аўтасто́п

(ад аўта- + стоп)

1) прыстасаванне для аўтаматычнага спынення поезда пры падыходзе яго да закрытага пуцявога сігналу, калі машыніст яго не заўважыў;

2) сістэма арганізаванага выкарыстання турыстамі спадарожнага аўтатранспарту для праезду часткі шляху.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

гандыка́п

(англ. handicap)

1) спартыўныя спаборніцтвы, пры якіх слабейшаму праціўніку для ўраўнаважання шанцаў на поспех аддаецца перавага ва ўмовах, напр. змяншэнне дыстанцыі, нагрузкі;

2) скачкі, у якіх удзельнічаюць коні розных узростаў і вартасцей.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

гранулёма

(ад лац. granulum = зярнятка + -ома)

запаленчае разрастанне тканкі ў чалавека і жывёл пры розных інфекцыйных хваробах (напр. туберкулёзе, сіфілісе), а таксама калі ў арганізм трапляюць іншародныя целы (асколкі снарада, кулі і інш.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

грануля́цыя

(ад лац. granulum = зярнятка)

1) наданне якому-н. рэчыву формы зярнят, невялічкіх камячкоў;

2) новая тканка, якая разрастаецца пры загойванні раны і часта мае зярністы выгляд;

3) астр. бачная зярністасць сонечнай паверхні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

каардына́ты

(ад ка- + лац. ordinatus = упарадкаваны)

1) велічыні, пры дапамозе якіх вызначаецца месцазнаходжанне якога-н. пункта на плоскасці або ў прасторы (напр. геаграфічныя к.);

2) перан. звесткі аб месцазнаходжанні ці месцапражыванні каго-н.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

камуніка́цыя

(лац. communicatio)

1) шлях транспартных зносін (напр. паветраная к., водная к.);

2) лінія сувязі (напр. тэлеграф, тэлефон, радыёў;

3) лінія энерга-, газа- або водазабеспячэння;

4) абмен думкамі, перадача інфармацыі пры дапамозе мовы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

кінапанара́ма

(ад кіна- + панарама)

1) панарамны кінафільм, пры дэманстрацыі якога ствараецца эфект прысутнасці гледача на месцы дзеяння;

2) кінатэатр для дэманстрацыі панарамных фільмаў;

3) кінафільм з шырокім і шматгранным паказам якіх-н. падзей.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

bless [bles] v.

1. бла(га)слаўля́ць; свянці́ць, пасвянці́ць;

bless oneself жагна́цца, хрысці́цца;

The priest blessed the willow branches. Святар пасвянціў галінкі вярбы.

2. fml дабраслаўля́ць, услаўля́ць, усхваля́ць;

We bless your holy name, O Lord. Услаўляем тваё святое імя, Госпадзі.

3. прасі́ць мі́ласці ў Бо́га

4. быць удзя́чным, жада́ць дабра́;

God bless her for sincerity. Дай Божа ёй здароўя за яе шчырасць.

♦

be blessed with smth. быць надзе́леным/азо́раным чым-н.;

He was blessed with great talent. Бог даў яму вялікі талент;

God bless you! Дай вам Бог здаро́ўя!;

Bless me! О Бо́жа! (выражае здзіўленне, спалох і да т.п.);

Bless you! Будзь здаро́ў! (пры чханні)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

shake​2 [ʃeɪk] v. (shook, shaken)

1. трэ́сці; трэ́сціся; калаці́ць; калаці́цца; бо́ўтаць; бо́ўтацца;

shake with fear калаці́цца са стра́ху;

shake smb.’s hand/shake hands (with smb.)/shake by the hand паціска́ць руку́/ру́кі (пры прывітанні);

shake one’s head пакруці́ць галаво́ю (адмоўна)

2. узруша́ць, узру́шваць, хвалява́ць;

shaken by the news узру́шаны навіно́ю

3. дрыжа́ць;

Her voice shook with emotions. Яе голас задрыжэў ад хвалявання.

♦

shake like an aspen leaf дрыжа́ць як асі́навы лісто́к (ад страху)

shake down [ˌʃeɪkˈdaʊn] phr. v.

1. прыстасо́ўвацца, асво́йвацца

2. AmE infml абшу́кваць, абшна́рваць

shake off [ˌʃeɪkˈɒf] phr. v.

1. страса́ць, стрэ́сваць (пыл)

2. пазбаўля́цца (ад кепскага настрою)

shake out [ˌʃeɪkˈaʊt] phr. v. вытраса́ць

shake up [ˌʃeɪkˈʌp] phr. v. устрэ́сваць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Вінны 1 ’вінаваты’ (БРС, Шн.; КЭС, лаг.; Бяльк., Мат. Гом.); ’той, хто мае доўг’ (КЭС, лаг.; Нас.); ’слухмяны, пакорлівы’ (Нас.). Укр. винний ’вінаваты’; ’даўжнік’, рус. пск. винный ’прычынны’, наўг., калін. ’магчымы, такі, які можа адбыцца’, ст.-рус. винный ’прычынны’; ’вінаваты, абвінавачваемы’; ’даўжнік’, польск. winny ’вінаваты, які заслугоўвае пакарання’, в.-луж. уст. winny ’вінаваты’, чэш. vinný ’тс’, славац. vinný ’вінаваты, вінны’. Паўночнаслав. прыметнік, утвораны пры дапамозе суф. ‑ьn‑ъ ад асновы назоўніка віна́ 1 (гл.).

Ві́нны 2 ’які мае адносіны да віна’, вінны спірт, вінны перагар, вінны колер, вінны смак і інш. (БРС, КТС, Янк. Мат.; КЭС, лаг.; Бяльк.), укр. винний ’вінны, вінаградны’, рус. винный ’вінны’, паўн.-рус. ’напоўнены віном’, калуж. винная трава ’грушанка, Pirola secunda L.’ польск. winny ’вінны, вінаградны’, в.-луж. winny, чэш. vinný, славац. vínny, балг. винен ’тс’, винена болест ’эпілепсія’, ст.-слав. виньнъ. Прасл. vinьnь, якое ў некаторых паўднёваслав. мовах даўно змяніла свой канчатак ‑ьnъ на ‑ов, ‑ован, ‑jen, ‑ьски (Скок, 3, 595), відаць, таму, каб пазбегнуць аманіміі з вінны ’вінаваты’. Тое ж мы маем і ў іншых слав. мовах. Утворана ад віно́ (гл.) пры дапамозе суф. ‑ьnъ.

Вінны 3 ’піковы (пра масць у картах)’ (КТС, Нас.). Утворана ад ві́на 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)