный;

7. ознамено́ванный;

1-7 см. адзна́чыць;

8. канц. (вышеупомянутый) озна́ченный

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́дзеліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак.

1. каго-што. Расчляніўшы або аддзяліўшы, прызначыць для якой-н. мэты.

В. частку маёмасці.

В. асноўную думку.

В. кватэру ў новым доме.

В. звеннявых.

2. каго-што. Вылучыць, адзначыць чым-н.

В. радок асаблівым шрыфтам.

В. выдатнага работніка.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Вывесці з арганізма, з саставу чаго-н.

В. пот.

В. цяпло.

|| незак. выдзяля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. выдзяле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уце́шлівы, уце́шны разм. froh, fréudig; erfréulich, erquícklich; tröstlich, tröstend (суцяшальны);

уце́шлівая з’я́ва éine erfréuliche Erschéinung;

адзна́чыць як уце́шлівую з’я́ву etw. als erfréulich bezéichnen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)