буркатня́, ‑і, ж.
Разм. Бурчанне, буркатанне. — Добры дзень, старшынька, — змяніла, адразу сваю буркатню на лагодную ліслівасць мачыха. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гульба́, ‑ы ж.
Разм. Дзеянне паводле дзеясл. гуляць (у 5 знач.). // Гулянка, папойка. Дзень гульбы, век журбы. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
васьмігадзі́нны, ‑ая, ‑ае.
Які працягваецца восем гадзін. Васьмігадзінны рабочы дзень. // Разм. Прызначаны на восем гадзін. Васьмігадзінны поезд, параход.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трыцца́ты, ‑ая, ‑ае.
Ліч. парадк. да трыццаць. Трыццаты дзень. Трыццатыя гады (ад 30 да 40 года кожнага стагоддзя).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
thanksgiving [ˌθæŋksˈgɪvɪŋ] n. падзя́ка; дзя́каванне;
Thanksgiving (Day) Дзень падзя́кі Бо́гу (чацвёрты чацвер лістапада ў ЗША, другі панядзелак кастрычніка ў Канадзе)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Панядзе́лак ’першы дзень тыдня пасля нядзелі’. Агульнаславянскае: рус. понеде́льник, укр. понеді́лок, ст.-рус., ст.-слав. понедѣльникъ, польск. poniedziałek, в.-луж. póndźela, н.-луж. pónżele н. р., палаб. pünedʼela, чэш. pondělí, дыял. pondělek, славац. pondelok, серб.-харв. понѐдељак, понедеонӣк, славен. pon(e)déljek, балг. понеде́лник, понде́лник. З po‑ і nedělja (гл. Фасмер, 3, 324). Махэк₂ (471) узнаўляе прасл. н. р. ponedelьje. Першапачатковае значэнне ’дзень пасля нядзелі’ (гл.). Некаторыя даследчыкі (гл. Фасмер, там жа) мяркуюць аб уплыве народна-лац. feria secunda як nedělja адлюстроўвае ўплыў лац. feria.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сёмуха ‘свята на пяцідзесяці дзень (праз сем тыдняў) пасля Вялікадня’ (ТСБМ, Шат., Др.-Падб., Байк. і Некр., Сержп. Прымхі; Сл. ПЗБ), ‘пятніца сёмага тыдня пасля Вялікадня, Духаўская пятніца’ (Нас.), сёміца ‘тс’ (паст., Сл. ПЗБ), сёмка ‘сёмуха’, ‘субота перад Троіцай’ (глыб., Сл. ПЗБ). Да сёмы (гл.); параўн. рус. семи́к, седми́чник ‘чацвер на сёмым тыдні пасля Вялікадня’ (Праабражэнскі, 2, 224–225; Фасмер, 3, 599). Сюды ж сёмушка ‘галінкі дрэў, маладыя дрэўцы, якімі ўпрыгожваюць на Тройцу хату, падворак’, сёмушнія дзяды́ ‘памінальны дзень праз тыдзень пасля Тройцы’ (Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Су́джаны ’прызначаны лёсам’ (Сл. ПЗБ, Сержп. Прымхі, Бяльк.), су́джоны ’тс’ (ТС), су́жаный (суженый) ’тс’ (Нас.), сужо́нко ’нарачоны, у дзень шлюбу — малады’ (Тур.), су́жанка ’вызначаная лёсам’ (Гарэц.). Ад судзіць ’прызначаць, прадвызначаць’, гл. таксама сужэнства.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бо́жий
1. рел. бо́жы, бо́скі;
2. / бо́жья коро́вка зоол. бо́жая каро́ўка;
◊
бо́жий челове́к бо́жы чалаве́к;
дар бо́жий дар бо́жы;
я́сно, как бо́жий день я́сна, як бо́жы дзень;
ка́ждый бо́жий день ко́жны бо́жы дзень;
бо́жья во́ля бо́жая ла́ска, бо́жая во́ля, як бог дасць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падзённы, ‑ая, ‑ае.
1. Які налічваецца з разліку за кожны рабочы дзень. Падзённая плата. // Які выконваецца сезонна. Стаў Мікола хадзіць на падзённыя заробкі, парабкаваць на маёнтках. Трэба ж было неяк жыць, зарабляць на кавалак хлеба. Місько.
2. Які выконвае работу з аплатай за кожны рабочы дзень. Надзённы рабочы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)