скалану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак.

1. каго-што. Прымусіць здрыгануцца, страсянуцца.

С. грушу.

Вецер скалануў дзверы.

Машыну скаланула на калдобіне (безас.).

2. што. Перамяшаць часцінкі вадкасці, страсянуўшы пасудзіну.

С. квас.

3. безас., каго-што. Перакрывіць, перасмыкнуць (пра сутаргавы рух).

Ад холаду яго скаланула.

4. перан., каго-што. Ахапіць, авалодаць (пра пачуцці, думкі); моцна ўзрушыць, усхваляваць.

Жаль скалануў сэрца маці.

5. перан., каго (што). Вымусіць каго-н. аддаць што-н. (разм.).

Калі скаланём, дык аддасць.

|| незак. скалана́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кардыёіда

(ад кардыё- + eidos = выгляд)

мат. крывая, апісаная пунктам акружнасці, якая са знешняга боку дакранаецца да нерухомай акружнасці, калі дыяметры абедзвюх акружнасцей роўныя (па форме нагадвае контур сэрца).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

эмбалі́я

(н.-лац. embolia, ад лац. embolus = клін < гр. embolos = нешта ўстаўленае)

закупорванне крывяноснага сасуда якой-н. густой часцінкай, занесенай крывёю; бывае пры пароках сэрца, тромбафлебіце і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

stony

[ˈstoʊni]

adj.

1) камяні́сты

a stony beach — камяні́сты пляж

2) цьвярды́, як ка́мень, каме́нны

3) скамяне́лы

a stony stare — по́зірк бяз вы́разу й пачуцьця́

a stony heart — каме́ннае сэ́рца

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

komora

ж.

1. камора;

2. камера;

komora gazowa — газавая камера;

komora celna — мытня;

komora sercowa анат. камора (каморка) сэрца

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

zakamieniały

zakamieniał|y

1. акамянелы;

~е serce перан. каменнае сэрца;

2. перан. закаранелы, непапраўны;

~y grzesznik — непапраўны (закаранелы) грэшнік

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

uderzenie

н. удар;

uderzenie serca (tętna) — удар сэрца (пульса);

uderzenie pioruna — удар грому;

uderzenie czołowe вайск. франтальны (лабавы) удар

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

дойти́ сов., в разн. знач. дайсці́;

◊

дойти́ до кра́йности дайсці́ да кра́йнасці;

дойти́ свои́м умо́м дайсці́ сваі́м ро́зумам;

дойти́ до то́чки дайсці́ да канца́;

дойти́ до се́рдца дайсці́ да сэ́рца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лі́тасцівы і літасці́вы, ‑ая, ‑ае.

Схільны да літасці; спачувальны, спагадлівы. Літасцівае сэрца. □ Жыццё ўсяму навучыць: Ад шчасця да бяды — Адзін, як кажуць, крок, І ад яе мы не застрахаваны... Дык ад гаротніка не адварочвайся убок, Будзь літасцівы, чалавечны і гуманны! Валасевіч.

•••

Божа (божачка) літасцівы! гл. бог.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

меланхо́лія, ‑і, ж.

1. Сумны настрой, нуда, туга. На сэрца наплыла крыўда, якая ўсё часцей і часцей псавала [Шалюту] настрой, наводзіла на яго цяжкую непазбыўную меланхолію. Дуброўскі.

2. Псіхічнае расстройства, якому характэрны прыгнечаны стан, беспрычынныя страхі, недарэчныя ідэі.

•••

Чорная меланхолія — вельмі дрэнны настрой, туга, якая гняце бесперастанку.

[Ад грэч. mélas — чорны і cholē — жоўць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)