ракірава́цца

(фр. roquer, ад roc < перс. roch = ладдзя)

рабіць адначасова ход каралём і ладдзёй, калі караля пераносяць цераз адно поле ў бок ладдзі, а ладдзю пераносяць цераз караля і ставяць побач з ім (пры гульні ў шахматы).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

wink1 [wɪŋk] n.

1. мірга́нне;

give a wink падміргну́ць;

without a wink і во́кам не міргну́ўшы

2. міг;

in a wink мі́гам, у адзі́н мо́мант, у адно́ імгне́нне

have/take forty winks крыху́ паспа́ць, падрама́ць;

not a wink ні кро́плі;

not get/have a wink of sleep, not sleep a wink не зве́сці во́чы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

эжэ́кцыя

(фр. éjection)

працэс змешвання двух асяроддзяў (вады і пяску, пары і вады і інш.), пры якім адно асяроддзе, будучы пад ціскам, уздзейнічае на другое і, цягнучы за сабой, выштурхоўвае яго ў неабходным напрамку.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Turpe est aliud loqui, aliud sentire

Ганебна адно гаварыць, а другое думаць.

Недостойно одно говорить, а другое думать.

бел. Чорную душу і залаты язык не схавае. У воды з мілым тварам, а за воды крутым варам.

рус. Не годится в неправде язык шевелить, чтобы в очи хва лить, а за очи хулить.

фр. Un homme à l’âme double (Человек с двойной душой). Un homme à double face (Двуличный человек). Il pleure d’un œil et rit de l’autre (Одним глазом плачет, другим смеётся).

англ. Practice what you preach (Делай то, что проповедуешь).

нем. Gebrochenes Versprechen ‒ gesprochenes Verbrechen (Нарушенное обещание ‒ высказанное преступление).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

вадо́хрышча ‑а, н. і вадо́хрышчы, ‑аў.

Адно з царкоўных зімовых свят. Увечар перад вадохрышчам, узялі яны свечку, мелу кавалак, крыжы на вушаках пісаць, міску жыта і пайшлі ў свіронак. Брыль. — Што гэта, бабка, тут робіш? — Ваду, панічок, свянцоную даю. — А, праўда! — прамовіў настаўнік. Сёння ж вадохрышчы. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нассо́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

1. Ссунуць адкуль‑н. або куды‑н. пэўную колькасць чаго‑н. Была відаць здалёку белая бяросга — цэлыя кучы, усё роўна як хто нассоўваў яе ды не даў рады забраць ці спаліць. Пташнікаў.

2. Рухаючы, наблізіць адно да другога. Нассоўваць сталоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паадкру́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Адкруціць, адвінціць адно за другім усё, многае. Паадкручваў [бацька] анучы і, босы, у галіфэ, пайшоў з кухні ў пакой, дзе была ляжанка. Ермаловіч. Казік завіхаўся ля водаправодных кранаў. Паадкручваў іх на кухні, у ванне І пазіраў, як бушавалі, вірыліся пругкія струмені. Шыловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пабо́льшыцца, ‑шыцца; зак.

Тое, што і пабольшаць. Задачай сённяшняга дня з’яўляецца адно: зняць адну хату з сярэдзіны двара і прыставіць яе да другой. Паспраўнее двор і пабольшыцца казарма. Брыль. Радасць.. [Магдалены] яшчэ пабольшылася, калі яна знайшла ў Ганнінага сына рыс ад Ганны больш, як ад Тодзіка. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазаго́ртваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

1. Горнучы, згрэбці ў адно месца ўсё, многае. Пазагортваць вуголле ў пячурку.

2. Ахінуць, абкруціць з усіх бакоў усё, многае або ўсіх, многіх. Пазагортваць пакункі. // Прыкрыць чым‑н. сыпкім усё, многае. Пазагортваць бульбу прыскам.

3. Закрыць усё, многае. Пазагортваць кнігі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

радно́, ‑а, н.

Тоўстае палатно з пянькі або грубай ільняной пражы, а таксама выраб з такога палатна. Колькі год рукі [маці] зналі адно: Жалі, есці варылі, Бульбу чысцілі, ткалі радно, Цыравалі ды шылі. Гілевіч. Сухоцкі з Якімкам адшукалі дзедаў будан і адкінулі радно, што прыкрывала ўваход. Курто.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)