пага́рда ж. высокоме́рие ср., пренебреже́ние ср.; презре́ние ср.;
ста́віцца да каго́-, чаго́-не́будзь з ~дай — относи́ться к кому́-, чему́-л. с высокоме́рием (с пренебреже́нием, с презре́нием)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
па-даўне́йшаму нареч., разг.
1. по-пре́жнему;
усё пайшло́ п. — всё пошло́ по-пре́жнему;
2. по стари́нке;
рабі́ць што-не́будзь п. — де́лать что-л. по стари́нке
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
практы́чна нареч.
1. практи́чески;
п. гэ́ты прае́кт не́льга ажыццяві́ць — практи́чески э́тот прое́кт нельзя́ осуществи́ть;
2. практи́чно;
паста́віцца да чаго́-не́будзь п. — отнести́сь к чему́-л. практи́чно
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
разуме́нне ср.
1. представле́ние, поня́тие;
мець агу́льнае р. аб чым-не́будзь — име́ть о́бщее представле́ние (поня́тие) о чём-л.;
2. понима́ние;
пра́вільнае р. пыта́ння — пра́вильное понима́ние вопро́са
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
усту́пка ж., в разн. знач. усту́пка;
у. тэрыто́рыі — усту́пка террито́рии;
ісці́ на ўсту́пкі — идти́ на усту́пки;
прада́ць што-не́будзь з ~кай — прода́ть что́-л. с усту́пкой
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
mierzyć się
незак. мерацца;
mierzyć się zkim перан. мерацца з кім (у якой-небудзь справе); спаборнічаць;
mierzyć się wzrokiem — мераць адно аднаго позіркамі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Вары́згацца ’займацца пустымі размовамі; доўга з чым-небудзь вазіцца’ (Мядзв.), вораскаться ’тс’ (Мядзв.), вары́згаць ’гаварыць бязглузда і недарэчна’ (КЭС). Параўн. рус. дыял. вары́згать ’паспешна, неакуратна есці’, вара́згаться ’рабіць што-небудзь няўмела, доўга вазіцца’. Параўн. далей бел. варзе́каць ’размазваць што-небудзь густое’, рус. варза́кать ’рабіць што-небудзь наспех, сяк-так; дрэнна, неахайна пісаць’, укр. варзя́кати, верзя́кати ’балбатаць, вярзці’. Паколькі ў адным слове часта аб’яднаны значэнні ’пагана рабіць’ — ’балбатаць, гаварыць пустое, вярзці’ (параўн., напр., рус. вара́кать ’дрэнна рабіць, пэцкаць; гаварыць абы-што, вярзці’), то можна зыходзіць з *vьrz‑ti (вярзці́, укр. верзти́), да слав. *vьrz‑ ’плесці’. Форма вары́згацца (< варазгацца; параўн. варыхацца < варахацца) — гэта нібы экспрэсіўнае «паўнагалоссе» (vьrz‑ > верз‑ > вараз‑).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адсе́дзецца, ‑седжуся, ‑седзішся, ‑садзіцца; зак.
Перабыць, пераседзець які‑н. час у бяспечным месцы, ратуючыся ад чаго‑н., чакаючы зручнага моманту для чаго‑н. Перад самай атакай.. [Кныш] схаваўся ў траншэі,.. каб там адседзецца. Няхай. // перан. Ухіліцца ад працы, выканання свайго абавязку. І пасля сходу Дзям’ян на работу не выйшаў. Спадзяваўся як-небудзь адседзецца, пакуль Курловіча не заменяць другім. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адва́жыцца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; зак.
Асмеліцца зрабіць, сказаць што‑н., выявіць рашучасць, адвагу. Прайсціся трэці раз Сцёпка не адважыўся: лёгка магло стацца так, што хто-небудзь з суседзяў мог бы звярнуць на яго ўвагу. Колас. Хлопчыкі і дзяўчаткі, якія можа ўпершыню ў жыцці адважыліся адмераць доўгія кіламетры ад сваёй вёскі да мястэчка, ідуць купляць падручнікі. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адгаво́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Спасылка на што‑н. з мэтай ухіліцца, адмовіцца ад чаго‑н. — Ды вось білет у кішэні. — сказаў .. [Гвозд], засоўваючы белую, з рудымі галаскамі, вузкую руку за борт пінжака, нібы збіраўся дастаць білет, каб Зыбін не падумаў, што гэта адна адгаворка. Мележ. Лёка заўсёды магла выдумаць якую-небудзь адгаворку. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)