пігме́нт, ‑у, М ‑нце, м.

1. Рэчыва ў жывёльным і раслінным арганізме, якое надае афарбоўку тканкам гэтага арганізма.

2. Афарбаванае хімічнае злучэнне, нерастваральнае ў вадзе, спірце і пад., якое выкарыстоўвацца для вырабу алейных фарбаў, лакаў і інш.

[Ад лац. pigmentum.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

полімарфі́зм, ‑у, м.

Спец.

1. У біялогіі — наяўнасць сярод асобін аднаго і таго ж віду (жывёлы або раслін) форм, якія рэзка адрозніваюцца паміж сабой.

2. У хіміі — здольнасць аднаго і таго ж рэчыва крышталізавацца ў розных формах.

[Ад грэч. poly — многа і morphē — форма.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ферме́нт, ‑у, М ‑нце, м.

Рэчыва бялковай прыроды, якое сінтэзуецца ў клетках жывых арганізмаў і ў мільёны разоў паскарае хімічныя рэакцыі, уласцівыя жывому арганізму.

•••

Сычужны фермент — фермент страўнікавага соку маладых жвачных жывёл, які выклікае згортванне малака; сычужына.

[Ад лац. fermentum — дрожджы, закваска.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Körper

m -s, -

1) ту́лава, це́ла, ко́рпус, аргані́зм

am gánzen ~ zíttern — дрыжа́ць усі́м це́лам

2) фіз., матэм. це́ла, рэ́чыва

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

сакрэ́т​2

(лац. secretus = выдзелены)

неабходнае для арганізма рэчыва, якое выпрацоўваецца залозамі (напр. жоўць, сліна, страўнікавы́ сок).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Пата́ш ’рэчыва са шчолачнымі ўласцівасцямі’ (ТСБМ), ст.-бел. поташъ ’тс’ (1605 г.) запазычаны са ст.-польск. potasz, potaż ’тс’, якія з ням. Pottasche: Pott ’гаршчок’ і Asche ’попел’ — у гаршках са спаленых раслін выварвалася соль (Булыка, Лекс. запазыч., 141; Клюге-Гётце, 453). Сюды ж паташоўка ’вялізная бочка для збожжа’ (лях., Янк. Мат.) — раней, відаць, у такіх бочках захоўваўся паташ.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

во́цатны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да воцату, уласцівы воцату. Воцатны пах. // Прызначаны для воцату, з-пад воцату. Воцатная бутля.

•••

Воцатнае дрэва — воцатнік.

Воцатная кіслата — арганічнае бясколернае рэчыва з рэзкім пахам.

Воцатная эсенцыя — назва моцнага раствору воцатнай кіслаты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ко́ркавы ​1, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да корку (у 1 знач.). // Зроблены з корку. Коркавы пояс. Коркавая ручка. Коркавая падэшва.

•••

Коркавае дрэва гл. дрэва.

ко́ркавы ​2, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кары галаўнога мозга. Коркавае рэчыва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перасло́йка, ‑і, ДМ ‑слойцы; Р мн. ‑слоек; ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. пераслойваць — пераслаіць і пераслойвацца — пераслаіцца.

2. Злучэнне, сумесь слаёў розных парод, матэрыялаў. Утварэнне пераслойкі.

3. Мяккае рэчыва ў прамежках паміж слаямі дрэва. Пераслойка драўніны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сахары́н, ‑у, м.

Белае крышталічнае вельмі салодкае рэчыва; сурагат цукру. [Людміла Лаўраўна] туга пакавала сваю сумку здабытым таварам, клала зверху колькі пачак запалак, іголкі, сахарын. Якімовіч. Віцю напаілі чаем з сахарынам, абагрэлі пасля дарогі і паклалі спаць на тапчан. Нядзведскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)