узбуджэ́нне н

1. (дзеянне) Réizung f -, -en, Ánregung f -, -en; Áufreizung f, Áufwiegelung f -, -en, Áufstachelung f -, -en (супраць каго-н);

узбуджэ́нн крыміна́льнай спра́вы die Éinleitung éines Stráfverfahrens;

2. (стан) Errégung f -, -en, Áufregung f -, -en, Errégtheit f -, -en;

быць у мо́цным узбуджэ́нні in héftiger Errégung sein, áufgeregt [héftig errégt] sein

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

przeciwny

1. процілеглы; супрацьлеглы; адваротны;

w ~m wypadku — у адваротным выпадку;

2. не згодны;

jestem temu przeciwny — я з гэтым не згодны; я супраць гэтага;

przeciwny wiatr — сустрэчны вецер

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

бабі́зм

(ад перс. Bāb = псеўданім Саід Алі Мухамеда, іранскага рэлігійнага дзеяча (1819—1850) < ар. bāb = вароты (да пазнання боскай праўды)]

грамадска-рэлігійны рух у Персіі ў 19 ст., накіраваны супраць мусульманскага фанатызму, панавання законаў, заснаваных на Каране і Шарыяце.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Сядло́ ’сядзенне для конніка’ (ТСБМ, Ласт., Некр. і Байк., Стан.), ’частка прасніцы, на якой сядзяць’ (Жд. 2, Шатал., Сл. ПЗБ; круп., Нар. сл.), ’задняя частка штаноў’ (Серб. Вічын), седло́ ’частка прасніцы’ (Уладз.), сюды ж сядла́ць ’накладаць сядло’ (ТСБМ, Ласт., Некр. і Байк., Стан.). Укр. сідло́, рус. седло́, стараж.-рус. седьло, польск. siodło, в.-луж. sedło, н.-луж. sodło, палаб. sedlü, чэш., славац. sedlo, серб.-харв. сѐдло, славен. sédlọ, балг. седло́, макед. седло, ст.-слав. оседълати. Прасл. *sedъlo/*sedъlo роднаснае гоц. sitls ’сядзенне’, ст.-в.-ням. seʒʒal ’крэсла’, лац. sella ’сядзенне’, грэч. έλλά ’кафедра’; з іншай ступенню агаласоўкі: англ.-сакс. sadol, ст.-в.-ням. satul, satal ’сядло’, супраць апошніх супастаўленняў Бязлай (3, 223), які, спасылаючыся на Клюге (626), заўважае, што германцы ў часы Цэзара яшчэ не ведалі сядла. Паводле Мартынава (Лекс. взаим., 108 і наст.; Язык, 25 і наст.), славянскае пранікненне, што дало прагерм. sadula ’тс’. Далей да сядзець, прасл. *sěděti, да і.-е. *sed‑. Супраць рэканструкцыі *sedlo і меркавання аб калькаванні ст.-в.-ням. satal (Ваян (RÉS, 12, 235) Фасмер, (3, 589–590), параўн. укр. і ст.-слав. формы. Гл. яшчэ Мее, 419; Траўтман, 259; Брукнер, 491; Махэк₂, 539; Шустар-Шэўц, 1279–1279; Скок, 3, 213; ЕСУМ, 5, 250–251; ESJSt, 13, 809.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

éingenommen

a:

1)

von sich (D) ~ sein — шмат з сябе́ стро́іць

2)

~ sein gégen etw. (A) — быць прадузя́та настро́еным су́праць каго-н.

3)

~ sein für (A) — быць прыхі́льным (да каго-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

шэрсць ж

1. (на жывёле) гл поўсць;

2. (састрыжаная) Wólle f -;

часа́ная шэрсць Krátzwolle f; Krémpelwolle f; Stréichwolle f;

3. (пража) Wóllgarn n -(e)s, -e;

4. (тканіна) Wóllstoff m -(e)s, -e;

з чы́стай шэрсці réinwollen;

◊ су́праць шэрсці gégen den Strich;

па шэрсці mit dem Strich; гл тс воўна

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

quarrel​1 [ˈkwɒrəl] n.

