Бо́хат ’самае глыбокае месца ў ручаі або ў невялікай рэчцы’ (Яшкін). Параўн. рус.бухото́к ’шум ад падводнай крыніцы ў завадзі’. Утварэнне (мадэль *boch‑ъtъ, ‑ъtь‑ — суфікс аддзеяслоўных імён) ад бох‑, бух‑ (параўн. бо́хаць, бу́хаць і да т. п.). Да назваў глыбокіх месц у вадзе гл. Безлай, SR, 5–7, 125 і наст.; Балецкі, SSlav, 5, 183–184 (аб гукапераймальных словах). Магчыма, сюды ж і рус.дыял.бо́хоть ’вада на паверхні лёду’ (аб рус. слове Куркіна, Этимология 1966, 106: сувязь з славен.bohôt дастатак, лішак’ і далей (з іншым вакалізмам) бу́хта ’вада са снегам на паверхні лёду’), падрабязней гл. пад бу́хта2 і Краўчук, БЛ, 1975, 7, 68.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ляжа́чыкніжн líegend;
ляжа́чае становішча líegende Stéllung;
◊ пад ляжа́чы ка́мень вада́ не цячэ́ ́≅ ein líegender Stein setzt Moos an;
ляжа́чага не б’юць wer am Bóden líegt, den schlägt man nicht
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Вірава́ты: вірава́тая вада ’глыбокае месца на рацэ з кругавым цячэннем вады’ (Сцяшк. МГ). Утворана ад дзеяслова віраваць (гл.) і суф. ‑ат‑ы. Параўн. польск.wirowaty ’які ўтварае віры, віруе’, чэш.virovitú ’поўны віру’, серб.-харв.виро̀вит ’які мае шмат віроў, ям (аб рацэ, возеры)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Віравы: віравая вада, віравы шчупак ’які мае адносіны да вір1 (КТС). Укр.вирови́й ’вірны, віровы, бяздонны, дрыгвяны’, рус.вирово́й, вырово́й ’тс’, польск.wirowy ’вярчальны; віхравы’, чэш.vírový, vířivý ’тс’, славац.vírový ’віравы’. Адназоўнікавы прыметнік, утвораны пры дапамозе суф. ‑ав‑ы (< прасл.ov‑ъ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дры́жыкі, ‑аў; адз.няма.
Частае сутаргавае ўздрыгванне цела (ад холаду, нервовага узбуджэння і пад.). У дрыжыкі кідае. □ [Цётцы Мальвіне] было так страшна, аж да дрыжыкаў у каленках, і разам з тым весела.Навуменка.Вада хлюпала ў ботах, непрыемныя дрыжыкі прабягалі па целе.Шчарбатаў.
•••
Дрыжыкі прадавацьгл. прадаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кесо́н, ‑а, м.
1. Воданепранікальная камера, якую апускаюць на дно мора ці ракі пры падводных работах.
2. Стальная каробка ў металургічных печах, у якой цыркулюе вада для ахаладжэння.
3. Па-мастацку аформленае паглыбленне ў форме геаметрычнай фігуры на столі або на ўнутранай паверхні аркі.
[Фр. caisson.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мані́ць, маню, маніш, маніць; незак.
Абманваць, хлусіць, гаварыць няпраўду. Пра што б.. [Галаўня] ні гаварыў, Клаве здавалася, што ён маніць, хітруе.Гроднеў.[Бацька:] — На, маёй вады выпі, з вайны. Хлапчук прыклаўся губамі да баклажкі, а старэйшы [сын] недаверліва зірнуў на бацьку. — Маніш, што з вайны вада.Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
налі́плы, ‑ая, ‑ае.
Які наліп на што‑н. або прыліп да чаго‑н. Лёд ля берагоў быў шэры, з наліплымі латкамі снегу, а пасярэдзіне ракі цямнела вада.М. Стральцоў.За плячамі ў .. [Валіка] быў вялікі мокры кош з наліплымі на дно і дужку водарасцямі, асакой.Кудравец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плі́ца, ‑ы, ж.
1. Лопасць параходнага кола. Параход лапатаў пліцамі, часта прыставаў да крутога берага.Грахоўскі.Шлёпаюць па вадзе пліцы параходных колаў, дрыжыць ад празмернага намагання машыны палуба парахода, пеніцца за кармой вада.Сяргейчык.
2.Спец. Чарпак, пры дапамозе якога зліваюць ваду на судне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
руда́ўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.
Разм. Балотная рыжая вада. Дзе-нідзе паміж травы рдзелася мутна-меднага колеру балотная рудаўка, якая пазірала ўверх, нібы аграмаднае мёртвае вока.Бядуля.Не ты, а я ў балоце Ляжаў асенняй золлю, У ледзяной рудаўцы, Скалелы да касцей.Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)