камута́тар, ‑а, м.
1. Прыбор для замыкання і размыкання электрычнага ланцуга або для змянення напрамку току.
2. Прыстасаванне, род мясцовай тэлефоннай стапцыі для ручнога злучэння тэлефонных ліній.
[Ад лац. commutare — мяняць, перамяняць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кантрама́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Талон або другі ўмоўны знак, які замяняе білет пры ўваходзе ў тэатр, цырк і інш. Прайсці па кантрамарцы.
[Фр. contremarque.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аўся́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае дачыненне да аўса. Аўсянае поле. Аўсяная салома.
2. Які прыгатаваны з аўса або з прадуктаў яго апрацоўкі. Аўсяная мука. Аўсяны кісель.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бары́т, ‑ту, М ‑це, м.
Мінерал белага або шэрага колеру крышталічнай будовы, які выкарыстоўваецца для вырабу бяліл, эмалей, а таксама ў папяровай, гумавай вытворчасці і ў медыцыне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бездаро́жны, ‑ая, ‑ае.
Такі, дзе няма праезных або добраўпарадкаваных дарог. У нас за якую адну пяцігодку гарады вырастаюць.. І дзе? У бездарожных стэпах, у непраходнай тайзе. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
б’еф, ‑а, м.
Участак ракі або канала паміж дзвюма плацінамі, двума шлюзамі. Дзесятая брама зачыняецца ўслед за параходам, і мы плывём б’ефам, так завецца паміжшлюзавы прастор. Галавач.
[Фр. bief.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
біяцэно́з, ‑у, м.
Прыродная або штучна ўтвораная сукупнасць арганізмаў, якія насяляюць участак біясферы, удзельнічаюць у кругавароце рэчываў і маюць пэўныя адносіны паміж сабою і іншымі фактарамі асяроддзя.
[Ад грэч. bíos — жыццё і koinós — агульны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гамеры́чны, ‑ая, ‑ае.
Вялізны, незвычайных памераў або сілы.
•••
Гамерычны смех (рогат) — нястрымны, грамавы смех, падобны на той, якім, паводле «Іліяды» Гамера, смяяліся на сваіх гуляннях алімпійскія багі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адсо́рбцыя, ‑і, ж.
Спец. Паглынанне часцінак газу, пары або асобных састаўных часцінак раствору паверхневым слоем другога рэчыва; паверхневае паглынанне, у адрозненне ад абсорбцыі — паглынання ўсім аб’ёмам рэчыва.
[Ад лац. ad — да і sorbere — паглынаць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апі́лкі, ‑лак; адз. няма.
Дробныя частачкі матэрыялу, якія ўтвараюцца пры апрацоўцы яго пілой або напільнікам; пілавінне. Зазвінела піла, Застагнала сасна; Пры дарозе, Як слёзы, апілкі. А. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)