er kann Deutsch spréchen — ён уме́е гавары́ць паняме́цку
er kann Deutsch — ён ве́дае няме́цкую мо́ву
das will gekónnt sein — гэ́та трэ́ба ўме́ць
3)
er kónnte nicht umhín, zu lächeln — ён не мог стрыма́ць усме́шкі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Адзе́цца ’справіць адзежу’, адзетак ’адзежа, вопратка’ (БРС, КЭС), адзетак, магчыма, пад уплывам абутак (абуць: абутак — адзець: адзетак) да дзець (гл.). Параўн. адзежа.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Адме́нны ’выдатны, асаблівы’ (БРС, Бяльк.), рус.отменный да мяняць (гл.). Параўн. польск.odmienny і рус.отличный. Бел.адменны, магчыма, калька з рускага.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Адмо́ўны (Нас., Гарэц., БРС, КТС), ст.-бел.отмовный (1506) (Нас. гіст.). Магчыма, з ст.-польск.odmówny ’тс’ (Параўн. Гіст. мовы, 2, 143).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Арцімо́с, арцімо́н, арці́мус, анцю́х, анці́л ’блін’ (Рам.). Словы аргатычнага характару, хутчэй за ўсё — скажэнні артос, артус (гл. апошняе), магчыма, з семінарскіх арго.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ачы́грыць ’паздаравець’, ачыгрыцца ’адхадзіцца, паздаравець’ (Яўс.). Няясна; магчыма, звязана з чыгра ’наравісты чалавек’ (лельч., Шур, вусн. паведамл.) і ўласным імем Чыгрын, Чыгрынаў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Во́барацень ’расліна драсён змяіны, Polygonum Bistorta’ (Кіс., Крывіч, 4). Няясна. Магчыма, ад абарот, абарачваць, таму што гэта расліна мае двойчы выгнутае карэнішча.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Во́тмык ’глыбокае месца ў рацэ, дзе раней быў млын’ (Яшк., слаўг.). Няясна. Магчыма, нейкае пераўтварэнне з вотмут, вотмыт, але канкрэтны шлях незразумелы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дубрэ́ць ’рабіцца цвёрдым’ (Касп.). Няясна. Магчыма, архаізм (з тэарэтычнага прыметніка *dǫbrъ ’дубовы’ > ’цвёрды’; параўн. прасл.*dǫbrъ у Трубачова, Эт. сл., 5, 95).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кру́глік ’ялец’ (Крыв.). Вытлумачыць гэту назву цяжка. Магчыма, гэта звязана з формай галавы. Параўн. назвы для яльца головень‑елец (Каламіец, Рыбы, 21).