Verbum

аста́ча, -ы, ж.

1. Тое, што асталося пасля аддзялення часткі; рэшта, рэшткі чаго-н.

2. У матэматыцы: велічыня, якая атрымліваецца пры адыманні ад дзялімага здабытку дзельніка на цэлую дзель.

Шэсць дзеліцца на два без астачы.

◊

Без астачы — цалкам, поўнасцю.

абса́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -са́д, ж.

1. Дрэвы, кусты, пасаджаныя ўздоўж ці вакол чаго-н.; насаджэнні.

Усцяж шляху зелянела маладая а.

2. Тое, што і шуфляда (у 2 знач.).

А. для акна.

|| прым. абса́давы, -ая, -ае.

аддзе́лка, -і, ДМ -лцы, ж.

1. Наданне якога-н. пэўнага выгляду (шляхам рамонту, апрацоўкі, аздаблення і пад.).

А. кватэры.

2. Тое, што служыць упрыгожаннем, аздобай чаго-н.

Карункавая а.

|| прым. аддзе́лачны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Аддзелачныя работы.

клі́мат, -у, М -маце, м.

1. Метэаралагічныя ўмовы, уласцівыя пэўнай мясцовасці ў залежнасці ад геаграфічных абставін.

Кантынентальны к.

2. перан. Становішча, умовы існавання чаго-н.

Міжнародны палітычны к.

Здаровы к. у сям’і.

|| прым. кліматы́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).

крык, -у, мн. -і, -аў, м.

1. Моцны, вельмі рэзкі гук голасу.

У лесе пачуўся к.

2. Нападкі, папрокі рэзкім голасам.

3. перан., чаго. Моцнае праяўленне якога-н. пачуцця.

К. адчаю.

К. душы.

◊

Апошні крык моды — пра модную навінку.

паўната́, -ы́, ДМ -наце́, ж.

1. Наяўнасць чаго-н. у дастатковай ступені, вышэйшая ступень насычанасці чым-н.

П. ўлады.

П. мастацкага выражэння.

Ад паўнаты пачуццяў (ад празмернасці пачуццяў, якія нібыта напаўняюць усяго чалавека).

2. Сытасць, укормленасць.

Нездаровая п.

прастры́гчы, -рыгу́, -рыжэ́ш, -рыжэ́; -рыжо́м, -рыжаце́, -рыгу́ць; -ры́г, -гла; -рыжы́; -ры́жаны; зак.

1. што. Выстрыгчы падоўжную паласу на чым-н.

2. каго-што. Правесці які-н. час, займаючыся стрыжкай чаго-н.

|| незак. прастрыга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 знач.).

прыста́ўка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, -та́вак, ж.

1. Тое, што прыстаўлена, далучана да чаго-н.

Тэлевізійная п.

2. У граматыцы: частка слова, марфема, якая стаіць перад коранем; прэфікс.

|| прым. прыста́вачны, -ая, -ае (да 2 знач.).

Прыставачныя дзеясловы.

размякчы́цца, -чу́ся, -чы́шся, -чы́цца; -чы́мся, -чыце́ся, -ча́цца; зак.

1. Стаць мяккім, размякнуць пад уздзеяннем чаго-н.

Пластылін размякчыўся ў цяпле.

2. перан. Прыйсці ў стан душэўнай лагоднасці, стаць ласкавым, добрым.

|| незак. размякча́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. размякчэ́нне, -я, н.

разрабі́ць, -раблю́, -ро́біш, -ро́біць; -ро́блены; зак., што.

1. Апрацаваўшы, падрыхтаваць для выкарыстання, зрабіць прыгодным на што-н., для чаго-н.

Р. участак лесу.

2. Расшырыць шляхам апрацоўкі.

Р. дзірку.

|| незак. разрабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і разро́бліваць, -аю, -аеш, -ае.