Verbum

а́льфа, ‑ы, ж.

Назва першай літары грэчаскага алфавіта.

•••

Альфа-прамені — паток дадатна зараджаных часцінак — ядраў атамаў гелію, якія ўзнікаюць пры радыеактыўным распадзе некаторых рэчываў.

Ад альфы да амегі — ад пачатку да канца.

Альфа і амега — пачатак і канец чаго‑н.; усё галоўнае.

[Грэч. alfa.]

ліша́й, ‑я, м.

1. Назва некаторых хвароб скуры. Стрыгучы лішай. □ Твар .. [старога] зноў цямнее. На пераноссі і пад вачыма — зморшчкі, глыбокія і ў лішаях і кропельках поту. Бажко.

2. Тое, што і лішайнік.

•••

Лускаваты лішай — хранічная незаразная хвароба скуры, з высыпкай, укрытай белымі лусачкамі.

марэ́навы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да марэны ​². // Атрыманы з карэнняў марэны. Марэнавая фарба.

2. Ярка-чырвоны, колеру марэны. Марэнавы колер.

3. у знач. наз. марэ́навыя, ‑ых. Назва сямейства пакрытанасенных раслін, да якога адносяцца марэна, хіннае дрэва, кафейнае дрэва і пад.

мілі́цыя, ‑і, ж.

1. Адміністрацыйны орган у СССР для аховы грамадскага парадку і бяспекі. Гарадская міліцыя. Раённая міліцыя. // зб. Работнікі міліцыі; міліцыянеры. У тую ж ноч прыбыў на хутар атрад міліцыі, схованы непадалёку ў засадзе. Колас.

2. Назва народнага апалчэння ў некаторых краінах.

[Ад лац. militia — войска.]

прычында́лы, ‑аў; адз. няма.

Разм. Жартаўлівая назва розных прылад, рэчаў аднаго якога‑н. прызначэння. Вінцук выкурыў люльку, выбіў попел, прачысціў дроцікам цыбук і схаваў свае курэцкія прычындалы ў кішэню. Чарнышэвіч. Надзейка адбірала ў .. [бацькі] скавараду і ўсе іншыя прычындалы .. і пачынала сама гаспадарыць. Лынькоў.

рандо́ ​¹, нескл., н.

Вершаваная форма з абавязковым паўтарэннем у страфе адных і тых вершаў у пэўным парадку; вершы, напісаныя ў такой форме.

[Фр. rondeau.]

рандо́ ​², нескл., н.

Спецыяльна закруглены рукапісны, а таксама друкаваны шрыфт. // Назва пяра з парным канцом для пісання такім шрыфтом.

[Фр. rondeau.]

сако́лік, ‑а, м.

1. Памянш.-ласк. да сокал (у 1, 2 знач.).

2. (звычайна ў звароце). Нар.-паэт. Ласкавая назва юнака, дзіцяці, мужчыны. — А, дзядзька! дзядзечка, саколік! Насып мне ягад у прыполік! Колас. Грэйся, саколік! Я не шкадую. К коміну бліжэй сядай! Чарот.

скі́фы, ‑аў; адз. скіф, ‑а, м.

Агульная назва розных качавых плямён, якія насялялі Паўночнае Прычарнамор’е ў 7 ст. да н. э. — 3 ст. н. э. Можа гэта казка ці паданне Нашай фантастычнае зямлі... Паміж стэпаў у стагоддзях даўніх Скіфы легендарныя жылі. Панчанка.

трыбу́н, ‑а, м.

1. Гіст. Назва розных службовых асоб у Старажытным Рыме. Ваенны трыбун. Народны трыбун.

2. Грамадскі дзеяч — выдатны прамоўца і публіцыст. [Шэмет:] — Цяжкую страту панесла, партыя, няма ў жывых яе лепшага трыбуна [Кірава]. Лобан. // Выразнік чыіх‑н. ідэй, прынцыпаў, імкненняў. Трыбун сялянскіх мас.

[Лац. tribune.]

трыпле́т, ‑а, М ‑плоце, м.

1. Назва розных сістэм, устройстваў і пад., якія характарызуюцца наяўнасцю трох частак.

2. Трэці экземпляр якой‑н. рэчы (звычайна рэдкай).

3. У більярдзе — удар, пры якім шар трапляе ў цэль, адскочыўшы спачатку ад аднаго, потым ад другога борта.

[Ад фр. tripler — утройваць.]