стварэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. стварыць.

2. Тое, што створана кім‑н.; твор літаратуры, мастацтва. Я да мазалёў на пальцах і рабаціння ў вачах папакутаваў над уласным новым стварэннем [скрыпкай]. Кулакоўскі. Мне здаецца, што ў нас ёсць усе падставы іменна такім чынам, прачытаць сягоння геніяльнае стварэнне Шэкспіра. Лужанін.

3. з азначэннем. Жывая істота — чалавек, жывёліна. [Ніна:] — Здаецца, няма нічога прыгажэй і мілей за гэтае малое, харошае стварэнне, — прыціснула яна да сябе, цалуючы, Люду... Васілевіч. Птушка — стварэнне кволае, догляду асаблівага патрабуе. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фільм, ‑а, м.

1. Твор кінамастацтва для паказу на экране; тое, што і кінафільм. Гукавы фільм. Каляровы фільм. □ Асабліва.. [Зоя] любіла кінаартыстаў, запісвала новыя песні з апошніх фільмаў і адчувала сябе шчасліваю. Грахоўскі.

2. Тонкая празрыстая плёнка з нанесеным па яе святлоадчувальным слоем, якая ўжываецца для фатаграфічнай і кінематаграфічнай здымкі.

3. Тое, што і фільмакопія.

•••

Панарамны фільм — фільм, зняты пры дапамозе спецыяльнай апаратуры для дэманстрацыя на вялікім паўкруглым экране (кінапанарама) або на экранах, якія акружаюць гледача з усіх бакоў (кругавая кіпапанарама).

[Англ. film — абалонка, плёнка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сабо́й и сабо́ю мест. возвр., в твор. п. собо́й, собо́ю; см. сябе́;

◊ быць (астава́цца) самі́м сабо́й — быть (остава́ться) сами́м собо́й;

само́ сабо́й разуме́ецца — само́ собо́й разуме́ется;

вало́даць сабо́й — владе́ть собо́й;

сам (сама́, само́) сабо́й — сам (сама́, само́) собо́й

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

іды́лія

(гр. eidyllion = карцінка)

1) жанравая разнавіднасць буколікі, паэтычны твор, у якім ідэалізавана паказваецца вясковы быт на ўлонні прыроды;

2) перан., іран. мірнае, шчаслівае існаванне (напр. сямейная і.)

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

антра́кт

(фр. entracte, ад entre = паміж + acte = дзеянне)

1) перапынак паміж актамі спектакля, аддзяленнямі канцэрта і інш.;

2) музычны твор, які выконваецца паміж актамі опернага ці драматычнага спектакля;

3) перан. перапынак у якім-н. дзеянні, працэсе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дэдыка́цыя

(лац. dedicatio = прысвячэнне)

1) надпіс на кнізе, фатаграфіі або іншым прадмеце, які сведчыць, што дадзеная рэч даецца ў падарунак каму-н.;

2) паведамленне аўтара ў пачатку твора, што ён прысвячае гэты твор якой-н. асобе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

каме́дыя

(лац. comoedia, ад гр. komodia)

1) драматычны твор з вясёлым, гумарыстычным або сатырычным зместам;

2) перан. прытворства, крывадушнае разыгрыванне якой-н. ролі з пэўнай мэтай (напр. ламаць камедыю).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

наве́ла

(іт. novella, ад лац. novus = новы)

1) невялікі празаічны твор са строгай кампазіцыяй, адсутнасцю апісальнасці і нечаканым фіналам;

2) юр. змена, якую новы закон уносіць у дзеючае заканадаўства.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

трагікаме́дыя

(ад гр. tragikos = трагічны + komodia = камедыя)

1) драматычны твор, у якім спалучаюцца характэрныя рысы трагедыі і камедыі;

2) перан. гісторыя, падзея, становішча, у якіх да сумнага прымешваецца смешнае.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

канцэ́рт, ‑а, М ‑рце, м.

1. Публічнае выкананне інструментальных, вакальных музычных твораў, а таксама харэаграфічных, дэкламацыйных і інш. нумароў па пэўнай праграме. Сімфанічны канцэрт. Канцэрт мастацкай самадзейнасці. Эстрадны канцэрт. □ Крысціна не магла не быць у трывозе за тое, што яе няма вось на гэтым канцэрце, што яна не слухае, як спявае яе малодшая сястра. Кавалёў.

2. Буйны музычны твор для аднаго інструмента ў суправаджэнні аркестра. Канцэрт для фартэп’яна з аркестрам. Скрыпічны канцэрт.

•••

Кашэчы канцэрт — а) пра завыванне катоў; б) пра бязладныя спевы, музыку і інш.

[Фр. concert.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)