Verbum

анлайнавы слоўнік

mark¹ [mɑ:k] n.

1. след; пля́ма;

dirty marks бру́дныя пля́мы

2. адзна́ка, прыкме́та;

The work bears the marks of a genius. Твор мае прыкметы геніяльнасці.

3. адзна́ка, ацэ́нка;

high/good marks высо́кія/до́брыя адзна́кі

4. hist. ма́рка (грашовая адзінка ў Германіі)

♦

be up to the mark BrE быць до́брым і быць на нале́жным узро́ўні; адпавяда́ць патрабава́нням;

hit/miss the mark папа́сці ў цэль/прамахну́цца

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Піса́ць ’перадаваць (на паперы) графічныя знакі’, ’складаць пісьмовы тэкст’, ’складаць літаратурны або музычны твор’ (ТСБМ, Яруш., Сл. ПЗБ, ТС, Бяльк., Стан.), даўг. ’маляваць’ (Сл. ПЗБ), піса́ты ’распісваць посуд’ (Вярэн.), пі́снуць ’чыркнуць, зрабіць рыску’ (ТС); піса́цца ’рэгістраваць шлюб’ (Касп.; воран., Сл. ПЗБ; ашм., Сцяшк. Сл.), мсцісл. ’перапісвацца’ (Юрч. СНЛ). Укр. писа́ти, рус. писа́ть; польск. pisać, н.-луж. pisaś, в.-луж. pisać, чэш. psáti, славац. písať, славен. písati, серб.-харв. пи́сати, макед. пише, балг. пиша, ст.-слав. пьсати. Прасл. *pьsati і *pisati, роднаснае ст.-прус. peisāi ’яны пішуць’, літ. piẽšti ’маляваць фарбамі’, ’рысаваць вуглём’, ст.-інд. pim̊śati ’аздабляе, фармуе’, ст.-перс. ni‑pišta ’запісаны’, тахар. B pinkam ’піша’, ст.-грэч. ποικίλος ’стракаты’, лац. pingō, ‑ere < першаснае *pinkō (Эрну–Мее, 2, 508) ’маляваць’, ’вязаць іголкай’, ст.-в.-ням. fêh ’стракаты’ < і.-е. *pei̯kʼ‑. Слова з асновай *pьs‑ утварылася паводле *bьrati ’браць’. Першаснае значэнне ў *pьsati было ’маляваць’ (Міклашыч, 270; Траўтман, 210; Фасмер, 3, 266; Махэк₂, 495; Бязлай, 3, 40).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гімн

(лац. hymnus, ад гр. hymnos)

1) урачыстая хвалебная песня ў гонар багоў і герояў у Стараж. Грэцыі;

2) урачыстая песня як сімвал дзяржавы;

3) увогуле хвалебная песня або музычны твор у гонар чаго-н. (напр. г. чалавеку працы, г. жыццю).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ева́нгелле

(гр. euangelion = літар. добрая вестка)

1) раннехрысціянскія творы аб «зямным жыцці» Ісуса Хрыста, якія падзяляюцца на кананічныя (Марка, Матфея, Лукі, Іаана), уключаныя царквою ў склад Новага запавету, і апакрыфічныя;

2) перан. твор, у якім змяшчаюцца асноўныя прынцыпы чаго-н.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

музыка́льный

1. музы́чны;

музыка́льный инструме́нт музы́чны інструме́нт;

музыка́льный ве́чер музы́чны ве́чар;

музыка́льный магази́н музы́чны магазі́н;

музыка́льное произведе́ние музы́чны твор;

музыка́льная дра́ма музы́чная дра́ма;

музыка́льное ударе́ние лингв. музы́чны на́ціск;

2. (одарённый музыкальными способностями) музыка́льны;

музыка́льный слух музыка́льны слых;

музыка́льная нату́ра музыка́льная нату́ра.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

канцэ́рт м

1. Konzért n -(e)s, -e, Musíkabend m -(e)s, -e;

канцэ́рт лёгкай му́зыкі Unterháltungskonzert n;

канцэ́рт арга́ннай му́зыкі Órgelkonzert n;

канцэ́рт па зая́ўках Wúnschkonzert n;

канцэ́рт маста́цкай самадзе́йнасці Kultúrprogramm n -s, -e;

ве́сці канцэ́рт durch das Prográmm führen;

2. (музычны твор) Konzért n -(e)s, -e;

◊ кашэ́чы канцэ́рт Kátzenmusik f -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

ігра́ць і граць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. што на чым і без дап. Выконваць (музычны твор, п’есу на сцэне, ролю і інш.).

І. на акардэоне.

І. ролю партызана.

2. на чым, у чым. Блішчаць, пералівацца рознымі колерамі, быць у руху, змяняцца (пра ўсмешку і пад.).

Усмешка іграе на твары.

3. Тое, што і гуляць (у 2 знач.).

І. у хакей.

4. перан. Быць у бадзёрым, узбуджаным стане (пра пачуцці, уяўленні і пад.).

Кроў іграе.

◊

Іграць на нервах (разм., неадабр.) — гнявіць, нерваваць каго-н.

Іграць у адну дудку (разм., неадабр.) — быць заадно з кім-н.

|| зак. сыгра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; сы́граны (да 1 і 2 знач.).

|| наз. ігра́, -ы́, мн. ігры, іграў, ж. і ігра́нне, -я, н. (да 1 знач.).

І. на цымбалах.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

нічы́й (род. нічыйго́, дат. нічыйму́, вин. нічы́й, нічыйго́, твор., предл. нічыі́м; ж. нічыя́, ср. нічыё, мн. нічые́) мест. отриц., м., в разн. знач. ниче́й;

н. уча́стак — ниче́й уча́сток;

нічые́ рэ́чы — ничьи́ ве́щи;

нічыя́ пара́да яму́ не патрэ́бна — ниче́й сове́т ему́ не ну́жен

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

над, нада предл.

1. с твор., в разн. знач. над, надо;

над ле́сам наві́сла хма́ра — над ле́сом нави́сла ту́ча;

пе́сня гучы́ць над во́зерам — пе́сня звучи́т над о́зером;

мець ула́ду над кім-не́будзь — име́ть власть над ке́м-л.;

нада мно́й — надо мно́й;

ду́маць над матэрыя́ламі для газе́ты — ду́мать над материа́лами для газе́ты;

працава́ць над сабо́й — рабо́тать над собо́й;

мець перава́гу над чым-не́будзь — име́ть преиму́щество над че́м-л.;

2. с твор. в сочет. с мест. усе́ указывает на высшее проявление свойств данного предмета;

маро́з над усі́мі мараза́мі — всем моро́зам моро́з

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

прэлю́дыя

(н.-лац. praeludium, ад лац. prae = перад + ludus = ігра)

1) уступная частка музычнага твора, а таксама невялікі музычны твор без строгай формы для фартэпіяна;

2) перан. уступ да чаго-н. (напр. п. сваркі).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)