1. спрэ́чка, сва́рка; зва́дка;

a quarrel about/over smth. спрэ́чка з-за чаго́-н.;

make up/patch up a quarrel паміры́цца;

seek a quarrel шука́ць сва́ркі

2. : have no quarrel with smb./smth. не мець нічо́га су́праць каго́-н./чаго́-н.;

I have no quarrel with him. Мне няма за што на яго крыўдзіцца.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

пахо́д, ‑у, М ‑дзе, м.

1. Перамяшчэнне якога‑н. арганізаванага атрада людзей з пэўнымі мэтамі, заданнем. Турысцкі паход. □ Пасля трох дзён марскога паходу ўсім хацелася хутчэй ступіць на бераг. Хомчанка. Сотню коннікаў, сотню пяхоты, абоз і фурманкі з параненымі — усё гэта, як суцэльную баявую адзінку, трэба было зберагчы ад разгрому. Гэта быў цяжкі, марудны паход. Брыль. Адабраўшы дваццаць пяць самых дужых партызан, Рыгор загадаў рыхтавацца да выступлення ў паход. Барашка. // Разм. Арганізаванае наведванне чаго‑н. або выхад куды‑н. Гэты наш першы паход у кіно з’явіўся пачаткам многіх паходаў. Ракітны. — Вось добрая прапанова, — падтрымлівае .. [Краўчанка] маладога рабочага, — арганізаваць паход на руднік. Мікуліч.

2. Ваенныя дзеянні, аперацыі супраць каго‑, чаго‑н.; ваенная кампанія. Пасля правалу двух паходаў Антапты, разгрому Калчака і Дзянікіна міжнародны імперыялізм зрабіў новую спробу задушыць маладую Савецкую дзяржаву. «Звязда». [Юстын] апавядаў мне пра паход Напалеона. Бядуля. // перан. Арганізаваныя дзеянні, накіраваныя на барацьбу з кім‑, чым‑н. Паход за эканомію і беражлівасць.

3. Разм. Невялікі лішак (у вазе, суме і пад.). Я вывернуў мех і падаў Зусю. Ён насыпаў мукі і, зважыўшы яе на шалях, сказаў мне: — Глядзі, які пуд, яшчэ з паходам. Сабаленка.

•••

Крыжовы паход (гіст.) — захопніцкі паход феадалаў Заходняй Еўропы ў 11–13 стст., які праводзіўся па пачыну каталіцкай царквы ў краіны Блізкага Усходу, у Прыбалтыку супраць славянскіх народаў ва Усходняй Еўропе пад лозунгам барацьбы з «нявернымі», ерэтыкамі і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

éifern

vi

1) (nach D) стара́цца, дбаць; стара́нна дамага́цца (чаго-н.)

2) (gegen a) го́рача пратэстава́ць (супраць чаго-н.)

3) (mit j-m in D) спабо́рнічаць (з кім-н. у чым-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Бакай ’рачная пратока; глыбокае месца ў рацэ; яма ў балоце’ (Інстр. лекс.). Рус. дыял. бака́й ’ручай’, укр. бака́й ’глыбокая яма ў рацэ, сажалцы; выбоіна (з вадой) на дарозе’ (ці сюды ж укр. бакаль ’возера’?). Слова няяснага паходжання. Магчыма, запазычанне з усх. моў. Параўн. Фасмер, 1, 109; Юркоўскі, SOr., 13, 69. Не пераконвае прыняцце роднаснасці з гальск. beccus ’заглыбленне, упадзіна’ (так Гараеў, 9) або параўнанне (Сабалеўскі, Slavia, 5, 441) з бак. Рудніцкі (57) прапануе вывядзенне ад бак ’рэзервуар’. Наўрад ці гэта так (супраць Юркоўскі, там жа). Не пераконвае таксама версія пра запазычанне з італ. bocca ’рот, вусце, заліў і т. п.’

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)