дра́ма, ‑ы, ж.

1. Род літаратурных твораў, напісаных у форме дыялогу без аўтарскай мовы і прызначаных для пастаноўкі на сцэне.

2. Літаратурны твор такога роду з сур’ёзным, але не гераічным зместам (у адрозненне ад трагедыі і камедыі). Драмы Шэкспіра.

3. перан. Няшчасце, падзея, якія прыносяць маральныя пакуты. Сямейная драма. Душэўная драма.

•••

Мяшчанская драма — драматычны жанр, які ўзнік у час станаўлення буржуазіі і адлюстроўваў жыццё і пачуцці людзей нязнатнага паходжання.

[Ад грэч. drama — дзеянне, сцэнічны наказ.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ідэ́йны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да ідэі (у 1 знач.); ідэалагічны. Павышэнне ідэйнага ўзроўню. Ідэйная зброя. Ідэйнае выхавання Ідэйная барацьба.

2. Які мае адносіны да ідэі (у 4 знач.); вырашае асноўную думку чаго‑н. Ідэйны сэнс верша. Ідэйны змест рамана. Ідэйная накіраванасць твора.

3. Прасякнуты перадавымі ідэямі, заснаваны на іх. Ідэйны твор. // Які кіруецца перадавымі ідэямі, абараняе іх. — Я цаню не грошы, а ідэйнага чалавека. Баранавых.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэалісты́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які выходзіць з разумення і ўліку рэальных абставін; практычны. Рэалістычны падыход да жыцця. □ З гэтага боку, з боку тонкай чуласці і лёгкага містыцызму, .. [Лабановіч] бачыў яго [Турсевіча] першы раз, дасюль лічачы яго чалавекам пераважна рэалістычнага складу. Колас.

2. Які кіруецца прынцыпамі рэалізму (у 1 знач.), заснаваны на прынцыпах рэалізму. Рэалістычны напрамак у літаратуры. □ «Ваўкалак» [А. Абуховіча] — твор рэалістычны, у ім яскрава выявіліся вольналюбівыя настроі і імкненні працоўнага люду. Казека.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тры́о, нескл., н.

1. Музычны твор для трох галасоў або музычных інструментаў з самастойнай партыяй у кожнага выканаўцы. Трыо для фартэпіяна, кларнета і фагота.

2. Ансамбль з трох выканаўцаў (спевакоў або музыкантаў). Трыо бандурыстаў. Трыо вакалістаў. / Пра цыркавых артыстаў. Трыо жанглёраў. // Разм., звычайна жарт. Пра трох чалавек, якія звязаны дружбай і часта бываюць разам.

3. Сярэдняя частка музычнага твора (вальса, скерца, марша і пад.), больш спакойная і меладычная, чым крайнія часткі.

[Іт. trio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

літарату́рны

1. literárisch;

літарату́рны твор literárisches Werk;

літарату́рны во́браз literárische Gestált;

літарату́рная спа́дчына literárischer Náchlass;

2. (які адпавядае нормам літаратурнай мовы) hóchsprachlich; literatúrsprachlich;

літарату́рная мо́ва Hóchsprache f -;

літарату́рная няме́цкая мо́ва Hóchdeutsch n, das Hóchdeutsche (sub), das Schríftdeutsche (sub) (кніжная мова)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

аперэ́та

(im. operetta)

1) жанр музычна-камедыйнага мастацтва, які спалучае інструментальную і вакальную музыку, танец і размоўны дыялог;

2) твор такога жанру.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

мемуа́ры

(фр. mémoires, ад лац. memoria = памяць)

літаратурны твор у форме ўспамінаў аб людзях і падзеях, сучаснікам або ўдзельнікам якіх быў аўтар.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

нацюрмо́рт

(фр. nature morte = літар. мёртвая прырода)

жанр выяўленчага мастацтва, дзе прадметам адлюстравання з’яўляюцца рэчы, размешчаныя ў адзіным асяроддзі і арганізаваныя ў групу, а таксама твор гэтага жанру.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

прэлю́дыя

(н.-лац. praeludium)

1) уступная частка да музычнага твора або самастойны музычны твор без строгай формы для фартэпіяна; 2) перан. уступ да чаго-н. (напр. п. сваркі).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

экспро́мт

(лац. expromtus = гатовы)

1) твор (паэтычны, музычны), створаны адразу, у момант выканання;

2) кароткая прамова, сказаная без папярэдняй падрыхтоўкі;

3) невялікая музычная п’еса, напісаная ў свабоднай форме.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)