растраві́цца, ‑травіцца; зак.
1. Разм. Моцна раздражніцца чым‑н.
2. Спец. Паглыбіцца або падняцца ад дзеяння кіслаты або іншых едкіх рэчываў (пра рэльеф малюнка, адбітку). Малюнак добра растравіўся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
се́ні, сяней; адз. няма.
Памяшканне паміж жылой часткай дома і ганкам у вясковых хатах. Кетэ моцна пацягнула.. [Іліко] за руку ў сені і моўчкі адкрыла дзверы ў пакой. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
угрунтава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад угрунтаваць.
2. у знач. прым. Зроблены надзейна, моцна. Угрунтаваны падмурак.
3. у знач. прым. Падмацаваны пераканаўчымі доказамі, меркаваннямі. Угрунтаваны довад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упо́бачкі, прысл.
Абл. Побач. Ззаду за падводамі на поле ішлі Міхал з Грасыльдай, ішлі ўпобачкі, плячо ў плячо, гаманілі моцна — на ўвесь Земфонд — і размахвалі, размахвалі рукамі. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
fest
нескл.
1. дужы, здаравенны;
fest baba — здаравенная баба; баба-гром;
2. моцна, здорава;
na fest — канчаткова
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
◎ Пахлю́стаць ’памыць (грыбы)’ (гродз., Сл. ПЗБ). Да па‑ (< прасл. po·) і прасл. xlʼustati — гукапераймальнага дзеяслова (Трубачоў, Эт. сл., 8, 35). Параўн. бел. швянч. хлюшчзць ’моцна цячы (пра воду)’, рус. пск., цвяр. хлюстать ’(пра дождж) моцна біць у войны’, славінск. xlüstac ’ліцца, цячы з шумам’, польск. chlustać ’біць струменем’, н.-луж. hluskaś, в.-луж. khluskać ’ліцца з плёскатам’ і інш. Гл. таксама Слаўскі, 1, 67; Фасмер, 3, 248.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нязгра́бна нареч.
1. уро́дливо, некраси́во, неуклю́же; нескла́дно; аляпова́то, неизя́щно, коря́во;
2. нело́вко, неуклю́же;
1, 2 см. нязгра́бны;
◊ н. скро́ены, ды мо́цна сшы́ты — погов. нела́дно скро́ен, да кре́пко сшит
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
нахілі́цца сов. наклони́ться; накрени́ться;
дзяўчы́на ~лася да ба́цькі — де́вушка наклони́лась к отцу́;
дрэ́ва ~лася да са́май зямлі́ — де́рево наклони́лось к са́мой земле́;
ка́тэр мо́цна ~лі́ўся — ка́тер си́льно накрени́лся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Вуўршнік ’ручнік’ (Бяльк.). Няясна, магчыма, кантамінацыя выціра́льнік і рушні́к (з метатэзай уршні́к) з ы > у ў «моцна лабіялізаванай» пазіцыі (паміж в і у).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перадубе́ць (пірідубе́ць) ’моцна перакалець’ (Юрч. СНЛ). Да пера- (гл.) і дубе́ць, якое да дуб (гл.). Звычайна адубець, прыстаўка пера- перадае значэнне ’цалкам, поўнасцю’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)