Plus potest negare asinus, quam probare philosophus
Дурань можа больш запярэчыць, чым разумны даказаць.
Глупый может больше возразить, чем умный доказать.
бел. Што дурны папсуе, тое і разумны не паправіць. Дурань вузел завяжа, разумны не развяжа. 3 дурнем спрачацца ‒ усё роўна што пляваць супраць ветру. Разумны ў спрэчцы заўсёды ўступіць дурню.
рус. Умный не всегда развяжет, что глупый завяжет. Один дурак в воду камень бросит, а умных десять не вытащат. Дурак узел завяжет ‒ умный не развяжет. Глупый завяжет, и умный не развяжет.
фр. Un fol émeut ce que quarante sages ne pourraient apaiser (Дурак взволнует так, что сорок мудрецов не смогут успокоить). Un fol fait enrager un sage (Дурак доведёт умного до бешенства).
англ. A fool may throw a stone into a well which a hundred wise men can’t pull out (Дурак бросит камень в колодец, так что сто умных не достанут).
нем. Ein Narr kann mehr fragen als sieben/zehn Weise antworten (Один дурак может больше спрашивать, чем семь/десять мудрых отвечать).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
гве́льфы
(іт. Guelfi)
палітычная групоўка ў Італіі ў 12—15 ст., якая змагалася супраць намаганняў імператараў «Свяшчэннай Рымскай імперыі» і іх прыхільнікаў гібелінаў зацвердзіць уладу на Апенінскім паўвостраве; выражала інтарэсы папаланаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
грынбе́керы
(англ. greenbackers, ад greenbacks = літар. зялёныя спінкі)
удзельнікі фермерскага руху ў ЗША ў першыя дзесяцігоддзі пасля грамадзянскай вайны 1861—1865 гг., якія выступалі супраць скасавання папяровых грошай зялёнага колеру (грынбекаў).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
дыкта́т
(ням. Diktat, ад лац. dictatum = тое, што прадыктавана)
палітыка навязвання сваіх умоў, патрабаванняў моцнай краінай больш слабой краіне;
2) несправядлівае пагадненне, дагавор, абавязацельства, навязаныя адной дзяржавай другой супраць яе волі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
мантані́сты
(лац. montanistae < гр. montanistai, ад Montan = імя жраца)
члены хрысціянскай секты, заснаванай у 2 ст. Мантанам, якая выступала супраць канцэнтрацыі ўлады ў руках епіскапаў і заклікала да адмаўлення ад уласнасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
petition1 [pəˈtɪʃn] n. (against/for) петы́цыя; хада́йніцтва, зая́ва;
a petition for mercy хада́йніцтва аб памі́лаванні;
a petition for divorce зая́ва аб скасава́нні шлю́бу;
They wanted me to sign a petition against experiments on animals. Яны хацелі, каб я падпісаў хадайніцтва супраць эксперыментаў над жывёламі.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
дыве́рсія, ‑і, ж.
1. Акт вывядзення са строю ваенных і інш. важных аб’ектаў агентамі варожай дзяржавы або партызанамі ў тыле акупантаў. Атрад Заслонава наладжваў дыверсіі ў дэпо. Было, што за ноч падрыўнікі паспявалі зрабіць дзве дыверсіі. Сіняўскі.
2. Ваенная аперацыя, якая праводзіцца, каб адцягнуць увагу праціўніка ад месца нанясення галоўнага ўдару.
3. перан. Правакацыйная прапаганда ў друку імперыялістычных дзяржаў, накіраваная супраць краін сацыялізма. У сваіх ідэалагічных дыверсіях імперыялісты сканцэнтроўваюць намаганні перш за ўсё на тым, каб атруціць свядомасць падрастаючага пакалення. Машэраў.
[Фр. diversio — адхіленне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АЎСЕ́КЛІС
(Auseklis; сапр. Крогземіс Мікеліс Якабавіч; 18.9.1850, г.п. Алоя, воласць Унгурпілс, Латвія — 6.2.1879),
латышскі паэт. Прадстаўнік рамантызму ў лат. літаратуры. Праследаваўся за вальнадумства. Аўтар зб. «Вершы» (1873). Выступаў супраць ням. баронаў і лат. духавенства, услаўляў свабодалюбства лат. народа, па-майстэрску выкарыстоўваў фальклорныя сюжэты, вобразы.
М.Абала.
т. 2, с. 88
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БАСКА́К
(цюрк.),
у сярэднія вякі прадстаўнік мангольскага хана, які кіраваў захопленай тэрыторыяй і меў шырокія паўнамоцтвы. На Русі з’явіліся ў сярэдзіне 13 ст., збіралі даніну, вялі ўлік насельніцтва, кантралявалі дзейнасць мясц. улады. Баскакі мелі ваен. атрады, якія душылі выступленні заваяванага насельніцтва супраць мангола-татарскага панавання.
т. 2, с. 340
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АПРЫ́ШКІ,
удзельнікі нар.-вызв. руху ў зах. раёнах Украіны (Галіччына, Букавіна, Закарпацце) у 16—1-й пал. 19 ст. Выступалі супраць феад. прыгнёту з боку польск. і ўкр. шляхты, аўстр., венг. і малд. памешчыкаў. Найб. вядомыя выступленні апрышкаў у 1730—40 пад кіраўніцтвам К.Доўбуша.
т. 1, с. 435
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)