Verbum

сама...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае:

1) накіраванасць дзеяння (названага ў другой частцы) на самога сябе, напр.: самазабеспячэнне, самакантроль, самаабман;

2) здзяйсненне чаго-н. без дапамогі збоку, адвольна, аўтаматычна, напр.: самаразбурэнне, саманаладка, самаразрадны.

буке́т, -а, М -ке́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Падабраныя і прыгожа складзеныя ў пучок кветкі.

2. Сукупнасць араматычных і смакавых уласцівасцей чаго-н.

Б. чаю.

Гэта віно мае асаблівы б.

|| прым. буке́тны, -ая, -ае.

во́ддаль.

1. прысл. На некаторай адлегласці.

Хата стаяла в.

2. прыназ. з Р. Ужыв. пры абазначэнні прадмета, пункта і пад., у адносінах да якога вызначаецца месца знаходжання, становішча каго-, чаго-н.

В. дарогі стаяла вёска.

вы́думаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

1. Прыдумаць тое, чаго не было, сфантазіраваць.

2. Прыдумаць, вынайсці, стварыць.

В. новы апарат.

|| незак. выдумля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е, выду́мваць, -аю, -аеш, -ае і выду́мліваць, -аю, -аеш, -ае.

выключэ́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. гл. выключыць.

2. Адступленне ад агульнага правіла, рэдкі выпадак.

Няма правіла без выключэння.

◊

За выключэннем, прыназ. з Р — акрамя, апрача каго-, чаго-н.

Сабраліся ўсе, за выключэннем хворых.

вы́тарашчыцца, -шчуся, -шчышся, -шчыцца; зак. (разм.).

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра вочы: шырока раскрыцца ад здзіўлення.

2. на каго-што. Уставіцца, шырока раскрыўшы вочы.

Чаго ты вытарашчыўся?

|| незак. вытарэ́шчвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

плацда́рм, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Прастора, на якой рыхтуецца і разгортваецца ваенная аперацыя.

2. Участак берага, на які высаджваюцца фарсіруючыя раку войскі.

3. перан. Зыходны пункт для чаго-н.

П. для далейшых разважанняў.

прака́шляць, -яю, -яеш, -яе; зак.

1. што. Кашляючы, ачысціць горла ад чаго-н.

П. макроту.

2. Падвергнуцца прыступам кашлю на працягу якога-н. часу.

Пракашляў усю ноч.

|| незак. прака́шліваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.).

праслаі́ць, -лаю́, -ло́іш, -ло́іць; -ло́ены; зак., што чым.

Пракласці слаямі чаго-н.

П. пірожнае крэмам.

|| незак. прасло́йваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. прасло́йванне, -я, н. і прасло́йка, -і, ДМ -йцы, ж.

|| прым. прасло́ечны, -ая, -ае.

прыгаво́р, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Рашэнне, вынесенае судом пасля разбору судовай справы.

Абвінаваўчы п.

Апраўдальны п.

П. абскарджанню не падлягае.

2. перан. Увогуле пастанова, рашэнне, меркаванне з ацэнкай чаго-н.

Суровы п. гісторыі.