АБАВЯЗА́ЦЕЛЬСТВА,

від цывільных праваадносін, у якіх адзін бок (даўжнік) абавязаны зрабіць на карысць другога боку (крэдытора) пэўныя дзеянні (перадаць маёмасць, выплаціць грошы, выканаць работу і інш.) або ўстрымацца ад іх, а крэдытор мае права патрабаваць ад даўжніка выканання яго абавязку. Крэдыторам і даўжніком могуць быць грамадзяне і юрыд. асобы (прадпрыемствы, установы, акц. т-вы і інш.) любой формы ўласнасці. Абавязацельствы могуць фіксавацца ў пагадненнях аб здзелках, у дагаворах, вынікаць з дзеючых заканадаўчых і адм. актаў і інш. нарматыўных дакументаў або абставін.

т. 1, с. 10

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГЕ́ЛЕРТ (Gellert) Крысціян Фюрхтэгот

(4.7.1715, г. Гайніхен, Германія — 13.12.1769),

нямецкі пісьменнік. Прадстаўнік Асветніцтва. Праф. Лейпцыгскага ун-та (1745). Пропаведзі рэліг. абавязку і сямейнай дабрачыннасці прысвечаны «Маральныя лекцыі» (т. 1—2, 1770), «Духоўныя оды і вершы» (1757). У «Байках і апавяданнях» (т. 1—2, 1746—48) адлюстраваў побыт і свядомасць ням. бюргерства. Гелерт першы з ням. пісьменнікаў паспрабаваў стварыць ням. бурж. камедыю («Пяшчотныя сёстры», 1747, і інш.), а таксама асветніцкі раман («Жыццё шведскай графіні фон Гелерт» (т. 1—2, 1747—48).

Г.В.Сініла.

т. 5, с. 139

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

прані́кнуцца durchdrngen sein, erfüllt sein (чым-н. von D);

прані́кнуцца любо́ўю lieb gewnnen*;

прані́кнуцца свядо́масцю абавя́зку von Pflchtgefühl durchdrngen sein;

прані́кнуцца падазрэ́ннем rgwohn schöpfen;

прані́кнуцца спачува́ннем Mttleid empfnden* (да каго-н. für A)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

assumption

[əˈsʌmpʃən]

n.

1) прысвае́ньне, захапле́ньне n. (ула́ды); прыня́цьце n. (абавя́зку)

2) дапушчэ́ньне, меркава́ньне n.

You are making a dangerous assumption — Вы ро́біце небясьпе́чнае дапушчэ́ньне

3) наха́бства n.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

усведамле́нне н.

1. Bewsstsein n -s;

2. (яснае разуменне чаго-н.) Bewsstsein n -s;

усведамле́нне абавя́зку Pflchtbewusstsein n;

усведамле́нне неабхо́днасці die insicht in die Ntwendigkeit;

з по́ўным усведамле́ннем чаго-н. in vllem Bewsstsein (G)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

дарава́ць

1. (зняць віну, прабачыць) ine Schuld verzihen* [vergben*];

2. (вызваліць ад якога-н абавязку) strichen* vt; erlssen* vt;

дарава́ць пазы́ку каму-н. j-m ine Schuld erlssen*;

дару́йце! Verzihung!; verzihen Sie!, entschldigen Sie!

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

absolve

[əbˈzɑ:lv]

v.t.

1) апра́ўдваць (ад віны́ ці за́кіду); звальня́ць ад ка́ры

2) адпушча́ць грахі́

3) вызваля́ць

absolve from promise, duty or obligation — вы́зваліць ад абяца́ньня, абавя́зку або́ абавяза́ньня

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

абавя́зак, ‑зку, м.

Тое, што хто‑н. павінен выконваць у адпаведнасці з грамадскімі або асабістымі патрабаваннямі. Усеагульны воінскі абавязак. Пачэсны абавязак. Пачуццё абавязку. Правы і абавязкі грамадзян. □ Воінская служба ў радах Узброеных Сіл СССР — ганаровы абавязак савецкіх грамадзян. Канстытуцыя СССР. [Жлукта:] Прыбыўшы ў ваш горад, я палічыў абавязкам засведчыць вам сваю пашану. Крапіва. // звычайна мн. (абавя́зкі, ‑аў). Сукупнасць спраў або даручэнняў, ускладзеных на каго‑н. і абавязковых для выканання. Выконваць абавязкі. Ускласці абавязкі. □ Свае старшынскія абавязкі Люба здала Міхалу. Васілевіч.

•••

Несці абавязкі гл. несці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ВО́ІНСКАЯ ПАВІ́ННАСЦЬ,

устаноўлены законам абавязак насельніцтва несці ваенную службу ва ўзбр. сілах сваёй краіны. Упершыню воінская павіннасць уведзена ў 1798 у Францыі законам пад назвай «канскрыпцыя». З мэтаю стварэння масавай арміі да сістэмы воінскай павіннасці паступова перайшлі Прусія (1814—15), Аўстра-Венгрыя (1868), Расія (1874; да гэтага існавала рэкруцкая павіннасць), Італія (1875) і інш. дзяржавы. Вялікабрытанія і ЗША, дзе войскі камплектаваліся праз вярбоўку, уводзілі ўсеагульную воінскую павіннасць у час 1-й і 2-й сусв. войнаў. У СССР ваен. служба ажыццяўлялася на аснове абавязку воінскага. Гэты спосаб камплектавання ўзбр. сіл захаваўся і ў Рэспубліцы Беларусь.

т. 4, с. 256

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВАЕ́ННАЕ ЗАКАНАДА́ЎСТВА,

сістэма прававых нормаў, якія вызначаюць прынцыпы і формы арганізацыі ўзбр. сіл, абавязкі, правы і адказнасць ваеннаслужачых. Да ваеннага заканадаўства Рэспублікі Беларусь адносяцца нормы, якія вызначаюць пабудову яе Узброеных Сіл, арганізацыю ваен. кіравання, парадак камплектавання кадраў і запасу асабовага складу, парадак праходжання ваен. службы, прававое становішча ваеннаслужачых і інш. Гал. крыніцамі ваеннага заканадаўства з’яўляюцца законы «Аб абароне» і «Аб Узброеных Сілах Рэспублікі Беларусь» ад 3.11.1992, «Аб усеагульным воінскім абавязку і ваеннай службе» ад 5.11.1992, «Аб статусе ваеннаслужачых» ад 13.11.1992, а таксама воінскія статуты і нормы крымін. права аб адказнасці за ваен. злачынствы.

т. 3, с. 440

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)