ле́йцы, -аў, адз. ляйчы́на, -ы і лейчына́, -ы́, ж.

Рамяні, вяроўкі для кіравання коньмі ў запрэжцы.

Выпусціць л. (таксама перан.: аслабіць сілу ўлады над кім-н.). Трымаць л. ў руках (таксама перан.: мець у сваіх руках уладу, кіраўніцтва).

◊

Ляйчына (лейчына) пад хвост папала каму-н. — аб неўраўнаважаных, капрызных паводзінах (разм.).

|| прым. ле́йцавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

трэ́сціся, трасу́ся, трасе́шся, трасе́цца; трасёмся, трасяце́ся, трасу́цца; тро́сся, трэ́слася; трасі́ся; незак.

1. Часта хістацца, калаціцца.

Лісты ціха трэсліся.

Рукі трасуцца.

2. Падскокваць (пры яздзе па няроўнай дарозе).

Ехалі, трэсліся па камяністай дарозе.

3. перан. Хвалявацца за каго-, што-н.

Т. над дзецьмі.

4. перад кім-чым і без дап. Адчуваць страх, боязь.

Т. перад начальствам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тума́н, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Згушчэнне дробных кропелек вады або ледзяных крышталікаў у прыземных слаях атмасферы, якое робіць паветра непразрыстым.

Над лугам слаўся густы т.

2. Непразрыстая заслона дыму, пылу і пад.

Махорачны т.

3. перан. Тое, што перашкаджае правільна ўспрымаць і разумець навакольны свет.

Т. у галаве.

|| прым. тума́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бюве́т

(фр. buvette)

збудаванне над мінеральнай крыніцай, адкуль непасрэдна бяруць ваду для піцця.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

мезані́н

(іт. mezzanino)

няпоўны паверх, пабудаваны над цэнтральнай часткай жылога (звычайна невялікага) дома.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

бяссме́рце, ‑я, н.

1. Вечнае існаванне, няспыннае бытаванне. Бяссмерце прыроды. □ А ў несмяротнасці справы — і наша бяссмерце. Брыль.

2. Выс. Пасмертная слава. Узняла касачы Над табою [пра Максіма Багдановіча] жыццё, Над тваім незгасаючым сэрцам, Узняло, як мячы, Каб працяць небыццё І ахоўваць паэта бяссмерце. Аўрамчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эпі́фара, ‑ы, ж.

Спец. Стылістычная фігура, якая характарызуецца паўтарэннем аднаго і таго ж слова, рытмічных канструкцый, выразаў у канцы вершаваных радкоў або сумежных адрэзкаў мовы, напрыклад: «Ціхі і сіні блішча над хатай Неба прастор. Ціха гайдае ліпа над хатай Лісцяў узор». Багдановіч.

[Ад грэч. epiphóra — паўтарэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тяготе́ть несов.

1. (испытывать тяготение) прыця́гвацца;

Луна́ тяготе́ет к Земле́ Ме́сяц прыця́гваецца да Зямлі́;

2. (иметь склонность, влечение) мець ця́гу (схі́льнасць), імкну́цца, цягну́цца;

тяготе́ть к иску́сству мець ця́гу (схі́льнасць) да маста́цтва, імкну́цца (цягну́цца) да маста́цтва;

3. (давить) гнясці́ (каго, што); душы́ць (каго, што); (висеть) вісе́ць (над кім, над чым).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хозя́ин в разн. знач. гаспада́р, -ра́ м.;

хозя́ин кварти́ры гаспада́р кватэ́ры;

расчётливый хозя́ин ашча́дны гаспада́р;

◊

стать хозя́ином положе́ния стаць гаспадаро́м стано́вішча;

сам себе́ хозя́ин сам пан; сам вялі́кі; сам сабе́ пан, сам сабе́ слу́жка; пан над самі́м сабо́ю і над сваёй душо́ю;

хозя́ин свое́й судьбы́ гаспада́р свайго́ лёсу;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

папаце́ць schwítzen vi;

◊

над гэ́тым ва́рта папаце́ць das ist des Schwéiβes wert;

прыму́сіць каго-н. папаце́ць j-n (schön) bráten lássen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)