веле́ть
1. сов. сказа́ць; (приказать) загада́ць, наказа́ць; (распорядиться) распарадзі́цца; (не велеть) не дазво́ліць, забарані́ць;
полко́вник веле́л прийти́ палко́ўнік загада́ў прыйсці́;
князь велел кла́няться князь сказа́ў кла́няцца;
он велел перенести́ ве́щи в другу́ю ко́мнату ён распарадзі́ўся перане́сці рэ́чы ў другі́ пако́й;
2. несов. каза́ць; (приказывать) зага́дваць; нака́зваць; (распоряжаться) распараджа́цца; (не велеть) не дазваля́ць, забараня́ць;
◊
так велит мне долг так ка́жа мне абавя́зак.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
увяза́ць I сов.
1. увяза́ть;
у. рэ́чы — увяза́ть ве́щи;
2. перен., разг. увяза́ть, согласова́ть;
у. дзе́янні назе́мных войск з дзе́яннямі авія́цыі — увяза́ть (согласова́ть) де́йствия назе́мных войск с де́йствиями авиа́ции;
3. (вплести вязанием) ввяза́ть;
у. каляро́вую пало́ску ў шкарпэ́тку — ввяза́ть цветну́ю поло́ску в носо́к
увяза́ць II несов.
1. (в чём-л. вязком или тесном) увяза́ть, завяза́ть; застрева́ть;
2. перен., разг. увяза́ть; погряза́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
уне́сці сов., в разн. знач. внести́;
у. рэ́чы ў дом — внести́ ве́щи в дом;
у. ў спіс — внести́ в спи́сок;
у. гро́шы ў ка́су — внести́ де́ньги в ка́ссу;
у. аргані́чныя ўгнае́нні — внести́ органи́ческие удобре́ния;
яго́ пачы́н унёс шмат но́вага ў вытво́рчасць — его́ почи́н внёс мно́го но́вого в произво́дство;
у. разла́д у сям’ю́ — внести́ раздо́р в семью́;
◊ у. ўклад — внести́ вклад
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
засце́нак 1, ‑нка, м.
Месца жорсткіх катаванняў у час следства і допыту ў Маскоўскай Русі (гіст.). // Пра жандарскія, фашысцкія і пад. установы, дзе праводзяцца допыты з катаваннямі арыштаваных. Маці гэтых дзяцей была падпольшчыца, у торбе з жытам яна разносіла лістоўкі і загінула ў фашысцкіх засценках смерцю гераіні. Кулакоўскі.
засце́нак 2, ‑нка, м.
Гіст.
1. Землі, якія не ўвайшлі ў сялянскія надзелы пасля ўвядзення ў Рэчы Паспалітай валочнай сістэмы землекарыстання (1557 г.).
2. Хутар або невялікае паселішча дробнай шляхты, якая арандавала гэтыя землі. Ідзе Міхал, прад ім сяліба, Засценак добра так знаёмы, І хоць няважныя харомы Тут гэта шляхта збудавала, Але жыве і гора мала! Колас. Не ведаю чаму, але стачынцы называлі сваю вёску засценкам. Можа таму, што ўсе яны былі з шляхты: розныя Стычынскія, Мысліцкія, Бранавіцкія і іншыя бедакі з радавітымі прозвішчамі. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэкла́ма, ‑ы, ж.
1. Мерапрыемствы, якія праводзяцца для таго, каб стварыць шырокую вядомасць каму‑, чаму‑н., прыцягнуць спажыўцоў, пакупнікоў, гледачоў. Задумана гэта [набыць мядзведзяў] было ў камерцыйных мэтах, дзеля рэкламы, каб прыцягнуць у пушчу багатых і вяльможных паляўнічых. В. Вольскі. — Лепшая рэклама, — заявілі.. [работнікі прылаўка], — гэта тавары высокага класа. «Звязда». // Распаўсюджанне звестак пра каго‑, што‑н., каб стварыць папулярнасць. — Рэклама мне не трэба, Антон Ягоравіч, не дзеля яе я пайшоў у калгас, мяне турбуюць іншыя рэчы. Хадкевіч. Відаць, гэтым людзям была патрэбна гучная рэклама і доказы энергічнай дзейнасці для справаздачы перад сваімі гаспадарамі-філантропамі. Машара.
2. Аб’ява, паведамленне з мэтай прыцягнуць увагу да чаго‑н. Насупраць на другім баку вуліцы мігцела агнямі малінавая рэклама кафэ. Вышынскі. Рэкламы вогненнымі завуць рукамі, Б’юць па вачах, прыціскаюць як прэсам: «Лётайце самалётамі! Ездзіце цягнікамі, Хуткімі і экспрэсамі!» Кірэенка.
[Ад лац. reclamare — крычаць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
све́дчанне, ‑я, н.
