Verbum

факт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м.

1. Нявыдуманы, сапраўдны выпадак, падзея, тое, што адбылося на самай справе.

Сапраўдны ф.

Паведаміць факты.

Паставіць перад фактам каго-н. (перан.: становішча, калі ўжо нічога нельга змяніць).

2. часц. сцвярдж. Ужыв. са знач. так, сапраўды, бясспрэчна (разм.).

Няўжо ўсе сабраліся? — Ф.!

фы́ркаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. 3 шумам выпускаць паветра з ноздраў.

Конь фыркае.

2. 3 шумам, з перарывамі выпускаць газ, пару і пад.

Кран фыркае.

3. перан. Выказваць незадаволенасць чым-н. (разм.).

Усім незадаволены, на ўсіх фыркае.

|| аднакр. фы́ркнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. фы́рканне, -я, н.

хамелео́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Жывёліна атрада лускаватых, здольная мяняць афарбоўку покрыва ў залежнасці ад змен акаляючага асяроддзя.

2. перан. Чалавек, які часта мяняе свае думкі і погляды ў залежнасці ад абставін.

|| прым. хамелео́навы, -ая, -ае (да 1 знач.) і хамелео́нскі, -ая, -ае (да 2 знач.).

цьмець, 1 і 2 ас. не ўжыв., -е́е; незак. (разм.).

1. Цьмяна гарэць.

Узямлянцы цьмела газоўка.

2. Станавіцца цьмяным, цямнейшым.

Пад раніцу зоркі цьмеюць.

3. перан. Станавіцца нязначным, менш выразным.

Перажытае ўсё больш цьмела, забывалася.

4. Вылучацца сваім цьмяным колерам; цямнецца.

За вёскай на ўзгорку слаба цьмеў лясок.

частава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; незак., каго (што) чым.

1. Даваць каму-н. есці, піць, выказваючы ўвагу, гасціннасць.

Ч. пірагамі.

Ч. малаком.

2. перан. Рабіць каму-н. што-н. прыемнае або непрыемнае (разм.).

Ч. новым апавяданнем.

Ч. кіем.

|| зак. пачастава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны.

|| наз. частава́нне, -я, н.

электрызава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., каго-што.

1. Перадаць (перадаваць) якому-н. целу электрычны разрад.

2. перан. Узбудзіць, давесці (узбуджаць, даводзіць) да пэўнага стану.

Э. сенсацыйнымі навінамі.

|| зак. таксама наэлектрызава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; звар. наэлектрызава́цца, -зу́юся, -зу́ешся, -зу́ецца; -зу́йся.

|| наз. электрыза́цыя, -і, ж.

эліксі́р, -у, м.

1. Выцяжка з раслін або моцны настой на спірце, кіслотах і пад., ужыв. ў медыцыне, касметыцы.

Рамонкавы э.

2. перан. Пра тое, што бадзёрыць, дае тонус жыццю.

Узбадзёрыцца эліксірам.

◊

Эліксір жыцця — чарадзейны напітак, які імкнуліся атрымаць алхімікі для таго, каб захаваць маладосць.

|| прым. эліксі́рны, -ая, -ае.

ю́шка², -і, ДМ ю́шцы, ж.

1. Страва са свежай рыбы з прыправамі; рыбны адвар.

Акунёвая ю.

2. Поліўка (у 1 знач.).

Грыбная ю.

3. Жыжка ва ўсякай страве.

Сёрбай юшку, на дне гушча (з нар.).

4. перан. Кроў (разм.).

Сунуў кулаком у нос і спусціў яму юшку.