ку́тэр
(англ. cutter, ад cut = рэзаць)
1) машына для тонкага здрабнення мяса, якая выкарыстоўваецца ў каўбаснай вытворчасці;
2) аднамачтавае паруснае судна з косымі парусамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Schiff
n -(e)s, -e карабе́ль, су́дна
~ für Übersee — акіцнскае су́дна
das ~ liegt im Háfen — карабе́ль [су́дна] стаі́ць у га́вані
an Bord des ~es — на бо́рце карабля́
2) тэх. чаўно́к
3) архіт. неф
◊ álle ~e hínter sich verbrénnen* — спалі́ць свае́ караблі́
gróße ~e máchen gróße Fahrt — вялі́каму карабэ́р (і) вялі́кае пла́ванне
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
перакіда́цца
1. (распаўсюджвацца) sich verbréiten; übergreifen* vi (пра пажар і г. д. auf A);
2. (перакульвацца) úmfallen* vi (s); úmstürzen vi (s); kéntern vi (s) (пра судна); úmkippen vi (s) (пра экіпаж)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Паро́м ’плыт або пласкадоннае судна для перавозкі людзей або грузаў цераз рэчку, возера, праліў’ (ТСБМ, Нас., Сцяшк.; Маш., 130; Інстр. I), поро́м ’тс’ (ТС), паромшчык. Агульнаслав.: рус. поро́м, паро́м, укр. поро́м, ст.-рус. поромъ, польск. prom, чэш., славац. prám, серб.-харв. пра̏м, балг. прам. Прасл. pormъ. Роднасныя ў і.-е. мовах: ст.-ісл. farmr ’цяжар, ноша, груз’, ст.-в.-ням. farm, сяр.-в.-ням. varm ’човен, паром’, ст.-в.-ням. faran ’ехаць’, грэч. περάω ’пранікаю, праходжу’ (гл. Траўтман, 216; Фасмер, 3, 331 з літ-рай). Слав. слова не запазычана з ням. Prahm ’паром’, таму што апошняе ўзыходзіць да чэш. prám (гл. Фасмер, там жа; Махэк₂, 479).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ві́ндзейль
(ад гал. wind = вецер + zeil = парус)
пераносны нагнятальны вентылятар у выглядзе доўгага парусінавага рукава з устаўленымі абручамі, які служыць для вентыляцыі ўнутраных памяшканняў судна.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Stápel
m -s, -
1) марск. ста́пель
ein Schiff vom [von] ~ láufen [géhen] lássen* — спусці́ць су́дна на ваду́
2) склад
3) ку́ча, шта́бель (дроў)
4) валакно́ (бавоўны)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
versácken
vi (s)
1) тапі́цца, ісці́ на дно (пра судна)
2) перан. загра́знуць (у заганах), зайсці́ ў тупі́к
der Vórstoß versáckte — вайск. наступле́нне захлыну́лася
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
зрэ́шты,
1. супраціўны злучнік. Злучае сказ (ці яго частку), які абмяжоўвае выказаную думку, сцвярджэнне; адпавядае па значэнню словам: «аднак», «усё ж». У творчасці В. Дуніна-Марцінкевіча ёсць матывы, якія нагадваюць пропаведзь хрысціянскай пакорлівасці, цярпення, але зрэшты і ў гэтага пісьменніка праўда жыцця бярэ верх. Навуменка.
2. у знач. пабочн. Паказвае на раптоўную перамену гаворкі, на нерашучасць, хістанне пры выказванні. Аднак дарэмна паўстанцы Літвы (як, зрэшты, і царскія ўлады) чакалі прыбыцця судна. Г. Кісялёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
карабе́ль, ‑бля, м.
Вялікае марское судна. Ваенны карабель. Акіянскі карабель. Служыць на караблі матросам. □ Па разгойдан[ым] бурлів[ым] моры ішоў горды ў смелым поступе сваім карабель, трымаючы курс на далёкае яснае сонца. Зарэцкі.
•••
Карабель-спадарожнік — касмічны карабель, выведзены на арбіту спадарожніка Зямлі.
Касмічны карабель — лятальны апарат, прызначаны для палёту чалавека ў космас.
Лінейны карабель — вялікі, добра ўзброены ваенны карабель, прызначаны для правядзення буйных аперацый; лінкор.
Паветраны карабель — дырыжабль або цяжкі самалёт.
Спаліць свае караблі гл. спаліць.
[Ад грэч. kárabos.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыз 1, ‑а; мн. прызы, ‑оў; м.
Узнагарода пераможцу ў якім‑н. спаборніцтве. Тут жа праводзяцца спартыўныя спаборніцтвы, конкурс мастацкай самадзейнасці, уручаюцца прызы. Жычка. Здавалася, перад Сяргеем быў адзін з тых атлетаў, якія прывыклі браць прызы па падыманню цяжараў на спартыўных спаборніцтвах. Сіўцоў. [Гунава:] — Дог, якога вы бачылі, мае два міжнародныя прызы. Самуйлёнак.
[Фр. prix.]
прыз 2, ‑а, м.
Захопленае ў марской вайне варожае судна або іншая маёмасць, якая па міжнароднаму праву пераходзіць таму, хто іх захапіў.
[Фр. prise.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)