паго́ня, ‑і, ж.

1. Праследаванне таго, хто ўцякае. Кінуцца ў пагоню. Наладзіць пагоню. □ Час ад часу ласіха будзе спыняцца, каб падпусціць чалавека бліжэй і заахвоціць яго да далейшай пагоні. В. Вольскі.

2. Адзін чалавек або група людзей, якія праследуюць каго‑н. Паслаць пагоню. Накіраваць пагоню ў іншы бок. □ [Саша] чуў, як нехта бяжыць па яго слядах, што гэты нехта зусім блізка — не выратавацца, не схавацца ад пагоні. Мікуліч.

3. перан.; за чым. Моцнае жаданне атрымаць што‑н., дабіцца чаго‑н., імкненне да чаго‑н. Пагоня за кнігай. Пагоня за славай. □ У віры жыцця, у пагоні за праўдай не адна іскарка залятала ў душу, ад якой пачынала рабіцца і цёпла і радасна. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Капы́та, капыт ’капыты’, укр. копито, рус. копыто, чэш. kopyto, славац. kopyto, польск. kopyto, в.-луж. kopyto, н.-луж. kopyto, балг. копито, серб.-харв. ко̀пито, славен. kapíto. Існуюць дзве версіі паходжання гэтага праславянскага слова. Першая: ад капаць (параўн. kopać ’капаць і біць нагой, капытам’, ст.-рус. копысати ’выкідваць зямлю капытамі’ (Бернекер, 565; Фасмер, 2, 320). Шпэхт (Der Ursprung, 85) параўноўвае прасл. kopyto і ст.-інд. śapháh, ст.-іран. safa ’капыт’, ст.-ісл. hófr, ст.-в.-ням. huof ’тс’. У абедзвюх версіях нявытлумачанай застаецца суфіксацыя ‑yto, якая не характэрна для славянскай моўнай глебы (вакалізм ‑y‑ даволі рэдка сустракаецца ў фарманце ‑to (SP, 11, 40). Уражвае адсутнасць паралелей у балтыйскіх мовах. Польск. kopać і ст.-рус. копысати маглі атрымаць другаснае значэнне над уплывам kopyto. Можна, аднак, звесці дзве версіі да адной, калі звярнуць увагу на індаеўрапейскія паралелі да прасл. kopati; ст.-грэч. σκάπτω ’капа́ю’, σκάπετος, κάπετος ’капанне’ (і.-е. *(s)k̑ap). Тады ў нашым выпадку можна рэканструяваць пачатковае і.-е. *(s)k̑ з падвойнай рэфлексацыяй у мовах satəm: *(s)k і k̑ (Мартынаў, Слав. аккам., 154).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

папа́сці, -паду́, -падзе́ш, -падзе́; -падзём, -падзяце́, -паду́ць; -па́ў, -па́ла; -падзі́; зак.

1. у каго-што. Трапіць у цэль, дасягнуць каго-, чаго-н. чым-н. кінутым, накіраваным.

П. ў цэль.

Бомба папала ў дом.

2. Апынуцца ў якім-н. месцы, становішчы, абставінах (звычайна выпадкова, нечакана).

П. пад суд.

Сена папала пад дождж.

3. безас., каму. Пра спагнанні, непрыемнасці, якія атрымае або можа атрымаць хто-н. (разм.).

Пападзе табе, хлопча, ад бацькі за такое!

4. прош. папа́ла. У выразах (разм.): дзе папала (усё роўна дзе, абы-дзе), куды папала (абы-куды), чым папала (абы-чым), што папала (усё роўна што, абы-што), як папала (усё роўна як, у беспарадку, абы-як).

|| незак. папада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1—3 знач.); наз. папада́нне, -я, н. (у 1 знач.).

Прамое п. снарада.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

посы́лка ж.

1. (действие) пасы́лка, -кі ж., пасыла́нне, -ння ср.;

посы́лка де́нег пасы́лка (пасыла́нне) гро́шай;

2. (то, что посылается) пасы́лка, -кі ж.;

получи́ть посы́лку атрыма́ць пасы́лку;

3. филос. пасы́лка, -кі ж.;

пра́вильная посы́лка для вы́вода пра́вільная пасы́лка для высно́вы;

◊

быть на посы́лках (у кого-л.) быць на пасы́лках (у каго-небудзь);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

паня́так м кніжн, паня́цце н

1. Begríff m -(e)s, -e;

агу́льнае паня́цце állgeméiner Begríff;

2. (уяўленне пра што-н, веданне чаго-н) Begríff m -(e)s, -e, Vórstellung f -, -en;

атрыма́ць паня́цце éinen Begríff bekómmen* (пра што-н von D);

не мець паня́цця kéinen Begríff [kéine Vórstellung] háben (пра што-н von D)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

зда́ча ж

1. (дзеянне) Áufgabe f -, Áblieferung f -, -en; Übergabe f - (перадача);

зда́ча багажу́ Gepäckaufgabe f -, Gepäckabfertigung f -;

2. (у наём) Vermíeten n -s; Vermíetung f -;

3. (крэпасці) Übergabe f, Kapitulatión f -, -en;

4. (грошы) гл pэшта;

◊ даць зда́ч ы разм zurück paríeren vt;

атрыма́ць зда́чы разм eins auf die Náse bekómmen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

wégkriegen

vt

1) выдаля́ць, выво́дзіць (плямы)

2) адця́гваць ува́гу, адрыва́ць

man kann ihn vom Buch nicht ~ — яго́ не́льга адарва́ць ад кні́гі

3) разм. атрыма́ць

er hat was wéggekriegt — ён атрыма́ў наганя́й

4) разм. разве́даць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

study​2 [ˈstʌdi] v.

1. вучы́ць, вучы́цца, вывуча́ць;

study to be a doctor вучы́цца на ле́кара;

study under a famous professor вучы́цца ў знакамі́тага прафе́сара

2. дасле́даваць, вывуча́ць; разгля́дваць, абду́мваць;

study the situation абду́мваць сітуа́цыю;

study smb.’s face ува́жліва сачы́ць за вы́разам чыйго́-н. тва́ру

3. рыхтава́цца (да чаго-н.);

study for an exam рыхтава́цца да экза́мену;

study for a bachelor degree in economics рыхтава́цца, каб атрыма́ць ступе́нь бакала́ўра эканамі́чных наву́к

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

chair [tʃeə] n.

1. крэ́сла;

sit (down) on a chair се́сці на крэ́сла;

get up from/fall off a chair узня́цца, уста́ць/звалі́цца, упа́сці з крэ́сла;

offer smb. a chair прапанава́ць каму́-н. се́сці

2. ка́федра (у вышэйшай навучальнай установе);

be appointed to a chair атрыма́ць ка́федру;

He holds the chair of mathematics. Ён кіруе кафедрай матэматыкі.

3.: take the chair at a meeting старшы́нстваваць на схо́дзе, ве́сці сход

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

второ́й в разн. знач. другі́;

второ́й год другі́ год;

на второ́м пла́не на другі́м пла́не;

второ́й сорт другі́ сорт;

◊

втора́я ро́дина друга́я радзі́ма;

втора́я мо́лодость друга́я маладо́сць;

до вторы́х петухо́в (просиде́ть, проговори́ть) да другі́х пе́ўняў (прасе́дзець, прагавары́ць);

из вторы́х рук (узна́ть, получи́ть) з другі́х рук (даве́дацца, атрыма́ць);

игра́ть втору́ю скри́пку ігра́ць другу́ю скры́пку.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)