Муру́гі ’масць паляўнічага сабакі’ (Інстр. II), ст.-бел.мургъ ’парода сабакі’, якое, паводле Булыкі (Лекс. запазыч., 143), запазычана са ст.-польск.murga, яно ў суч. польск. мове азначае ’назва сабакі’, ’вол любой масці’, ’некультурны чалавек’. Параўн., аднак, укр.мору́гий, муру́гий ’рыжы або цёмна-шэры з цёмнымі палосамі’, муру́га ’шэра-белы вол з больш цёмнымі палосамі’, рус.муругий ’паласаты, з плямамі’, якія ўзыходзяць да прасл.morǫgъ (польск.morąg ’цёмная паласа ў жывёл’, moręgi ’чорны з чырвоным’, славен.maróga ’пляма, паласа’) — усе суадносяцца з мара́ць ’пэцкаць’ (Фасмер, 3, 14). Сюды яшчэ чэш.merhy ’ра́гі — ’палосы на запацелых войнах’, merhovati ’рабіць паласатым’ (Махэк₂, 360).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
баксі́т
(фр. beauxite, ад Beaux = назва мясцовасці на поўдні Францыі)
асадачная горная парода, якая складаецца з гідравокіслаў алюмінію і вокіслаў жалеза з рознымі дамешкамі; алюмініевая руда.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
га́бра
(іт. gabbro, ад Gabbro = назва горада ў Італіі)
магматычная горная парода цёмнага колеру, якая складаецца з плагіяклазу і піраксену, выкарыстоўваецца як будаўнічы і абліцовачны матэрыял.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
лампрафі́р
[ад гр. lampros = бліскучы + (por)phyreus = пурпуровы]
жыльная магматычная горная парода, якая складаецца з палявога шпату і павышанай колькасці (не менш за 30%) каляровых мінералаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
парфіры́т
(гр. porphyrites = падобны да пурпуру)
магматычная горная парода, у якой вялікія крышталі плагіяклазу або піраксену змяшчаюцца ў дробназярністай масе гэтых жа мінералаў і хларытызаванага шкла.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
перлі́т
(фр. perlute, ад perle = жэмчуг)
1) шклопадобная вулканічная парода, якая выкарыстоўваецца як будаўнічы і ізаляцыйны матэрыял;
2) адна са структурных частак жалезавугляродзістых сплаваў (сталі, чыгуну).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сіені́т-парфі́р
(ад сіеніт + парфір)
субвулканічная або жыльная горная парода сіенітавай групы, якая складаецца пераважна з буйных крышталёў калій-натрыевых палявых шпатаў, амфіболу або манакліннага піраксену.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
флата́цыя
(англ. flotation = літар. плаванне)
метад абагачэння карысных выкапняў, заснаваны на ўсплыванні здробненых частак выкапня, у той час калі пустая парода асядае на дне абагачальнага прыстасавання.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
bedrock
[ˈbedrɑ:k]1.
n.
1) Geol. карэ́нная паро́да, скала́
2) Figur. мо́цныя падста́вы, грунт
3) Figur. найніжэ́йшы ўзро́вень, дно n.
4) гало́ўны пры́нцып
Honesty was the bedrock of his life — Сумле́ннасьць была́ гало́ўным пры́нцыпам у яго́ным жыцьці́
2.
adj.
асно́ўны, фундамэнта́льны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
граўва́ка
(ад ням. grau = сыры + Wacke = разнавіднасць горнай пароды)
горная парода шэрага, чорнага, зялёнага колеру, якая складаецца з дробных кавалкаў асадачных, метамарфічных і вулканічных парод, пераважна сцэментаваных.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)