Verbum

нако́лькі, прысл.

1. У якой ступені, меры.

Буду працаваць, н. хопіць здароўя.

2. Ужыв. як злучальнае слова:

а) у даданых дапаўняльных сказах.

Усё залежыць ад таго, н. пісьменнік можа выкарыстаць свой творчы патэнцыял.

б) у даданых дзейнікавых сказах.

Дзіўна, н. дажджлівае надвор’е адпавядала яго настрою.

пара́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак., каго-што.

1. Нанесці рану каму-н., раніць каго-, што-н.

Яго параніла (безас.) асколкам снарада.

П. руку.

П. душу каму-н. (перан.).

2. Раніць усіх, многіх або нанесці раны каму-н. у многіх месцах.

П. усё цела.

пахісну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. Страціўшы раўнавагу, хіснуцца.

П. ад удару.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Стаць менш устойлівым, менш трывалым; сапсавацца, пагоршыцца.

Справы яго пахіснуліся.

Здароўе пахіснулася.

3. Запанікаваць, завагацца.

Вораг пахіснуўся і пачаў адступаць.

до́каз, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Довад або факт, які служыць падставай для пэўнага сцвярджэння.

Неабвержны д.

2. Сістэма лагічных вывадаў, на падставе якіх выводзіцца новае палажэнне.

Тэорыя мае некалькі доказаў.

○

Рэчавы доказ — прадмет, які мае дачыненне да злачынства і спрыяе яго раскрыццю.

во́нкавы, -ая, -ае.

1. Знешні, знадворны.

В. выгляд.

Вонкавае падабенства.

Вонкавая паверхня.

2. Які праяўляецца толькі са знешняга боку, не закранаючы сутнасці чаго-н.

Твар яго здаваўся вонкава (прысл.) спакойным.

3. перан. Паказны, паверхневы, пазбаўлены глыбіні.

Пафас гэтых вершаў толькі в.

|| наз. во́нкавасць, -і, ж.

кацяло́к, -лка́, мн. -лкі́, -лко́ў, м.

1. Невялікі кацёл, пасудзіна для варкі ежы і для яды з яго.

Салдацкі к.

2. Цвёрды мужчынскі капялюш з акруглым верхам і вузкімі палямі.

3. Галава (разм., пагард.).

Штосьці к. не варыць.

|| прым. кацялко́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).

адпе́рціся, адапру́ся, адапрэ́шся, адапрэ́цца; адапро́мся, адапраце́ся, адапру́цца; адпёрся, -пе́рлася; адапры́ся; зак.

1. Будучы ў зачыненым памяшканні, адчыніць яго.

Дзверы адперліся.

2. Не прызнацца ў чым-н., адмовіцца ад чаго-н. (разм.).

А. ад сваіх слоў.

|| незак. адпіра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. адпіра́нне, -я, н.

азары́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ры́ць; азо́раны; зак.

1. каго-што. Ярка асвяціць.

Маланка азарыла твар.

2. перан., каго (што). Нечакана праясніць што-н. каму-н., прыйсці ў галаву каму-н.

Раптам здагадка азарыла яго.

|| незак. азара́ць, -а́е.

|| наз. азарэ́нне, -я, н.

а́там, -а, мн. -ы, -аў, м.

Найдрабнейшая часцінка хімічнага элемента, якая захоўвае яго ўласцівасці і складаецца з ядра і электронаў.

А. кіслароду.

Расшчапленне атама.

|| прым. а́тамны, -ая, -ае і атама́рны, -ая, -ае.

Атамная вага.

Атамная энергія.

Атамная бомба.

Атамная электрастанцыя.

Атамнае ядро.

Атамарны кісларод.

ру́пець, 1 і 2 ас. не ўжыв., -піць; незак.

1. безас., каму, з інф. і без дап. Пра неадольнае жаданне рабіць што-н.; хацецца; карцець.

Мне рупіла хутчэй пра ўсё даведацца.

2. Турбаваць, не даваць спакою.

Яго ўвесь час рупіць сям ’я і гаспадарка.