Тайні́ца (tajnica) ’тое, куды няма доступу іншым; самае запаветнае, патаемнае месца; тайнік’ (1910 г., КСНН). Карэлят ж. р. да тайнік 1 (гл.); верагодна, штучнае ўтварэнне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ратунак, ‑нку, м.
1. Тое, што і ратаванне. Рух гэты .. [Міхалковіча] падобен на тое, быццам ён кінуўся на свой ці на чый ратунак. Чорны.
2. Магчымасць, сродак выратавацца, пазбавіцца ад чаго‑н. (небяспечнага, непрыемнага). І няма такой злыбеды на свеце, на якую б не ўсміхнуўся неспадзеўны, нечаканы ратунак. Гарэцкі. Гэта быў слабы, але радасны крык чалавека, які пасля смяртэльнай небяспекі ўбачыў ратунак. Шамякін. Казінае малако лічылася найлепшым ратункам ад сухотаў, ад усякай знямогі, кашлю, болю ў грудзях. Кулакоўскі.
3. Дапамога, абарона, выручка. Прасіць ратунку. ▪ З трахомаю, з праказаю Калекі ўсе ідуць. Ускраіны паказваюць Вялікую бяду. Пара ратунак даць ім, Пара іх выручаць! Панчанка.
•••
Ратунку няма гл. няма.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
комII мест., пред., см. кто;
не́ о ком няма́ аб кім (пра каго́);
ни о ком ні аб кім (ні пра каго́).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
заво́дIII (развод) разг. заво́д, -ду м.;
оста́вить тёлку на заво́д пакі́нуць цялу́шку на заво́д;
◊
и в заво́де нет і ў за́вадзе няма́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
галадуха, ‑і, ДМ ‑дусе, ж.
Разм. Голад, галодны час. Гэта было вясной, якраз у тую пару, калі галадуха пануе па вёсках, калі няма чым і муху накарміць. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грошыкі, ‑каў; адз. няма.
Разм. Тое, што і грошы. Як дзень кароткі, прамінуў квартал, І у дырэктара спыталі: — Як з планам? Як вы працавалі? Навошта грошыкі выдаткавалі? Валасевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грызня, ‑і, ж.
1. Барацьба, кусанне адзін аднаго зубамі (у жывёл). Грызня сабак.
2. перан. Сварка, спрэчка. Грызуцца не толькі Верамейчыкі. Рэдка ў якой хаце няма грызні. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
звястун, звестуна, м.
Разм. Той, хто прыносіць якую‑н. звестку; вястун. Аджытай цемры звестуны — Такім няма, не будзе ходу. Колас. Увысь з галубятні ўзняўся Крылаты звястун-паштальён. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нападкі, ‑аў і ‑дак; адз. няма.
Прыдзіркі, папрокі, абвінавачванні. Узмацніць нападкі. ▪ Толькі падтрымка шчырых сяброў.., якія таксама ў гэты час падвяргаліся неабгрунтаваным нападкам крытыкі, — крыху падбадзёрвала [П. Глебку]. Кучар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панты, ‑аў; адз. няма.
Маладыя, неакасцянелыя рогі высакародных або плямістых аленяў, якія выкарыстоўваюцца для вырабу лекавых сродкаў. [Алені] высока трымаюць свае прыгожыя галоўкі ў каронах мяккіх сукаваценькіх пантаў. Грахоўскі.
[Манг.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)