пара́дны
I в разн. знач. пара́дный;
~нае шэ́сце — пара́дное ше́ствие;
~ная фо́рма — пара́дная фо́рма;
п. вы́гляд — пара́дный вид
II: п. за́піс ист. поря́дная за́пись;
~ная гра́мата — ист. поря́дная гра́мота
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
узбу́джаны
1. прич. разбу́женный, по́днятый;
2. прич. возбуждённый;
3. прич. возбуждённый; взви́нченный;
1-3 см. узбудзі́ць;
4. прил. возбуждённый;
нато́ўп ~ных людзе́й — толпа́ возбуждённых люде́й;
у. вы́гляд — возбуждённый вид
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
галагені́ды
(ад галагены + гр. eidos = выгляд)
злучэнні галагенаў з іншымі элементамі (гл. браміды, ёдыды, фтарыды, хларыды); трапляюцца ў выглядзе мінералаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
гінафо́р
(ад гіна- + -фор)
верхняя частка кветаложа паміж андрацэем і гінецэем, што мае выгляд ножкі з размешчанымі на канцы песцікамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
еўнухаіды́зм
(ад еўнух + гр. eidos = выгляд)
захворванне, абумоўленае прыроджанай або набытай недастатковасцю палавых залоз або недастатковасцю выдзялення гіпофізам ганадатропнага гармону.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
карбі́ды
(ад карба- + гр. eidos = выгляд)
злучэнні металаў і некаторых металоідаў з вугляродам (напр. к. жалеза — цэментыт, к. крэмнію — карбарунд).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
цвету́щий
1. прич. які́ (што) цвіце́;
2. прил. квітне́ючы; квіту́чы;
цвету́щий край квітне́ючы (квіту́чы) край;
у него́ цвету́щий вид у яго́ квітне́ючы вы́гляд;
цвету́щее здоро́вье квітне́ючае здаро́ўе.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
свяжэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; незак.
1. Станавіцца халодным (пра надвор’е, ваду). // У мове маракоў — станавіцца больш моцным (пра вецер). Па сініх прасторах, Дзе вецер свяжэе, Пад сцягам чырвоным Плывуць караблі. Звонак. / у безас. ужыв. Дзень сходзіць. Ад рэчкі свяжэе. Грамыка.
2. Набываць больш яркі, свежы выгляд (пра расліны). Свяжэюць у чэрвеньскіх ранішніх росах Мятліца, званочкі, аер. Тарас.
3. Станавіцца бадзёрым, здаровым, больш свежым (пра чалавека). Пасля купання чалавек свяжэе. // Набываць больш здаровы выгляд. Цела на хвіліну свяжэе, лягчэй дыхаецца. Галавач. А варта было ў той жа момант перамяніцца з’яве — і адразу слёзы як ветрам здувала, шчокі [Марфы] свяжэлі. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ві́дзенне ’зрок’; ’твар’; ’вочы’; ’від’; ’прывід, здань’ (Нас., Касп.). Рус. видение ’зрок, здольнасць бачыць’; ’пачуццё’; ’вочы’, ст.-рус. видѣние ’бачанне’; ’зрок’; ’вока’; ’відовішча’; ’від, выгляд’; ’прывід’, польск. widzenie ’здольнасць бачыць’; ’спатканне з кім-небудзь’; ’тое, што бачым, бачанае’; ’прывід, здань’, в.-луж. widźenje ’бачанне’ і г. д. Прасл. viděn‑ьje. Вытворнае ад дзеепрыметніка залежнага стану viděn‑ъ і суф. ‑je.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ По́нцы ’рамка ў калодачным вулеі’ (гродз., Сл. ПЗБ). З рус. по́ні}ьк попка ’перакідная сетка на птушак: сіло ў выглядзе сеткі, нацягнутай на абруч’, пояса ’рэшата’. Паводле Даля (3, 750), папцы ад панамцы, пять, брать. Паводле Фасмера (3, 326), звязана са ст.-слав. пьнѫ, пати ’нацягваць’, опонл ’завеса’, што больш імаверна. Рамка ў вулеі мае выгляд сеткі — відаць, перанос паводле падабенства.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)