Verbum

растапы́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак. (разм.).

1. Шырока раскінуць, расставіць, развесці рукі, ногі седзячы або стоячы.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). перан. Распасцерціся ўшыркі, раскінуўшы вецце, галіны і пад.

Галіны дрэва растапырыліся ад ветру.

|| незак. растапы́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

ро́зніца¹, -ы, ж.

1. Непадабенства, адрозненне ў чым-н.

Р. ва ўзросце.

2. Велічыня, якая з’яўляецца рознасцю паміж дзвюма іншымі.

Р. паміж старым і новым акладамі.

◊

Якая розніца? (разм.) — ці не ўсё роўна?

Няма розніцы або без розніцы (разм.) — усё роўна.

руса́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.

У народных павер’ях — істота ў выглядзе аголенай жанчыны з доўгімі распушчанымі валасамі, якая жыве ў вадзе або жыце.

|| памянш.-ласк. руса́лачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

|| прым. руса́лчын, -а.

рэфле́кс, -у, мн. -ы, -аў, м.

Міжвольная рэакцыя арганізма на знешнія або ўнутраныя раздражняльнікі.

Рэфлексы галаўнога мозга.

Безумоўны р. (прыроджаны). Умоўны р. (набыты ў выніку неаднаразовага ўздзеяння раздражняльнікаў).

|| прым. рэфлекто́рны, -ая, -ае і рэфлекты́ўны, -ая, -ае.

Рэфлекторная рэакцыя.

Рэфлектыўныя рухі.

сацыя́льны, -ая, -ае.

1. гл. соцыум.

2. Грамадскі, які мае адносіны да жыцця людзей і да іх адносін у грамадстве.

Сацыяльнае становішча.

Сацыяльнае асяроддзе.

○

Сацыяльнае забеспячэнне — дзяржаўная сістэма матэрыяльнага забеспячэння грамадзян у старасці, а таксама ў выпадку хваробы або непрацаздольнасці.

буксі́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Судна, якое буксіруе іншыя судны, плыты.

2. Канат або стальны трос для буксіроўкі.

Цягнуць на буксіры.

◊

Браць на буксір каго (разм.) — памагаць каму-н., хто адстае ў выкананні чаго-н.

|| прым. буксі́рны, -ая, -ае.

ва́нька-ўста́нька, ва́нькі-ўста́нькі, Т ва́нькам-уста́нькам, мн. ва́нькі-ўста́нькі, ва́нькаў-уста́нькаў, м.

Дзіцячая лялька ў выглядзе круглай або авальнай фігуркі, якая здольна сама ўставаць (з-за цяжару, які знаходзіцца ў ніжняй яе частцы), калі яе выводзяць з вертыкальнага становішча.

верадзі́ць, вераджу́, вярэ́дзіш, вярэ́дзіць; вярэ́джаны; незак., што (разм.).

Шкодзіць што-н. сабе, натруджваючы, надрываючы, або раздражняць балючае.

В. рукі, спіну.

В. рану.

В. сардэчныя раны (перан.: выклікаць цяжкія ўспаміны).

|| зак. зверадзі́ць, звераджу́, звярэ́дзіш, звярэ́дзіць; звярэ́джаны і разверадзі́ць, -вераджу́, -вярэ́дзіш, -вярэ́дзіць; -вярэ́джаны.

во́спа, -ы, ж.

1. Востразаразная вірусная хвароба, якая суправаджаецца гнойным сыпам на скуры і слізістых абалонках.

Прышчэпка воспы.

2. Шрамы і ямкі, якія застаюцца на скуры пасля гэтай хваробы або на месцы яе прышчэплівання (разм.).

Пабіты воспай.

|| прым. во́спавы, -ая, -ае.

вы́ветрыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., што.

1. Разбурыць пад уздзеяннем ветру, пад уплывам атмасферных ваганняў.

Вецер выветрыў торф.

2. Прымусіць што-н. знікнуць праветрываннем або пад уздзеяннем ветру.

В. смурод.

|| незак. выве́трываць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. выве́трыванне, -я, н.