урага́н, ‑у, м.
1. Вецер разбуральнай сілы, моцная бура. Пачаўся ў лесе Ураган. Дрыжыць, хістаецца будан. Дзеружынскі. / у вобразным ужыв. А вогненны ўраган усё грымеў і грымеў. Мележ.
2. перан.; чаго. Пра вялікую сілу, імклівасць руху, хуткасць ажыццяўлення чаго‑н. Ураган вайны бушаваў над нашай краінай. «Маладосць».
3. у знач. прысл. урага́нам. Вельмі хутка, імкліва. Пранесціся ўраганам. Наляцець ураганам.
[Фр. ouragán.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ускруці́ць, ‑кручу, ‑круціш, ‑круціць; зак.
Разм.
1. каго. Падняць вельмі рана. [Волька:] — Дзяўчыну без пары ўскруціў. Калі яшчэ ў школу, хай бы спала. Пташнікаў.
2. звычайна безас. каго. Узбударажыць, вывесці са спакою. [Жонка:] — То чаго гэта цябе ўскруціла? Якое ліха яшчэ, чаго ты? Галавач.
3. што. Закруціць, узняць (пыл, пясок і пад.). Часам вецер засвішча, Ускруціць і попел і чад. Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
характарызава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., каго-што.
1. Даць (даваць) характарыстыку каму‑, чаму‑н., вызначыць (вызначаць) адметныя рысы, асаблівасці каго‑, чаго‑н. [Намеснік дырэктара:] — Мне цябе характарызавалі з самага лепшага боку. Грамовіч. — Яна ў цябе, як ведзьма, — характарызаваў Рыгор Петрусю яго гаспадыню. Гартны.
2. Выявіць (выяўляць) адметную рысу, асаблівасць каго‑, чаго‑н. Нашу [беларускую] раннюю прозу.. характарызуе глыбокая дэмакратычнасць. Пшыркоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хітраспляце́нне, ‑я, н.
1. Складанае вычварнае перапляценне чаго‑н. Хітраспляценне арнаментаў. // перан. Пра складанае перапляценне якіх‑н. фактаў, падзей. А я, біты, цёрты, не веру ў такое хітраспляценне інтрыг. Шамякін.
2. Складаная будова, развіццё, падача чаго‑н. (сюжэта, думак, ідэй і пад.). Пісьменнік імкнецца зацікавіць чытача не хітраспляценнямі сюжэта, а ўвагай да духоўнага свету гераіні. Шкраба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апрабава́ць
(лац. approbare)
1) афіцыйна адобрываць, зацвярджаць што-н., напр. праект, заданне;
2) рабіць праверку, аналіз чаго-н. перш чым пачаць карыстацца (напр. а. машыну, а. новы прэпарат).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
драматызава́ць
(польск. dramatyzować , ад гр. dramatidzo = апрацоўваю ў форме драмы)
1) надаваць якому-н. твору драматычную форму;
2) узмацняць драматызм, напружанасць чаго-н. (напр. д. адносіны, д. ролю).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
жартава́ць
(польск. żartować, ад żart = жарт)
1) гаварыць што-н. несур’ёзна, смехам, для пацехі;
2) насміхацца, кпіць;
3) недаацэньваць чаго-н. (напр. ж. з агнём, ж. з хваробай).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
збро́я
(польск. zbroja)
1) прылада, рэч для нападу ці абароны (напр. халодная з., агнястрэльная з.);
2) перан. сродак, спосаб для дасягнення, здзяйснення чаго-н. (напр. друк — магутная з.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
кляймо́
(с.-н.-ням. kleinôe)
1) знак (пячатка), які ставяць на вырабах, таварах, а таксама прылада, якой гэта робяць;
2) перан. знак, сведчанне чаго-н. (напр. ганебнае к).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
літа́нне
(лац. litania, ад гр. litaneia)
1) малітва ў католікаў, у якой звяртаюцца да бога або святых з просьбай аб заступніцтве;
2) перан. доўгае манатоннае пералічванне чаго-н.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)