горад на ПдЗ Нігерыі. 484,7 тыс.ж. (1976). Вузел аўтадарог. Гандаль какава-зярнятамі, пладамі алейнай пальмы, ямсам. Абутковая прам-сць. Саматужная вытв-сць тканіны.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
home2[həʊm]adj.
1. ха́тні, дама́шні;
a home address ха́тні, дама́шні а́драс;
home lessons ха́тняе, дама́шняе зада́нне
2. сяме́йны;
home interests інтарэ́сы сям’і́
3. ро́дны, свой;
a home town ро́дны го́рад
4. уну́траны;
home politics уну́траная палі́тыка
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
maritime
[ˈmærɪtaɪm]
adj.
1) прымо́рскі (го́рад)
2) які́ жыве́ над мо́рам
3) maritime law — марскі́ зако́н
4) мара́цкі; марапла́ўны
a maritime appearance — мара́цкі вы́гляд
5) Maritime Canada — кана́дыйскія правінцыі ўздо́ўж Атлянты́чнага акія́ну
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
бадзёры, ‑ая, ‑ае; кар. ф. бадзёр, ‑а.
Поўны сіл, энергіі, жвавасці. Рыгор прачнуўся бадзёрым, свежым.Гартны.А ён, шальмец, бадзёр і гладак І пэўна спрытны баламут!..Колас.// Жыццесцвярджальны, энергічны, дзейсны. У маладым калгасе адразу занялася жвавае, бадзёрае жыццё.Зарэцкі.// Які выяўляе здаровы, жыццярадасны стан. І гучаць тут песні, і цвітуць усмешкі На бадзёрых тварах шчырых змагароў.Журба.І сам голас бацькі Цімоха, бадзёры і звонкі, і тая ўпэўненасць, з якою ён гаварыў, радавалі Пецю.Сіняўскі.// Вясёлы, ажыўлены. Шумлівы, прыветны, вясёлы, бадзёры, Красуйся, жыццём неўгамонным бурлі, Абноўлены горад мой, сонечны горад — Адзін з прыгажэйшых на нашай зямлі.Гілевіч.У звонкую марозную раніцу ўварваўся вясёлы .. гоман гармоніка і бадзёры хор чыстых жаночых галасоў.Васілевіч.// Які надае сілы, ажыўляе. [Каліноўскі:] Трэба слова бадзёрае кінуць, Каб паднялі галовы вышэй.Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неўгамо́нны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не можа супакоіцца, утаймавацца; вельмі рухавы. Неўгамонныя дзеці. □ Журботныя думкі навявалі гэтыя могілкі сваёю закінутасцю і адзіноцтвам. Толькі неўгамонныя птушкі парушалі зняменне і цішыню.Колас.Дагасалі ліхтарыкі светлякоў, неўгамонныя матылі кідаліся над вогнішчам і трапяткімі пялёсткамі падалі на росную траву.Самуйлёнак.// Які не спыняецца, не змаўкае. Цішыня, толькі неўгамонны шум мора і соснаў парушаюць яе.Хадкевіч.
2. Неспакойны, турботны. Пасёлак спіць, і ціха ўсюды, Хіба што ў хаце дзе якой Дзіця заплача з перапуду Ці птушка свісне за ракой. І толькі ў дзедавай каморы У тон знямелае цішы Дзве неўгамонныя душы Вядуць сакрэтна разгаворы.Колас.Шумлівы, прыветны, вясёлы, бадзёры, Красуйся, жыццём неўгамонным бурлі, Адноўлены горад мой, сонечны горад — Адзін з прыгажэйшых на нашай зямлі.Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АГА́НЬЯ
(Agaña),
галоўны горад і порт на в-ве Гуам (уладанне ЗША), у зах. частцы Ціхага ак. 1,1 тыс.ж. (1990). Паблізу аэрапорт і ваен. базы ЗША.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Ро́дны ’які знаходзіцца ў кроўнай роднасці па прамой лініі’, ’звязаны з месцам нараджэння (пра горад, вёску)’, ’дарагі, блізкі сэрцу’ (ТСБМ, Гарэц., Нас., Шат., Стан., Байк. і Некр., Растарг., ТС, Сл. ПЗБ; слуц., Жыв. НС), ’айчынны’ (Байк. і Некр.), родный ’родны’ (Бяльк.). Укр.рі́дний, рус.родно́й, ро́дный ’тс’, польск.rodny толькі ў словазлучэнні narządy rodne ’палавыя органы’; н.-луж.rodny ’родны па крыві’, ’які датычыць паходжання’, чэш., славац.rodný ’родны’, славен.rôden, серб.ро̏дан і харв.rȍdan ’родны (месца нараджэння, родная старонка)’, макед.роден, балг.рождѐн ’родны’. Прасл.*ordьnъ. Да род1 (гл.). Сюды ж ро́дныя ’сваякі’, ро́днасны ’звязаны агульным паходжаннем’, ро́днасць ’блізкасць, падабенства’ (ТСБМ, ЛА, 3), радню́сенькі ’самы родны’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Стры́нґаль ‘той, хто першы раз выйшаў на калектыўную работу (плыты, касьба), навічок’, стрыга́льшчына ‘барыш, які ставіць стрынґаль для кампаніі, што прыняла яго разам працаваць’ (стаўб., З нар. сл.), стрынґе́ль ‘вельмі высокі чалавек’ (шчуч., Сл. ПЗБ), стры́нгель ‘худы, тонкі высокі чалавек’ (клец., Нар. лекс.; капыл., Нар. словатв.), стрынгаля́ ’падростак, хлапчаня’ (Сцяшк. Сл.), стрынгаля́вы ‘тонкі, зграбны (Сцяшк.), стрынгалява́ты ‘падгалісты, з тонкімі нагамі’ (стаўб., Жыв. сл.). З польск.stryngel ‘плытагон, які першы раз плыве ў горад’, далейшыя сувязі няясныя, магчыма, германізм, што датычыць у першую чаргу слова са значэннем ‘навічок’. Адносна значэння ‘высокі чалавек’ найбольш падыходзіць збліжэнне Санько (Крыўя, 1996, 1, 92) з літ.strigti, stringu ‘тырчэць’.
1. Паклікаўшы, прымусіць адысці куды‑н.; адазваць. А калі выйшлі з зямлянкі, Жаўна адклікаў Лясніцкага ўбок.Шамякін.
2. Вярнуць назад, прапанаваўшы спыніць выкананне ранейшых абавязкаў. Адклікаць дэпутата. Адклікаць часці з фронту. □ Праз два гады Анціпава адклікалі ў горад на партыйную работу.Хадкевіч.
адкліка́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.
Незак.да адклі́каць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
2. Абвязаць каго‑н. поясам і пад. //перан. Абкружыць, абнесці, абгарадзіць што‑н. чым‑н. Іван Грозны пабудаваў некалькі крэпасцей у ваколіцах горада, а самы горад аперазаў земляным валам.Хадкевіч.
3.Разм.груб. Ударыць. Гэлька са злосцю схапіла палку і з усёй сілы аперазала сабаку.Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)