скрыжава́нні, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад скрыжаваць.
2. у знач. прым. Які размешчаны крыж-накрыж, мае выгляд крыжа. Ты [гарадок] знарок пабудаваны На дарогах скрыжаваных. Русак. Бохан хлеба ляжаў на канцы доўгага, няшчыльна збітага з дошак стала, падпёртага скрыжаванымі ножкамі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
станаві́ты, ‑ая, ‑ае.
Абл. Паважны, самавіты. Васіль зайшоў да свайго прыяцеля Кандрата Біркі. ...Сюды падышоў яшчэ і Сымон Бруй, станавіты на выгляд мужык, разважлівы і спакойны. Колас. // Спакойны, ураўнаважаны. Станавіты характар. // Гаспадарлівы; заможны. — Каторыя .. станавітыя, гаспадары, тыя богу дзякуюць — парадак прыходзіць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
страка́ціць, ‑качу, ‑каціш, ‑каціць; незак., што.
1. Рабіць стракатым, надаваць стракаты выгляд. Скрозь лісце бярозы, пад якой сядзела Зоя, прасочвалася мяккае святло і стракаціла зямлю, лаўку, Зоіны рукі, сукенку. Пальчэўскі.
2. перан. Устаўляючы, уводзячы што‑н. у вялікай колькасці, рабіць неаднародным па саставу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узлахма́ціцца, ‑мачуся, ‑мацішся, ‑маціцца; зак.
Стаць, зрабіцца лахматым; ускалмаціцца, ускудлаціцца. [Чалавек] зусім ператварыўся: узлахмаціліся гладка зачэсаныя валасы, зялёная гімнасцёрка падала яму выгляд дэмабілізаванага чырвонаармейца. Лужанін. // Узадрацца. Стаяла [ігруша] голая, счарнелая з вузлаватымі сукамі, з вымерзлымі сям-там галінкамі, на якіх парэпалася, узлахмацілася кара. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ша́хтавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да шахты (у 1 знач.). У .. [Міхася] падабралася ўжо выдатная брыгада — у гэтым яму шмат дапамог шахтавы калектыў. Лупсякоў.
2. Спец. Аснашчаны шахтай, які мае выгляд шахты (у 2 знач.). Шахтавая печ.
•••
Шахтавы ствол гл. ствол.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пара́дны
I в разн. знач. пара́дный;
~нае шэ́сце — пара́дное ше́ствие;
~ная фо́рма — пара́дная фо́рма;
п. вы́гляд — пара́дный вид
II: п. за́піс ист. поря́дная за́пись;
~ная гра́мата — ист. поря́дная гра́мота
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
узбу́джаны
1. прич. разбу́женный, по́днятый;
2. прич. возбуждённый;
3. прич. возбуждённый; взви́нченный;
1-3 см. узбудзі́ць;
4. прил. возбуждённый;
нато́ўп ~ных людзе́й — толпа́ возбуждённых люде́й;
у. вы́гляд — возбуждённый вид
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АРХЕГО́НІЙ
(ад грэч. archē пачатак + gonē нараджэнне),
жаночы орган палавога размнажэння ў моха- і папарацепадобных, некаторых голанасенных раслін, водарасцяў і грыбоў. Па наяўнасці архегонія яны вылучаюцца ў асобную групу раслін — археганіятаў. У імхоў мае выгляд колбы: у пашыранай брушной частцы знаходзіцца яйцаклетка, над ёй брушная канальцавая клетка, у вузкай — шэраг дробных шыйных канальцавых клетак, якія расплываюцца ў слізь, раскрываюць шыйку архегонія і садзейнічаюць пранікненню да яйцаклеткі сперматазоідаў.
т. 1, с. 524
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ЗВЯ́ЗАНЫЯ ВАГА́ННІ,
уласныя ваганні ў складанай сістэме з некалькіх звязаных паміж сабой простых (парцыяльных) вагальных сістэм. Маюць складаны выгляд з-за ўплыву (праз сувязь) ваганняў у адной парцыяльнай сістэме на ваганні ў другой. У лінейных сістэмах З.в. можна выявіць як суперпазіцыю нармальных ваганняў, колькасць якіх роўная колькасці парцыяльных сістэм, аднак частоты адрозніваюцца ад частот уласных ваганняў адасобленых парцыяльных сістэм. Гл. таксама Абертон, Біцці.
т. 7, с. 42
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГРУЗАВА́Я МА́РКА,
знак для абазначэння мінімальнай вышыні надводнага борта судна пры поўнай яго загрузцы ў розных умовах плавання.
Мае выгляд круга, перасечанага па цэнтры гарыз. лініяй, якая паказвае найб. дапушчальную асадку судна ў марской вадзе (у летні час у зоне ўмеранага клімату), і 6 гарыз. ліній, якія паказваюць гранічнае апусканне яго ў залежнасці ад раёна плавання, пары года, характару вады. Наносіцца на барты судна.
т. 5, с. 454
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)