1. Паведамленне асобы пра тое, сведкай чаго яна была. Па сведчанню самога паэта, сюжэтам для.. паэмы [«Адплата кахання»] паслужыла праўдзівае здарэнне, якое ў даўнія часы мела месца недзе пад Тайнай, а затым зрабілася паданнем. Івашын.
2. Факты, рэчы і пад., што з’яўляюцца пацвярджэннем чаго‑н. Усе гэтыя драбніцы яго жыцця, якія непакоілі Любу, былі для яго [Хадкевіча] найлепшым сведчаннем іх блізкасці. Васілевіч. Там, за лесам, на высачэзных калонах заводскай пляцоўкі гарэлі чырвоныя сцяжкі — сведчанне перамог мантажнікаў, уладароў блакітных нябесных вышынь. Лукша. Яркім сведчаннем неадольнай жыццёвай сілы камуністычнага руху сталі першамайскія дэманстрацыі. «Маладосць».
3. Дача паказанняў на судзе. Старшыня суда.. папярэдзіў, што Пошта павінен гаварыць адну толькі праўду і што за непраўдзівае сведчанне ён будзе пакараны. Крапіва.
4. Афіцыйнае пацвярджэнне сапраўднасці чаго‑н. [Мікіта Мікітавіч:] — А так, без сведчання ўрача, пошта такую тэлеграму не прыме. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
увяза́ць 1, увяжу, увяжаш, увяжа; зак., што.
1. Абвязаць з усіх бакоў, кругом; абвязаўшы, прывязаць да чаго‑н. Увязаць воз. □ Слабодчыкаў сам склаў на каляску насечаныя дровы, увязаў іх. Хомчанка. [Каню] сена ахапачак на пень, а сам давай бярвенне да саней на сабе падцягваць. Увязаў ланцугом. Дубоўка. // Сабраўшы што‑н., звязаць чым‑н. або, змясціўшы ў што‑н., завязаць. Увязаць рэчы ў посцілку. □ Тады .. [бабка Вера] з Нікадзімам наспех увязалі два вузлы, ускінулі іх на плечы і пабеглі разам з іншымі да бліжэйшага балота. Лупсякоў. Увязала [Галя] трохі сухароў, кавалачак сала. Клунак атрымаўся ладнаваты. Сабаленка.
2. перан. Узгадніць, прывесці ў адпаведнасць з чым‑н. Увязаць тэорыю з практыкай. □ [Каваль] не мог уявіць сабе ўсю панараму будаўніцтва і ўвязаць сваю маленькую працу з агульнымі вынікалі. Савіцкі.
3. Уплесці вязаннем, вывязаць.
увяза́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да увязнуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
увяза́цца, увя́звацца
1. (пра рэчы) zusámmengebunden [verschnürt] wérden; éingepackt wérden;
2. перан (узгадняцца) in Éinklang gebrácht wérden; sich ko¦ordiníeren lássen*; ko¦ordiníert wérden;
3. (умяшацца) sich éinmischen;
◊ увяза́цца за кім-н j-m nicht von der Séite géhen* [tréten*]; sich an j-s Férsen héften (разм);
4. (за кім-н) j-m nicht von der Séite géhen*; sich an j-s Férsen háften*;
5. зал. стан zusámmengebunden [éingepackt, verschnürt] wérden
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
шыро́кі тс перан breit, weit;
шыро́кія магчы́масці úmfassende Möglichkeiten;
шыро́кія су́вязі wéitreichende Verbíndungen;
са́мыя шыро́кія паўнамо́цтвы wéitgehende Vóllmachten;
шыро́кі абме́н áusgedehnter Áustausch;
у шыро́кім сэ́нсе im wéiten Sínne;
шыро́ка адукава́ны úmfassend gebíldet;
шыро́ка ўжыва́цца wéitgehend verwéndet wérden;
шыро́ка раскры́ць во́чы die Áugen áufreißen*, große Áugen máchen;
шыро́кая нату́ра ein gróßzügiger Mensch;
шыро́ка глядзе́ць на рэ́чы gróßzügig sein;
жыць на шыро́кую нагу́ auf großem Fúße lében
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
brass
[bræs]
1.
n.
1) лату́нь f., мо́сяж -у m. (сплаў ме́дзі й цы́нку)
2) рэч з лату́ні
to polish all brasses — пачы́сьціць усе́ рэ́чы з мо́сяжу
3) гл. brasses
4) Brit., Sl. гро́шы pl.
5) informal бессаро́мнасьць f., наха́бства n.
6) informal афіцэ́ры або́ ўрадо́ўцы высо́кага ра́нгу
7)
а) цьвёрдасьць f.; трыва́ласьць, непару́шнасьць f.
б) нячу́ласьць, бязду́шнасьць f.
2.
adj.
масяжо́вы, ме́дны
brass candlesticks — ме́дныя падсьве́чнікі
3.
v.t.
пакрыва́ць мо́сяжам
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)