пагале́ць, ‑ее; ‑еем, ‑ееце, ‑еюць; зак.
1. Агаліцца, стаць больш голым (аб лесе, полі і пад.) — пра ўсё, многае. Сады пагалелі. // Стаць, зрабіцца пустымі, бязлюднымі — пра ўсё, многае. Так, дорага абышлася народу гэтая блакада. Вёскі пагалелі канчаткова, людзі туліліся ў лесе. Лось.
2. перан. Стаць бедным, збяднець — пра ўсіх, многіх. Людзі пагалелі за вайну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пагрубе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
1. Стаць, зрабіцца грубым, грубейшым. Твар Залеціна дзіўна пагрубеў за дзень. Хадкевіч.
2. Разм. Стаць, зрабіцца поўным, паўнейшым. Нават у паліто было відно, як пагрубела .. постаць [Лёдзі]. Карпаў.
3. Абл. Стаць цяжарнай. Дзівачка мая Марылька. Якая яна сарамяжая. Як стала відно, што пагрубела, дык з кватэры не мог выцягнуць. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
застарэ́ць, ‑эе; зак.
Разм.
1. Укараніцца, стаць непапраўным. Хвароба застарэла.
2. Стаць неадпаведным сучасным патрабаванням, нормам; устарэць. Трэба аджывіць школу, бо спосабы .. заняткаў [Лабановіча] так застарэлі, што напэўна перасталі быць цікавымі для дзяцей. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
умя́цца, умнецца; пр. умяўся, умялася; зак.
1. Стаць умятым, уціспутым у што‑н., куды‑н. Умялася трава ў зямлю пад коламі трактара.
2. Стаць шчыльным ад сціскання, прымінання. Мокры жвір умяўся пад ботамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Змартве́нне, змартве́ня ’гора’ (Сл. паўн.-зах.). З польск. zmartwienie ’непрыемнасць’ ад z‑martw‑ić ’стаць прычынай смутку’, уст. ’забіць’. Корань martw‑ гл. мёртвы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
змя́кнуць, -ну, -неш, -не; змяк, -кла; -ні; зак.
1. Стаць мяккім, размякнуць.
Кардон на дажджы змяк.
2. Тое, што і размякнуць (у 2 знач.).
Як прыйшло да справы, ён зусім змяк.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
паднача́ліцца, -юся, -ішся, -іцца; зак.
Стаць падуладным, падпарадкавацца.
П. загаду.
П. ўладзе.
|| незак. паднача́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. паднача́ленне, -я, н. і паднача́льванне, -я, н.
Знаходзіцца ў падначаленні ў каго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
падрумя́ніцца, -нюся, -нішся, -ніцца; зак.
1. Падфарбаваць сабе твар румянамі.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць падрумяненым, падпячыся да светла-карычневага колеру.
Булкі падрумяніліся.
|| незак. падрумя́ньвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пазамака́ць, 1 і 2 ас. адз. і мн. не ўжыв., -а́е, -а́юць; зак.
1. Стаць мокрым, замокнуць — пра ўсё, многае.
Сена пазамакала.
2. Набрыняўшы, перастаць цячы — пра ўсё, многае.
Бочкі пазамакалі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
забудава́цца, -ду́юся, -ду́ешся, -ду́ецца; -ду́йся; зак.
1. Пасяліўшыся, паставіць будынкі.
З. на краі вёскі.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць забудаваным.
Участкі забудаваліся дачамі.
|| незак. забудо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)