Гневацца некаторы час. Не разумеў [Сымон] толькі таго, чаму.. [Аўдоцця] з ім не хацела гаварыць. Ні пра добрае, ні пра дрэннае. Маўчала. «Няхай не гаворыць, — суцяшаў сябе Сымон. — Пагневаецца трохі і адыдзе».Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праўдзі́васць, ‑і, ж.
Уласцівасць праўдзівага; схільнасць гаварыць, выказваць праўду. З глыбокай праўдзівасцю малюе Янка Купала перспектыву беспрасветнага жыцця працоўнага чалавека пры капіталізме.Івашын.Праўдзівасць чалавечага характару ў рэалістычным мастацтве дапаўняецца і праўдзівай характарыстыкай грамадскага жыцця.Конан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пукчэ́ць ’утвараць пуканне ад бражэння; гаварыць невыразна, пра сябе’ (Нас.) ’брадзіць; бурчаць’ (в.-дзв., паст., трок., рас., Сл. ПЗБ), ’незадаволена бурчаць’ (полац., Нар. лекс.; Яўс.), сюды ж путаць ’дэманструючы незадавальненне, гаварыць сабе пад нос; бурчаць (у жываце)’ (Нас., Сл. ПЗБ), пукцець (пукцЬць) ’незадаволена гаварыць сам з сабою’ (Шымк. Собр.), пуктаць ’брадзіць; бурчаць’ (Сл. ПЗБ). Паводле Грынавяцкене (там жа), зліт, pukšėti ’стагнаць, бурчаць’ або pukščioti ’тс’, гукапераймальнага паходжання (гл. таксама Лаўчутэ, Балтизмы, 126); словы з ‑w‑ (-г/-), магчыма, утвораны на славянскай глебе як інтэнсівы да пу́каць (ад гукапераймальнага пу(к)!), параўн. укр.пу́кти ’лопнуць’, рус.пск., наўг.пуктаць ’гаварыць невыразна, мармытаць’, пуктосіць ’нашэптваць, нагаворваць, калдаваць’ і паралельныя пухтеть ’бурчаць, пучыць (у жываце)’, пыхать/пыхтеть ’цяжка дыхаць’.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
изли́шненареч.
1.(чрезмерно) залі́шне, зана́дта; празме́рна;
2.(нет надобности) залі́шне, няма́ патрэ́бы;
изли́шне говори́ть об э́том залі́шне гавары́ць пра гэ́та;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
растека́тьсянесов.
1. расцяка́цца; (о чернилах) расплыва́цца;
2.перен. (расходиться) разыхо́дзіцца;
3.перен. (рассказывать очень пространно), разг. расплыва́цца, до́ўга (падрабя́зна) гавары́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
uczenie
Iн.
вучоба, навучанне
II
па-вучонаму; вучона;
mówić ~ — гаварыць па-вучонаму
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Але́сіца ’лухта, глупства’ (Нас.), алесіць ’гаварыць прывабна, гаварыць лухту’ (Нас.) з акалесіца. Параўн. рус.околёсица лухта, глупства’, околёсная ’тс’, околёсина ’след кола пры павароце’. Усё гэта да калёсы (Міклашыч, 124). Семантычна параўн. лац.delīrus ’вар’ят’ (= які сышоў з баразны) да līra ’баразна’ і бел.зʼехаць з глузду (Мартынаў, Лекс. Палесся, 14). Значэнне ’гаварыць прывабна’ ў дзеяслова алесіць, відаць, пад уплывам лесціцца (гл.). Не выключаны таксама ўплыў куралесы ’небыліца’ (гл.). Нас., 363, перакладае алесіць ’куролесить, нести вздор’ (Мартынаў, SlW, 65–65).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
unmuzzle
[ʌnˈmʌzəl]
v.t.
1) зьняць намо́рднік (з саба́кі)
2) Figur. вызваля́ць ад абмежава́ньняў; дазваля́ць свабо́дна гавары́цьабо́ піса́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
warmth
[wɔrmӨ]
n.
1) цяпло́n.
2) цеплыня́
3) захапле́ньне n.
to speak with warmth — гавары́ць з захапле́ньнем
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)