запрада́цца, ‑дамся, ‑дасіся, ‑дасца; ‑дадзімся, ‑дасцеся, ‑дадуцца; зак.

Разм. Узяць задатак пад якую‑н. службу, работу пры дагаворы з кім‑, чым‑н. Запрадацца замежнай разведцы. // Поўнасцю падпарадкавацца каму‑н. за якія‑н. выгады. — Не трэба нам і настаўнік, што за аб’едкі з панскага стала запрадаўся панам з душою! Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́паўзці, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; зак.

Выйсці, выбрацца паўзком. Вуж выпаўз на дарогу. // перан. Разм. Павольна выйсці, выехаць, паказацца адкуль‑н. Сонца зноў выпаўзла з-за хмары і пачало заганяць усіх у цянёк пад старыя ліпы. Чарот. З-за гары, бліснуўшы шкелкамі на сонца, з ровам выпаўз аўтобус. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

поигра́ть сов.

1. (развлечься, позабавиться) пагуля́ць, (долго, неоднократно) папагу́льваць, папагуля́ць;

2. (на музыкальном инструменте) пайгра́ць, (долго, неоднократно) папайгра́ць;

3. (обращаться какое-то время с каким-л. предметом как с игрушкой) пагуля́ць (з чым); (долго, неоднократно) папагу́льваць (з чым), папагуля́ць (з чым), пазабаўля́цца (з чым);

4. (обращаться какое-то время с кем-, чем-л. легкомысленно, несерьёзно) пажартава́ць, пазабаўля́цца (з кім, з чым);

5. (на сцене) пайгра́ць;

6. (притворяться какое-то время) пагуля́ць (у што), павыдава́ць сябе́ за… (каго);

7. перен., в разн. знач. пайгра́ць;

8. (посверкать) пагуля́ць, папераліва́цца, пазіхаце́ць;

9. (попениться) папе́ніцца, паіскры́цца;

10. (о чувствах) пагуля́ць; пабурлі́ць; см. игра́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

прыступі́цца сов.

1. приступи́ться, подступи́ться; подойти́;

праз бало́цістыя берагі́ не п. да рэ́чкі — из-за боло́тистых берего́в не приступи́ться (не подступи́ться) к ре́чке;

ён бая́ўся п. да яе́ — он боя́лся приступи́ться (подступи́ться) к ней;

2. (да чаго) приступи́ть (к чему), взя́ться (за что), приня́ться (за что);

~пі́ліся ўсе дру́жна да рабо́ты — взяли́сь (приняли́сь) все дру́жно за рабо́ту;

◊ не́льга п. — (да каго, чаго) нельзя́ приступи́ться (к кому, чему);

не ве́даць, з яко́га бо́ку п. — не знать, с како́й стороны́ приступи́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

heránmachen

(sich) (an A)

1) бра́цца (за працу)

2) разм. чапля́цца (да каго-н. з заляцаннем)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

мо́жна, у знач. вык.

1. з інф. Ёсць магчымасць.

Гэта м. зрабіць за два дні.

2. Дазваляецца.

Да вас м.? — Заходзьце.

◊

Можна сказаць, у знач. пабочн. сл. (разм.) — выкарыстоўваецца для ўказання на магчымасць якога-н. выказвання, фармулёўкі ў адносінах да каго-, чаго-н.

Уся праца, можна сказаць, прапала дарэмна.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

на́валач, -ы, ж. (разм.).

1. Хмары, туман, смуга.

Не паспела распагодзіцца, і зноў пайшла н.

2. Той, хто прыйшоў, з’явіўся аднекуль; не тутэйшы (груб.).

Н. з усяго свету.

3. зб. Зброд, варожыя людзі (пагард.).

Фашысцкая н.

4. перан. Тое, што і напасць.

Што ж гэта за н. такая!

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

заляце́ць, -ячу́, -яці́ш, -яці́ць; -яці́м, -еціце́, -яця́ць; -яці́; зак.

1. Летучы, апынуцца дзе-н., трапіць куды-н.

Самалёт заляцеў за хмару.

Птушка заляцела ў акно.

2. У час палёту спыніцца дзе-н.

З. на спадарожны аэрадром.

|| незак. залята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. залёт, -у, М -лёце, м. (спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

доўг, до́ўгу і даўгу́, мн. даўгі́, даўго́ў, м.

1. Тое, што пазычана (пераважна грошы).

Вярнуць д.

2. Абавязак перад кім-н.

Яго д. — сачыць за чысцінёй.

◊

Не застацца ў даўгу ў каго — адплаціць тым самым.

Аддаць апошні доўг — развітацца з нябожчыкам; прысутнічаць пры яго пахаванні.

|| прым. даўгавы́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

вы́ставіцца, ‑стаўлюся, ‑ставішся, ‑ставіцца; зак.

1. Выдацца ўперад; высунуцца. Выставіцца з-за вугла, з акна.

2. Зак. да выстаўляцца (у 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)